L U C T O E ©tl IE MI IE 1 G
"Ik worstel en kom boven"
"Ik worstel en kom boven", de wapenspreuk van
de provincie Zeeland is zeker ook van toepassing
op de polder Eierland, die na een moeizame begin
periode langzamerhand is geworden tot een welva
rend deel van ons eiland. Uil alle landbouwstreken
van Nederland kwamen rond de eeuwwisseling de
boeren en arbeiders, in de hoop in Eierland een
goed beslaan te vinden. Vooral uit Zeeland kwa
men er veel, zoals de families van Liere, van Houte,
van Harn, Westdorp, van Maldegem, de Grave,
Tooien, Mechielsc, Jansen, de Ridder, Geense (en
dat zijn ze nog niet allemaal).
Wat waren de oorzaken van het wegtrekken uit
Somm igen bleven de Zeeuwse dracht nog een poos
dragen, vooral de vrouwen. Zoals bijvoorbeeld,
Maria van Boven uit Ierseke (eerst gehuwd met
Paulus Kikkert, later met Freek v.d. Star) die tot
haar dood in de jaren 70 de Bevelander dracht heeft
gedragenHet was geen gemakkelijke start voor de
Zeeuwen. Gewend aan de zware zeeklei vielen de
vaak magere opbrengsten in het zanderige Eierland
erg tegen. Er is heel wat afgeploeterd, en er is heel
wat armoe geleden.
Het was niet ongewoon aan het begin van deze
eeuw, dat er kinderen bedelend langs de huizen
Zeeland
Er was veel armoede. Ook landgebrek; voor veel
jonge boeren was er geen plaats. Mede oorzaak was
ook het opkomend socialisme. Arbeiders, verdacht
van "Rooie sympathieën" konden moeilijk aan de
slag komen bij de vaak streng calvinistische boe
ren. In Eierland was ruimte beschikbaar. Boerderij
en werden gekocht of gepacht en vaak bracht een
boer zijn eigen arbeidersgezinnen mee. van Malde
gem, die b.v. op "Ruimzicht" kwam, bracht zes
arbeidersgezinnen mee, waaronder Jan Toolens en
zijn vrouw Stina.
trokken. De meeste Zeeuwen waren protestant: een
uitzondering hierop was de R.K .familie de Grave,
die uit Zeeuws-Vlaanderen kwam. Uit het plaatsje
Retranchement in het uiterste zuidwesten aan de
Belgische grens, vlak bij het Zwin.
Hieronder volgt een verslag van het gesprek dat ik
had met Frangois de Grave uit De Dennen.
'Meneer de Qrave, Sent 11 op Te\eCgeboren
Neeik ben geboren in Retranchement in Zeeuws-
Vlaanderen op 18 Februari 1902. In 1909 besloten
mijn ouders Victor de Grave en Anna Timmermans
Een Zeeuwsche familie op een Texelse driewielde kar
Jan en Stina Toolens met hun 3 kinderen Coba, Dies en Marietje.
Jan Toolens woonde in één van de arbeidershuisjes aan de Hollandeseweg en heeft ook op"Holland"
gewerkt.