wat blijkt uit een tekening uit 1659,
waarop de toren een spits draagt.
Op een tekening van 1733 zien we
de tegenwoordige massieve toren af
gebeeld. In een oud, ongedateerd
handschrift, dat zich in het gemeen
tearchief van Hoorn bevindt, wordt
een overzicht gegeven van „Luid-
klokken in Nederland en elders".
Deze lijst is jammer genoeg niet vol
ledig, maar hij vermeldt wel het
volgende: Oosterend op 't Eijland
Texel. Maria is mijn naam, mijn ge-
luijd sij Godt bequaem. Gerardus de
Vison me Fecit 1503". Echter, de
klok die heden ten dage in de toren
van Oosterend hanet is van 1598,
Kaartfragment 115531 toegeschreven aan Jan v. Scorel.
oorlog zwaar werd beschadigd. Hij
is 1952 omgesmolten en opnieuw
gegoten in Enschede. Hij heeft een
middellijn van maar liefst 125 cm,
en draagt het randschrift: ,,Soli Deo
Gloria, Coenradus Splinter me fecit.
Anno Domini 1649. Enchusia(Al
leen God de eer, Coenradus Splinter
maakte mij. Het jaar onzes Heeren
1649. Enkhuizen.
Op de plaats van het 11e eeuwse
Romaanse tufstenen zaalkerkje, dat
al vóór 1539 was afgebroken, werd
in 1470 begonnen met de bouw van
het koor van de nieuwe kerk in Go
tische stijl. In 1481 werd de kerk in
gewijd. In 1539 viel de spits van de
toren en werd niet hersteld. Jaren
lang werd de kerk afgebeeld zonder
spits! Ook deze kerk heeft in 1572
erg geleden van de Watergeuzen,
die o.a. het koor vernielden. De
kerk werd „op last van 't Lant op
stutten gestelt". Pas na 1593 werd
met een gedeeltelijke subsidie van
het Gemeneland, begonnen met her
stel. In 1604 kreeg de toren zijn
nieuwe achtkantige spits en in 1649
komt dus de grote nieuwe klok, die
toch zeer waarschijnlijk een oude
verving. Een bizonderheid: De klok
kwam van dezelfde gieterij als het
bronzen kanon in 't Maritiem Mu
seum van Oudeschild. Dit kanon is
wèl 20 jaar ouder, en zal dus door
een broer of de vader van Coenra
dus gegoten zijn!
OUDESCHILD
het „zeemanskerkje", zoals het altijd
wordt aangeduid, werd gebouwd in
1647-1648 met geld van de Gecom
mitteerde Raden, „bequaem ge
maakt tot de oeffeninge van de
ware Godsdienst". In augustus 1782
werd aan Jan Seest, meester klokke-
gieter te Amsterdam, een oude klok
ingeleverd, en daarvoor werd een
bedrag van 197 gulden en 8 stuivers
ontvangen. Is deze oude klok wel
licht omgesmolten ten behoeve van
een nieuwe? Want, eveneens in
augustus 1782 werd betaald: „aan J.
Seest, Meesterklokkegieter in Am
sterdam voor een nieuwe klok
Swaar 530 pond 13 stuivers per
pond met klepel riem gesp en ver-
dre onkoste f355,—" Deze klok
werd in 1943 door de Duitsers ge
vorderd en is nooit teruggekomen.
De huidige klok, middellijn 77 cm,
draagt het volgende randschrift: ,,In
1948 verving ik de klok, die in 1782
werd gegoten en in 1943 is ge
roofd." Op 18 oktober 1948 werd
door J. Wiltvliet Azn. deze klok op
gehangen, volgens nota voor f 7,45!
OOSTEREND
In de late Middeleeuwen is de oor
spronkelijke Romaanse tufstenen
kerk verbouwd en uitgebreid in Go
tische stijl. De toren was niet altijd
zo massief als hij tegenwoordig is,
gemaakt door Hendrik Wegewart uit
Kampen. Deze forse klok met een
middellijn van 1 meter was eigenlijk
bestemd voor „Luttekebroek" (Lut
jebroek). Hoe deze klok in Ooster
end terechtkwam is onbekend.
Hebben de Watergeuzen de oude
klok wellicht gemold? (Ze hebben
daar immers ook flink geraasd!) En
wat is er in „Luttekebroek" voorge
vallen? Wie het weet mag het
zeggen!
17
