Bibliotheeknieuws
Reakties I
Reakties II
Van het bestuur
De laatste maanden is er weer heel
wat materiaal binnengekomen in
onze verenigingsbibliotheek. Alle ge
vers nogmaals hartelijk dank.
Van K. Uitgeest: Huishoudelijk reg
lement v.d. Vereniging „Vooruitgang
is ons doel" Den Burg 1893, en
Strandingen en reddingen rond het
eiland Vlieland, door Jan Houter.;
Van W. Kikkert-duinker: Feestgids
voor het zangconcours
1938-1947-1948-1949, en „De Speel
wagen" 1949 en 1947, behalve de
nr. juni '46, sept. '46, mrt. '47.; Van
G. Jansen: „Antiekwereld" le t/m
5e jrg. en „Antiek" 15e t/m 20e jrg,
en Van demonen en ander gedon
derjaag, door Martin Vlaming en
Femmy Witte.; Van K. van Empel:
Register 1846-70 Dagboek Ds. J.
Huizinga.; Van F. Lavaleije: Handlei
ding voor de beoefening van lokale
en regionale Geschiedenis, door
prof. dr. W. Jappe Alberts en A. G.
van der Steur.; Van D. Lemstra: 2
Foto's van het huis van de fam. Dijt
in de Weverstraat.; Van J. Schraag:
Napoleon Bonaparte, door P. Vergers
(met o.a. bezoek aan Ik), Het Ko
ningrijk der Nederlanden, door J. L.
Terwen, naar oorspronkelijke uitga
ve van 1858 (met o.a. beschrijving
van Tx), Shell Journaal v. Ned.
Scheepvaart, door Dr. J. M. Fuchs
en W. J. Simons, Shell Journaal van
Ned. stadspoorten, door voorgaande
schrijvers, Shell Journaal van oude
en nieuwe wegen, door Dr. J. M.
Fuchs (waarin reisverslag van P. van
Cuyck|, kopieën van Domeinreke-
Van de heer C. de Jager te Utrecht
ontvingen we de volgende reaktie,
waarvoor onze hartelijke dank:
,,In het zeer intereassante artikel
van de heer Palm over de oorsprong
van De waal in uitgave nr 13 van
de Historische Vereinging wordt de
,,Sommeltjesberg" genoemd, en
wordt verwezen naar de vermoede
lijke romeinse oorsprong. Het zou
inderdaad interessant zijn wanneer
samenhang met de Romeinen kon
worden vastgesteld. Voor zover ik
weet zijn de Romeinen zover noor
delijk als Texel nooit gekomen
maar zoals gezegd, het zou het graf
kunnen zijn van iemand die ooit in
Romeinse dienst geweest is, of van
een hoofdman uit die tijd. Als de
Romeinse samenhang juist is dan
toont het bestaan van de Sommelt-
jesberg het voorkomen van Romein
se invloeden aan. Daarom is het
misschien van belang er op te wij
zen dat die samenhang met de Ro
meinse tijd ook uit de naam blijkt.
Volgens mij is .Sommeltjes" een
verbastering van het romeinse
woord tumulus" wat grafheuvel
betekent. Voor wie zou denken dat
ningen van Adriaan Stalpart 1543 -
1552 en tiendverpachtingen op Tx
1357 t/m 1361.; Van Vereniging
Vrienden van het Zuiderzeemuseum
het jaarboek 1989 over „Barre tij
den, crisis en Soc. politiek rondom
de Zuiderzee 1650-1850".; Aange
schaft door de vereniging: Archeolo-
gica, door Frans Diederik, en
Muiterij aan het Marsdiep, door J.
A. C. Bartels.; Gedopieerd uit het
archief van P. Eelman: Voorwaarden
en perceelsbeschrijving van de
Openbare Verpachting bij inschrij
ving van De Jacht en Konijnen
vangst in de Staatsduin en
Mientgronden van het eiland Ik.
1897, Aanvulling der Jachtwet 1955
(o.a. jacht op zeehonden), Feestwij
zer t.g.v. Landbouwtentoonstelling
1908, Texel's verlossing in 1813,
hist. rom. verhaal uitgave 1913,
Texelsche Almanak 1899, Wetens
waardigheden uit de almanak voor
Helder, Texel, Vlieland en Terschel
ling 1878.
Nogmaals wil ik u er op wijzen, dat
de vereniging in het bezit is van ko
pieën van de doop-, trouw- en be-
graafboeken van alle kerken op
Texel. Tevens zijn er impost (be
lasting) boeken van trouwen en be
graven. Dit beslaat de periode t/m
1811. Alles ligt voor leden ter inza
ge op elke vierde dinsdag van de
maand in 'd Ouwe Ulo.
Heeft u nog boeken, tijdschrijften,
bidprentjes, foto's, ansichten, oude
kranten etc. Betreffende Texel, wij
komen ze graag ophalen.
M. Bakker-Zijm, telefoon 12113
Keesomlaan 20, Den Burg
het verband tussen deze twee woor
den wat ver gezocht lijkt, is het wel
licht interessant te weten dat in de
gemeente Mortselt (bij Antwerpen,
BelgieJ zich een ,,Tommeltlaan" be
vindt, genoemd naar een zich daar
bevindende Romeinse grafheuvel.
De overgang, in de loop van de eeu
wen, van „tumulus" naar dom
melt" naar sommelten
sommeltjeslijkt me niet moeilijk.
In vele talen komt de overgang van
,,s" naar ,,t" en omgekeerd vaak
Met vriendelijke groeten,
C. de Jager
Bij het artikel over de kaart van De
Waal 1889 (blz. 12 van nummer 13)
werd vermeld dat waarschijnlijk het
hele gezin in de tachtiger jaren naar
Amerika vertrok. In de Texelse Cou
rant van 28 maart 1889 (als frag
ment opgenomen in de Texelse
courant van 4 april 1986) werd ver
meld: „Door tussenkomst van Ko
ning en Co vertrekken 30 maart
1889 met het S.S. ,,P. Calland" Cor-
nelis D. Mantje met vrouw en vier
kinderen." CJR
VERVOLG VAN PAGINA 1
zigd en op dit moment kent de
Historische Vereniging de volgende
werkgroepen:
a. stamboomonderzoek of genealogie
b. dialekt in woord en geschrift
c. de zanggroep
(oude en/of Texelse liedjes)
d. interviewgroep oudere Texelaars
e. de verzamelaars
Ook willen we niet onvermeld laten
het vele werk dat verricht wordt
aan de opbouw van onze eigen bi
bliotheek. Veel mensen stelden boe
ken, tijdschriften en verdere
dokumentatie belangeloos ter be
schikking.
Hierbij komt een uitbreiding in de
breedte aan het licht, wat echter
niet inhoudt dat dit ten koste van
de kwaliteit zou gaan. Via ons vere
nigingsblad komt datgene waar men
mee bezig is naar buiten. Individue
le bijdragen komen uit de vroegere
leden van de toenmalige groepen ar
cheologie en historisch archiefon
derzoek. Al met al een levende en
daarom ook veranderende vereni
ging, die het begin van 1990 mocht
ingaan met een sterke ledentoena
me. Over iedere werkgroep zou een
verhaal apart zijn te schrijven maar
dat voert hier echter te ver.
Als bestuur hopen wij iedere Texe
laar (en wie zich dat voelt) een ge
noegen te verschaffen met dit
dubbeldikke nummer ter gelegen
heid van het feit dat Texel op 26
maart 1414 (oude tijd) stadsrechten
verkreeg. Hierover vindt u in dit
blad uitgebreide informatie.
Onze dank gaat uit naar het Ge
meentebestuur van Texel die deze
uitgave financieel mogelijk maakt
en allen die meewerkten aan de tot
stand koming hiervan.
Moge deze bijdrage van de Histori
sche Vereniging een vreugdevol her
kennen zijn van onze plaatselijke
cultuur en wanneer u nog geen lid
bent en dit alsnog wilt worden,
kunt u zich opgeven bij onze secre
taris, de heer A. van Opstal.
Namens het bestuur,
Gelein Jansen, voorzitter
Het bestuur van de vereniging
bestaat uit de volgende personen:
Voorzitter: De heer G. Jansen, Haf-
felderweg la, 1791 AS Den Burg.
Secretaris/penningmeester: De heer
A. A. van Opstal, Meester Kraai-
straat 4, 1791 Den Burg.
Bibliothecaresse: Mevr. M. Bakker,
Keesomlaan 20, 1791 DC Den Burg.
Mevr. M. Kikkert, Rommelpot 11,
1797 RN Den Hoorn.
De heer H. Kuiter, Oosterweg 31,
1794 GK Oosterend.
De heer K. Uitgeest, Maaikeduin-
weg 8, 1796 MN De Koog.
2
