huus" aan de rand van de Mient op het "Ruuge
Landje". Haar ouders waren Willem Mulder en Antje
Dijt.
Ze trouwde in 1898 met Dirkjanz. Maas en kreeg in
21 jaar tijds 15 kinderen.Na 1909 woonde het gezin in
het huisje op het "Ruuge Landje"; er waren toen al
8 kinderen.
Trijn was altijd vroeg op, meestal rond 5 uur, want
6 uur was laat in deze familie.
De werkende jongens en haar man moesten om 7 uur
beginnen en moesten soms al om 6 uur de deur uit,
dat hing af van de plaats waar ze werkten. Eerst
moesten zij de deur uit, met een stevig ontbijt achter
de kiezen. De stikkezak was door moeder de avond
tevoren klaargemaakt. 10-12 sneden brood per per
soon en 'sochtends aten ze algauw 5 boterhammen
per persoon. Al dit brood was zelfgebakken.
Ze kochten wel eens brood van Arie Maas, maar dat
was niks vond Trijn, dat was "harmonicabrood", dat
duwde je zo plat
Ondertussen was de rest van hét gezin opgestaan.
De schoolgaande kinderen moesten voor 8 uur start
klaar zijn om (lopend) naar school te gaan. Die kregen
ook brood mee, want ze bleven de hele dag weg.
Indien nodig kregen ze een boodschappenlijstje mee,
want T rijn had geen tijd om zelf naar het dorp te gaan.
Als iedereen weg was kwam er eenbetrekkelijke rust,
alleen nog de kleinste kinderen om huis.
Trijn kon beginnen aan het dagelijkse werk: oprui
men, schoonmaken, wassen, brood bakken, strijken,
verstellen, (sokken) stoppen enbreien, kleren naaien,
koken. In feite was Trijn nooit klaar. Ze moest vaak
wassen, want een grote voorraad kleren was er niet
en al verschoonde men zichmaarlxper week, van 17
mensen is dat nog een enorme berg wasgoed. En
wassen was toentertijd een bewerkelijke klus. Stel je
een voor: 21 jaar babies betekent zo'n 25 jaar luiers
wassen.
De kinderen moesten veel helpen. Ze mochten pas
gaan spelen nadat ze 10 of 12 naadjes hadden gebreid,
de boontjes hadden afgehaald en de aardappels ge
schild.
De meisjes, die bij het huishoudelijke werk het meest
konden hel pen,werden al gauw voor dag en nacht in
een dienst gedaan, zodat de jongste meisjes al flink
moesten aanpakken.
De jongens hadden ook hun taak: zij moesten na
schooltijd en zolang ze nog niet werkten, brandhout
halen van het strand.
Het gezin hoefde voor hun verwarming weinig geld
uit te geven, alleen briketten voor het broodbakken
werden gekocht.
Waterhalen was ook jongenswerk. Er was een regen
bak voor drinkwater en een kolk voor waswater.
Dat houtstoken en de olielamp gaf veel schoon
maakwerk, maar het huis was erg klein, dus dat was
gauw gedaan. (Er hoefden b. v. geen koperen traproe
den gepoetst te worden, want er was geen trap
Het eten daarentegen was alle dagen weer een hele
klus. Trijn had nogeen open haardvuur met een ketel
aan een ketting en daarbij een 4-pits petroleumstel.
Het voedsel werd zoveel mogelijk zelf verbouwd. Bij
het huis was een groentetuin en ze hadden nog een
extra tuin bij "Op Ruimte" waar erwten, bonen en
aardappelen stonden. Ook het landje "de Diekstal"
aan de Kogerweg huurden ze hiervoor; ook in Eier-
land hadden ze aardappelen. Per dag ging er een
emmer vol aardappelen door
Aan het tuinwerk hoefde Trijn niets te doen, daar
waren al die zonen weer heel handig voor.
Na schooltijd werd het weer drukker om en in huis en
met het eten was iedereen er weer. Ze konden alle
maal zitten, al was het krap. Over 2 stoelen werd een
plank gelegd zodat er 4 konden zitten. (De kamer was
plm. 5.5 x 4 m Trijn kon goed koken en hield zelfs
rekening met wat men wel of niet lustte. Afhankelijk
van de tijd van het jaar kon men na het eten nog in de
tuin werken of naar het strand om een extra vrachtje
hout. De winteravonden werden doorgebracht met
bonen en erwten lezen en soms een spelletje en men
ging vroeg naar bed.
Beneden waren 2 bedsteden in de kamer: 1 voor de
ouders met de baby en 1 voor de kleinste meisjes. In
de keuken was nog eenbedsteedje (1.40 m. lang) voor
de kleinste jongens en de rest lag op zolder "op de
lange regel" In de keuken was een laddertje naar
boven.
Als iedereen sliep zat Trijn nog te breien of stoppen,
te naaien of verstellen. Ze had weinig slaap nodig,
soms zakte ze even weg en kon er dan weer tegen.
Vaak was het llofl2uur voordat ook zij ging slapen.
Zo ging het alle dagen door. alle dagen nieuw werk,
ziek zijn kon eigenlijk niet, want dan hoopte het werk
zich op. Gelukkig was ze weinig ziek.
In het kraambed bleef Trijn ook niet lang, meestal
stond ze na een paar dagen al weer achter de wastob
be. 's Zaterdags was het extra druk, dan ging iedereen
in de tobbe 's Zondags ging ze (lopend) naar de
vroegmis, en naar haar ouders in de "Spreeuwen
stichting" in de Molenstraat.Ze was erg sterk, regeer
de haar gezin met vaste hand en redde het. Iemand
zei "Voor haar zouden ze een standbeeld moeten
oprichten" en die wist wat hij zei, want hij kwam er
veel en zag hoe alles reilde en zeilde.
Irene Maas. Alkmaar.
maaf-
KuT5
u*S>
m
bSSl
19
