Maar er was meer Een N.H.Kerk met haar predikant naast de kerk. Daar waren o.m. Ds. Pijnacker Hordijk en later Ds. v.h. Hooft, doch ook een Doopsgezinde kerk die bediend werd vanuit Den Burg. Wel was er een Doopsgez. pastorie. Zelfs had De Waal tot 1910 een dokter t.w. V.d. Vegt en ook het gezag was gewaarborgd door de Gemeente-veldwachter D. Bruin. Een Openbare Lagere School met als meesters o.m. De Jong, Weersma, V.d. Kuil, Wessels, Keijser 4. Oorspronkelijk stond hier het woonhuis/winkeltje nog met houten voor schot van Jannetje Bruin. In 1926 vervangen door een nieuw woon- en win kelhuis. De jongens zittend op straat t.w. S. C. Keijser Lzn en Jb. Keijser Azn en op de bank Martha Bruin, een logé en Jannetje, de winkelierster. Tot op heden winkelt hier nog D. Boot. tie ten behoeve van de omliggende buurtschappen als Bargen, Molen buurt, gedeelte van Spang, Tienho ven en Ongeren. Dat was De Waal, klein dorp in het groen verscholen met daarboven het kerktorentje van verre herkenbaar. Tot slot nog enige gegevens van het jaar 1891. Klokopwinder was S. A. Leien en brandmeester Gerrit Geus Gzn. Aan de O.L.S. was verbonden als Hoofd G. Kempers (aangesteld in 1887} en mej. A. Boon. Ook aan het culturele leven ging men niet voorbij, want.... waarschijnlijk niet in het strakke tri cot... gymde men wel met de „Gym- nastiekvereeniging Texla"; kon men lezen met het „Leesgezelschap"; kon men zingen met Zanggezelschap „Aldoende Leert Men" en tenslotte was er voor de zieken het Zieken fonds „Helpt Elkander". Brievengaarder P. Eelman had zijn Postkantoor dagelijks open van 8-10 en van 1-5 en en des Zondags? Jawel van 8-9 (voor de vroege vogels} en verder nog van 1-2. Ook de mecha nisatie kwam op gang getuige het feit, dat L. J. van den Berge aan bood „Continental" maaimachines voor f200,— franco alhier, middels advertentie in de Tfex.Crt. 1892. Gegevens uit de Tfexelse Courant en de Texelsche Almanak van 1891 en voorts uit gesprekken met een aan tal „ouwe Wéélders" N. Huysman Rzn 3. Plaatje, vanuit het Vermaningspad, van het pand van S. Plaatsman. Op het winkelraam is vermeld: Brood- en Koekbakkerij. Voor het pand S. Plaatsman, zijn zoons Jan en Jaap en zijn vrouw. met manden en poepezak, veelal lo pend of met paard en wagen. Deze mensen moesten onderweg wel eens „opsteken" (en daartoe nodigden de schilderachtige namen der café's vast wel uit} en dat betekende veel al een „Gelaggie" (borrel) niet al leen om de dors te lessen, doch meer nog om nieuws te brengen en/of te vernemen. Men kon bij zo'n herberg „aanleggen" en onderweg naar De Cocksdorp had men meer zgn. aanlegplaatsen. Denk aan Cors List bij 't Kil, een soort herbergje a.d. Hoofdweg en aan De Cocksdorp gekomen was één der eerste gebou wen, ook bij de kerk, „De Nieuwe Aanleg" van G. Zoetelief. In „de Rijzende Maan" kon het gebeuren, dat, als een gast iets bestelde met een voor de kastelein onbekende naam, hij in de richting wees van enige flessen met bijzondere etiket ten en dan placht te zeggen „Moet je van zok of van zok?" Advertentie Tex.Crt. 1902 „NUT EN GENOEGEN DE WAAL vergadering met dames op donder dag 13 nov. e.e. 's avonds half 8 in de Rijzende Maan" Het Bestuur en juffrouw Brouwer. Maar ook was daar een Hulppostkantoor met brie vengaarder P. Eelman tot 1909. Daarna mevr. wed. M. Eelman- Selzer in 1925 opgevolgd door haar schoondochter mevr. I. Eelman- Roep, later mevr. I. Roeper-Roep die in 1965 haar 40 jarig jubileum vier de en verder aanbleef tot in 1966 het poststation werd opgeheven. Postlopers Teke Bakker en Cor Eel man. De veehouders in het dorp en haar wijde omgeving hadden na tuurlijk ook een melkfabriek „De Stoomzuivelfabriek De Hoop". Zij betaalde in 1907 ƒ5,93 voor de melk en 70% van de wei ging weer naar de boer voor 25 cent per 100 liter. In 1910 was er nog een voortduren de bloei n.1. verwerking van 360.000 liter a 5,21. In 1930 werd de melk fabriek opgenomen in groter ver band. Aanvankelijk brachten de boeren in het dorp de melk nog met halsjuk en emmers naar hun fa briek. Alle verkeer van Den Burg en richting Oosterend moest via de Bo- mendiek en door de Dorpsstraat. In het begin van deze eeuw ook de di ligence of de „Deli" van de Omni busonderneming van A. A. Eelman te Oosterend met Jan Boon op de bok, die een wagendienst onder hield van Oosterend, De Waal en Den Burg naar de haven v.v. Bestond het dorp in de eerste helft van de vorige eeuw hoofdzakelijk uit boeren en waren er weinig ande re aktiviteiten, rond de eeuwwisse ling en zeker vanaf het begin dezer eeuw hebben handel en ambacht zich uitgebreid en groeide er toch min of meer een soort centrumfunk- 16

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Historische Vereniging Texel | 1989 | | pagina 18