Maar er was meer
Een N.H.Kerk met haar predikant
naast de kerk. Daar waren o.m. Ds.
Pijnacker Hordijk en later Ds. v.h.
Hooft, doch ook een Doopsgezinde
kerk die bediend werd vanuit Den
Burg. Wel was er een Doopsgez.
pastorie. Zelfs had De Waal tot
1910 een dokter t.w. V.d. Vegt en
ook het gezag was gewaarborgd
door de Gemeente-veldwachter D.
Bruin. Een Openbare Lagere School
met als meesters o.m. De Jong,
Weersma, V.d. Kuil, Wessels, Keijser
4. Oorspronkelijk stond hier het woonhuis/winkeltje nog met houten voor
schot van Jannetje Bruin. In 1926 vervangen door een nieuw woon- en win
kelhuis. De jongens zittend op straat t.w. S. C. Keijser Lzn en Jb. Keijser Azn
en op de bank Martha Bruin, een logé en Jannetje, de winkelierster. Tot op
heden winkelt hier nog D. Boot.
tie ten behoeve van de omliggende
buurtschappen als Bargen, Molen
buurt, gedeelte van Spang, Tienho
ven en Ongeren.
Dat was De Waal, klein dorp in het
groen verscholen met daarboven het
kerktorentje van verre herkenbaar.
Tot slot nog enige gegevens van het
jaar 1891.
Klokopwinder was S. A. Leien en
brandmeester Gerrit Geus Gzn. Aan
de O.L.S. was verbonden als Hoofd
G. Kempers (aangesteld in 1887} en
mej. A. Boon. Ook aan het culturele
leven ging men niet voorbij, want....
waarschijnlijk niet in het strakke tri
cot... gymde men wel met de „Gym-
nastiekvereeniging Texla"; kon men
lezen met het „Leesgezelschap"; kon
men zingen met Zanggezelschap
„Aldoende Leert Men" en tenslotte
was er voor de zieken het Zieken
fonds „Helpt Elkander".
Brievengaarder P. Eelman had zijn
Postkantoor dagelijks open van 8-10
en van 1-5 en en des Zondags? Jawel
van 8-9 (voor de vroege vogels} en
verder nog van 1-2. Ook de mecha
nisatie kwam op gang getuige het
feit, dat L. J. van den Berge aan
bood „Continental" maaimachines
voor f200,— franco alhier, middels
advertentie in de Tfex.Crt. 1892.
Gegevens uit de Tfexelse Courant en
de Texelsche Almanak van 1891 en
voorts uit gesprekken met een aan
tal „ouwe Wéélders"
N. Huysman Rzn
3. Plaatje, vanuit het Vermaningspad, van het pand van S. Plaatsman. Op
het winkelraam is vermeld: Brood- en Koekbakkerij. Voor het pand S.
Plaatsman, zijn zoons Jan en Jaap en zijn vrouw.
met manden en poepezak, veelal lo
pend of met paard en wagen. Deze
mensen moesten onderweg wel eens
„opsteken" (en daartoe nodigden de
schilderachtige namen der café's
vast wel uit} en dat betekende veel
al een „Gelaggie" (borrel) niet al
leen om de dors te lessen, doch
meer nog om nieuws te brengen
en/of te vernemen. Men kon bij zo'n
herberg „aanleggen" en onderweg
naar De Cocksdorp had men meer
zgn. aanlegplaatsen. Denk aan Cors
List bij 't Kil, een soort herbergje
a.d. Hoofdweg en aan De Cocksdorp
gekomen was één der eerste gebou
wen, ook bij de kerk, „De Nieuwe
Aanleg" van G. Zoetelief. In „de
Rijzende Maan" kon het gebeuren,
dat, als een gast iets bestelde met
een voor de kastelein onbekende
naam, hij in de richting wees van
enige flessen met bijzondere etiket
ten en dan placht te zeggen „Moet
je van zok of van zok?"
Advertentie Tex.Crt. 1902
„NUT EN GENOEGEN DE WAAL
vergadering met dames op donder
dag 13 nov. e.e. 's avonds half 8 in
de Rijzende Maan"
Het Bestuur
en juffrouw Brouwer. Maar ook was
daar een Hulppostkantoor met brie
vengaarder P. Eelman tot 1909.
Daarna mevr. wed. M. Eelman-
Selzer in 1925 opgevolgd door haar
schoondochter mevr. I. Eelman-
Roep, later mevr. I. Roeper-Roep die
in 1965 haar 40 jarig jubileum vier
de en verder aanbleef tot in 1966
het poststation werd opgeheven.
Postlopers Teke Bakker en Cor Eel
man. De veehouders in het dorp en
haar wijde omgeving hadden na
tuurlijk ook een melkfabriek „De
Stoomzuivelfabriek De Hoop". Zij
betaalde in 1907 ƒ5,93 voor de melk
en 70% van de wei ging weer naar
de boer voor 25 cent per 100 liter.
In 1910 was er nog een voortduren
de bloei n.1. verwerking van 360.000
liter a 5,21. In 1930 werd de melk
fabriek opgenomen in groter ver
band. Aanvankelijk brachten de
boeren in het dorp de melk nog met
halsjuk en emmers naar hun fa
briek. Alle verkeer van Den Burg en
richting Oosterend moest via de Bo-
mendiek en door de Dorpsstraat. In
het begin van deze eeuw ook de di
ligence of de „Deli" van de Omni
busonderneming van A. A. Eelman
te Oosterend met Jan Boon op de
bok, die een wagendienst onder
hield van Oosterend, De Waal en
Den Burg naar de haven v.v.
Bestond het dorp in de eerste helft
van de vorige eeuw hoofdzakelijk
uit boeren en waren er weinig ande
re aktiviteiten, rond de eeuwwisse
ling en zeker vanaf het begin dezer
eeuw hebben handel en ambacht
zich uitgebreid en groeide er toch
min of meer een soort centrumfunk-
16