REAKTIE I
REAKTIE II
De geschiedenis van het zeegras of zee
wier, de winning en het totaal verdwij
nen.
Van Kees de Porto te Oudeschild ontvingen wij de me
dedeling dat het schip "Hollandia", waarover in nummer
15 van ons blad op blz. 15 werd geschreven, nog regel
matig op Texel komt.
Het is een vaartuig van de zgn. "bruine vloot" en maakt
met passagiers vaartochten.
Een kleinzoon van Jelle Groenhof, die aanboord 'nkijkje
nam, verwonderde zich er over dat 't grote gezin destijds
in die kleine ruimte heeft kunnen wonen.
Familie Groenhof "Hollandia" Stavoren
Naar aanleiding van het artikel van Bert Koning
over de Wiermaaierij (Nr. 14, Maart 1990) ontvingen we
onderstaand commentaar.
Heel veel jonge mensen weten niet wat zee
gras of wier was en waarvoor het gebruikt
werd. Het groeide op ondiepe plaatsen in de
Waddenzee, die ook bij eb niet droogvielen,
de "wierwaarden". Eeuwenlang werd het
gebruikt voor zeeweringen: de zgn. wierdam-
men.
Later werd het ook gebruikt voor vulling van
stoel- en rijtuigbekleding, van matrassen; een
zeegras kinderbedje werd vroeger veel aanbe
volen.
Er waren verschillende manieren van zeegras
winning. Bij Oudeschild en ook veel bij Wie-
ringen werd zeegras gemaaid met aan elkan
der gekoppelde zeisen. Bij Nieuwe Schild was
het in hoofdzaak zeegras vissen. Iedere zee
grasvisser had zijn dijkperceel gehuurd van
het Waterschap. Met behulp van lange keer-
netten werd het zeegras dat losgeslagen in zee
dreef opgevangen en zo op de dijk gehaald.
Vandaar werd het, als het wat afgedroogd
was, naar het land gereden en dan soms in de
sloten gegooid om te ontzilten. Was er veel
regen, dan kon dat achterwege blijven.
Het werd na enige tijd weer uit de sloten
gehaald en zo op het land gedroogd, op de
zelfde manier als hooi. Droog werd het naar-
binnen in de wierpakhuizen gereden, waar
het in balen van 50 kilo werd geperst voor
verzending. Als de herfst vorderde en het
drogen van het zeegras niet meer mogelijk
was, werd het bewaard in de sloten tot er een
tijd aanbrak dat het weer op het land ge
droogd kon worden.
De zeegraswinning en verwerking die ik als
kind meegemaakt heb bepaalde zich in hoofd
zaak tot Nieuwe Schild, die sprak mij het
meest aan, ook omdat ik daar woonde.
Nieuwe Schild had 6 wierpakhuizen waarin
het wier geperst werd. Bij de meesten werd
met een handlier geperst. Alleen mijn vader,
Fup Duinker had al in 1920 een met een motor
aangedreven wierpers; deze was door de fir
ma Paagman ontwikkeld en geplaatst.
Deze pers werkte toen al half automatisch;
door een handle over te halen begon hij te
werken en schakelde uit als de pakken op
maat in elkaar geperst waren en de lier blok
keerde tegen teruglopen. Het was zo, dat ik als
jongen van 9 a 10 jaar de lier kon bedienen. J.
Duinker plaatste ongeveer in 1929 een motor
in zijn lierpakhuis en perste toen ook met mo
torkracht. Op Oost werd geperst bij Dalmeijer,
wat nu v.d. Schoot is. En bij J.Harte, dat is nu
een appartementengebouw van G.P. Plaats
man. Maar in 1932 verdween hier het zeewier,
dat gebeurde gelijk met het afsluiten der Af
sluitdijk. Maar wat was oorzaak van de ver
dwijning Mijn mening is; in hoofdzaak de
verontreiniging". Den Helder loosde zijn riool
water ongezuiverd in het Marsdiep, het huis
vuil werd net buitengaats in de Noordzee
gestort, bij ons op Texel kwam het rioolwater
ook ongezuiverd in het oppervlakte water en
zo ook in de zee. Dat gebeurde overal. Men
was van mening, dat de zee alles kon verdra
gen, maar met het afsluiten van de Zuiderzee
werd de doorspoeling hier kleiner. Het ver
zwakte zeegras kon zich tegen de verontreini
ging niet meer handhaven en verdween;
het had het zonder Afsluitdijk misschien en
kele jaren langer kunnen handhaven, maar het
zou toch zijn verdwenen. Op de oostkust van
V.S.. is ook een Waddengebied, dat veel over
eenkomt met de Wadden hier. In 1600 -1700
had je daar ook eilanden met de namen Texel
