De deportatie van ongeveer 700 Texelaars
naar Assen in november 1944
GEMEENTE TEXEL
BEKENDMAKING. -:f>:
Alle mannelijke personen, op het ei
land aanwezig in den ouderdom van en
met 17 jaar tot het voleindigde 35e le
vensjaar moeten zich, voorzien van
mondvoorraad voor eenige dagen en van
winterkleeding, uiterlijk Zaterdag 11 No-
vember, 15 uur, te Den Burg, aan de
voormalige Zeevaartschool, Schilderein
de, aanmelden. t
Voor ieder niet verschenen mannelij-
ken inwoner worden de familieleden
vastgenomen.
Texel, 10 November 1944. -r
DE INSELXOMMANDANT.
Zij, die vóór 10 Nov. 1909 zijn géborén
en zij, die na 9 Nov. 1927 geboren zijn,
zijn dus vrij.
Texelse Courant 11 november 1944 -
Het is 9 november en we staan aan
het begin van de 5e oorlogswinter
als het gerucht 's morgens de ronde
doet dat alle mannelijke personen
van 17-35 jaar van het eiland weg
moeten. In het begin geloof je het
niet, maar later blijkt het toch waar
te zijn. Tegen 12 uur worden alle
wegen rond Den Burg afgezet en
begint de drijfjacht door Duitse pa
trouilles. In het begin gebeurt dit
nog niet al te fanatiek. Ze komen
niet verder dan de voordeur en ma
ken bekend dat men zich vóór 2
uur in de U.L.O. op het Schilderend
moet melden. Hieraan wordt nau
welijks gehoor gegeven. Intussen
zijn overal op Texel de razzias be
gonnen. Vooral buiten de dorpen
waar men niet zo goed op de hoogte
is wat er te gebeuren staat vallen de
meeste slachtoffers. Het dilemma is
natuurlijk als je je niet meldt waar
moet je dan heen. Thuis blijven kan
niet want de Duitsers hebben een
complete lijst met alle namen en
adressen van de personen die voor
deportatie in aanmerking komen. En
allemaal onderduiken is ook onmo
gelijk, er zijn trouwens al zo veel
onderduikers op Texel. Thuis
bespreken we de toestand en beslui
ten om ons in geen geval te melden,
ze komen ons maar halen. We pak
ken uit voorzorg wel een aantal za
ken bij elkaar voor het geval dat.
Later komt een buurman zeggen dat
hij wel een schuilplaats voor ons
weet waar we voorlopig heen kun
nen, en als het donker is vertrekken
we. Helaas moetenwe 's nachts
vluchten en wordt ik al dicht bij
huis gearresteerd. Een verzoek om
nog wat kleren van huis te mogen
halen wordt afgewezen en zo sta ik
even later in de U.L.O. met een trui
aan en op gympies. Niet bepaald
een uitrusting om op reis te gaan.
Politieman Looyen gaat mijn vader
waarschuwen en die komt later met
een pak spullen. Hierna voel ik me
alweer een stuk lekkerder. We zijn
met ongeveer 200 man als we 's
morgens half acht lopend naar Ou-
deschild vertrekken. Het is behoor
lijk koud en het regent. De
bewaking bestaat uit 7 Duitsers en
zes Russen. Veel familieleden en be
kenden doen ons uitgeleide. Op de
haven wordt voor verschillenden ge
probeerd om vrijstelling te krijgen,
wegens onmisbaarheid. Bazen zijn
druk in de weer om te proberen
hun personeel vrij te krijgen. Maar
onmisbaar of niet, allen moeten
weg. We hebben nog steeds geen
idee waar we heen gaan, dus aan
geruchten en gissingen geen gebrek.
Bij ons zijn ook jongens uit Eierland
die al drie dagen vastzitten. Ze wa
ren gevorderd om voor de Duitsers
in de Slufter te werken en moesten
eten voor drie dagen meenemen.
Nu zijn ze hier zonder bagage. Als
we een uur in de regen gestaan heb
ben begint de inschrijving. Een paar
NSB-ers belasten zich hiermee. P. F.
schrijft voor mij als beroep monteur
op, hij zegt; „Misschien kom je daar
wel op vrij". Ik zeg tegen hem; „Is
burgemeester niet beter". Hij wordt
zo kwaad dat hij het beroep prompt
doorhaalt. Geen gevoel voor humor
zeker. Na de inschrijving kunnen
we eindelijk aan boord. Daar is het
heerlijk warm en we krijgen gratis
koffie, wat erg prettig is, want we
zijn intussen goed verkleumd. We
gaan naar Den Helder en als we
daar aankomen wordt weer appèl
gehouden. Er blijken 12 jongens
zoek te zijn. De Duitsers razend. De
hele boot wordt doorzocht en de
meesten komen weer voor de dag.
Eén jongen was op Texel al over
boord gesprongen en had zich tus
sen de steigerpalen verborgen. Hij
wist later ongemerkt van de haven
te komen en was weer thuis. Nu
wordt ook bekend gemaakt wat ze
met ons van plan zijn, wat ook tijd
wordt, want er is niets erger dan
deze onzekerheid. Welnu, we gaan
naar Leeuwarden en worden daar
geïnterneerd en hoeven daar niet te
werken. Nou ja, het zal de laatste
Duitse leugen wel niet zijn. Na een
half uur in de kou te hebben
gestaan mogen we in het leegstaan
de café „Den Burg" gaan zitten. De
eigenaar woont hier niet meer want
hij moest evacueren. Er is wel geen
verwarming, maar het is droog. Dan
begint een tijd van eindeloos wach
ten en we beginnen knap dorst te
krijgen. Onder bewaking mogen we
in groepjes in een café verderop wat
gaan drinken. Met een latere boot
komen nog 35 arrestanten en tegen
half zes vertrekken we naar vlieg
veld de Kooy om te overnachten.
We komen daar om 7 uur aan en
worden ondergebracht in een paar
gebouwen met alle ramen er uit, ka
le vloeren en geen licht. Het is er
8