8
OPROEP
In het stukje van het bestuur (vóór in dit blad)
heeft u al kunnen lezen dat het bestuur wil
proberen de verenigingsavonden van de verza
melaarssectie van de vereniging nieuw leven in
te blazen.
Het met elkaar in contact brengen van verza
melaars kan zowel voor de verzamelaars als
voor de vereniging vruchten afwerpen.
Goede contacten kunnen net het ontbrekende
stukje van een verzameling opleveren.
Wanneer bij het bestuur bekend is, dat iemand
zich met een bepaald onderwerp bezig houdt
kan dat bijdragen tot verdere bestudering van
deTexelse historie. Ook zijn we dan in staat om
mensen die meer over een onderwerp willen
weten, door te sturen naar de desbetreffende
specialist.
Verzamelaars, bel ons en kom eens naar de
verenigingsavonden van de verzamelaarssec
tie.
Het kan de moeite waard zijn
W.P. v.d. Vis
TEXELSE ZEEVARENDEN OP DE KOOPVAARDIJVLOOT omstreeks 1700
In 1987 verscheen bij de Bataafsche Leeuw een boek van Dr. P.C. van Royen over de zeevarenden op de
koopvaardijvloot omstreeks 1700 (ISBN 90.6707.159.5 van de Hollandse Historische Reeks No. VIII).
Dr.van Royen, die een schat aan bronnen heeft bestudeerd en daardoor zijn conclusief uitstekend kon
onderbouwen, wees er op dat amateur- en beroepshistorici over de Waddeneilanden relatief weinig plaats
hebben ingeruimd voor deze vrachtvaart en de betekenis daarvan voor de beroepsbevolking, terwijl het
geen betoog behoefde dat de Waddeneilanden, die, op zichzelf staande geografische eenheden, vrijwel
uitgesloten van de bui ten wereld, enerzijds door de zee werden bedreigd, maar anderzijds vele bestaansmo
gelijkheden aan de zee ontleenden.
In dat boek werd zoveel over deze Texelaars gepubliceerd, dat aangevuld met gegevens uit andere bronnen
dit artikel voor het blad van de Historische Vereniging Texel werd samengesteld.
Een rijke bron voor de vaart naar de OOSTZEE zijn de Sonttol- registers en - tabellen, die van 1497 tot
1720 werden bijgehouden en waaruitTIENJAARSEGEMIDDELDEN werden berekend vanaf 1560 met
daarvoor en - ook later - enige hiaten. De doorvaarten in westwaartse richting werden vastgelegd en de
herkomst van de schepen op plaatsnamen vermeld. In tegenstelling tot de schippers van de andere
Waddeneilanden, die veel schepen op dit traject hadden, was de positie der Texelaars van gering belang
in de totale vrachtvaart naar de Oostzee, zoals uit onderstaand overzicht blijkt.
Jaren
Totaal Nederland
w.o. Texel
Vlieland
Terschelling en
Ameland.
1497
398
18
1503
611
21
1528
491
6
1536/39
787
8
1540/48
601
1
2
4
1557/58
1146
1
3
1
1560/69
1793
2
1
11
3
1574/79
2151
8
62
92
7
1580/89
2459
8
100
128
6
1590/99
2823
9
139
121
7
1600/09
2252
6
83
106
10
1610/19
2387
7
102
177
1620/29
1866
3
84
113
1
1630/39
1688
1
116
133
3
1640/49
1768
3
123
135
5
1650/57
1516
7
149
111
28
1661/69
1270
12
160
102
41
1670/79
1281
8
124
85
32
1680/89
2041
13
146
150
78
1690/99
1858
13
70
56
40
1700/09
1383
9
,45
38
45
1710/19
816
8
33
43
38
