Oorsprong van De Waal zeer bros. Misschien woonden er meer mensen, maar verdwenen hun sporen voorgoed. Tfegen de tijd dat de mensen ijzer konden bewerken en daardoor betere -want duurzame- werktuigen ter beschikking kregen, was het in ieder geval druk gewor den rond De Waal. Ten minste 17 nederzettingen waren er en daartus sen en daar omheen liet men ook sporen achter. Opvallend is, dat ook de lage gedeelten bewoonbaar wa ren, want ook daar werd gewoond en gewerkt. De Romeinen begonnen hun rijk uit te breiden naar het noorden. Ze legden wegen aan om hun legers te laten oprukken en Archeologische kaart R.O.B. Het waren koude tijden, zo'n 40.000 jaar geleden. Het landijs strekte zich uit van de Noordpool tot Noord- Duitsland. In onze streken lag geen ijs, maar was er een kale vlakke toendra, waar alleen hier en daar wat mos groeide, wat kruiden en soms een dwergberk. Alleen stuw wallen van het leem uit een eerdere ijstijd, nog weer 100.000 jaar daar voor, zorgen voor wat reliëf in het landschap. Toen waren de Hoge Berg en een stuwwal, zo'n 8 km. ten westen van Den Hoorn ont staan. Daarna was het warmer ge worden, ongeveer zo warm als nu met gemiddelde juli-temperaturen van 20°C. En hoe weet niemand precies, maar de temperatuur daal de weer en het ijs kroop verder en verder zuidwaarts. De Noordzee lag grotendeels droog, van de Wadden zee was geen sprake en over de kale koude toendra's trokken mammoe ten, rendieren en wolharige neus hoorns. De wind joeg over de vlakten en de schaarse begroeiing hield het zand niet voldoende vast, zodat het in enorme hoeveelheden verwaaide. Lagen dekzand vormden zich over, maar ook rond de stuw wallen. De wind zorgde voor reu sachtige ribbels, veel hoger dan die, die we nu op het strand kunnen zien, maar wel volgens hetzelfde pa troon. Dat was het begin van De Waal. Nog steeds zijn er „ribbels" ofwel verschillen tussen hoog en laag op korte afstand van elkaar te vinden. De lage stukken zijn soms nog lager gemaakt door het water dat de gemakkelijkste weg zocht, de hoge stukken zijn soms opgehoogd door mensenwerk. Het water was afkomstig van stromen en stroomp jes; er was toen geen sprake van zee in de buurt. Met de ijstijden kwa men ook de mensen naar onze stre ken en de eerste sporen daarvan vinden we rond De Waal in de bronstijd, zo'n 3000 jaar geleden. Het was toen alweer een stuk war mer en het landschap was aardig veranderd. Er groeiden berken, el zen, dennen en riet rond de veen- moerassen die ontstonden doordat het water niet verder kon. De men sen leefden niet meer alleen van de jacht, maar zaaiden, oogstten en be werkten het land met behulp van huisdieren. Ze woonden in grote boerderijen, droegen zelfgeweven kleren en hadden aardewerk. Spo ren van twee nederzettingen boerderijen] uit deze tijd zijn ge vonden bij De Waal. Het was een goede plek om te wonen, want er kwamen meer nederzettingen. Zo'n 500 jaar later waren er ten minste drie bijgekomen. Er zal ongetwijfeld water geweest zijn, want als dat er niet is, ga je er niet wonen, en het was kennelijk veilig genoeg aan de noordkant van wat nu de Laagwaal- derweg is: daar namelijk stonden die nederzettingen. Of ze zelf brons bij de hand hadden of dat ze hun bronzen werktuigen en sieraden van elders meenamen naar hun nieuwe woonplaats bij De Waal, weten we niet, omdat metaal niet bewaard blijft in deze bodem. Ook dierlijke resten als botten, geweien, leer en wol, of ander textiel zoals linnen, vergaan. Daarvan is dus niets terug gevonden hier. Wel is er aardewerk gevonden, maar dit aardewerk was 4

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Historische Vereniging Texel | 1989 | | pagina 6