Winkeltj es
man, Waal, Texel." Ook Anthony
Dalmeijer, hoek Schilderweggetje,
was timmerman en Gemeente
opzichter. Dan waren er de smeden
met B. F. v.d. Berg opgevolgd door
zijn zoon Jan v.d. Berg, E. C. Tho
massen en Kuipers. Tenslotte nog
een wagenmaker Schot.
riotel „De Wael", terwijl P. Boot
nog groente verkocht en tot slot was
er een Lohman in galanterieën.
Ambachtslieden
Almer Eelman, Gerrit Geus en Kees
Dekker waren de timmerlieden. Eel
man maakte de Texelse watermo
lentjes. Hij adverteerde in de Tex.
Crt. 1914: „Solied adres voor het
maken van nieuwe watermolens.
Reeds in korte tijd door mij gele
verd. Beleefd aanbevelend. Am. Eel-
1. Café „Bellevue" van W. Duinker staande in de deur. De reklame recnts
op de muur betrof nog goedkope margarine van 30, 40 of 50 cents per poc-d
verkrijgbaar in zijn winkeltje geheel links. Al in 1908 adverteerde Duinker
in de „Gids voor Texel" met „Café Bellevue, Waal, Texel wordt H. H. Reizi
gers en Toeristen beleefd aanbevolen. W. Duinker" Begin twintiger jaren
nam C. Bruin de zaak over doch exploiteerde alleen nog het café. Op de
voorgrond de petroleumwagen van P. Kuiter van Oudeschild. De kaart is
van omstreeks 1910.
De voornoemde café's hadden beide
ook een winkeltje in koloniale wa
ren en aanverwante artikelen. Dan
was er de bakkerswinkel van Bak
ker de bakker in het perceel thans
bewoond door tandarts De Winter,
In 1898 zette jan Bakker (van de
vaste wal) daar een bakkersbedrijf
voort van een bakker Bremer. Na
vader Jan Bakker heeft zoon Mari-
nus Bakker het bedrijf nog voort
gezet tot 1970. Bakker Plaatsman
was de andere bakker tegenover het
Vermaningspad. In dit perceel had
tot 1874 Leijen zijn bakkersbedrijf
en Plaatsman op de hoek van het
Vermaningspad. In 1874 trouwde
Jan Plaatsman met de dochter van
voornoemde bakker Leijen en zette
aldaar het bedrijf voort. Opvolgers
waren hier Simon Plaatsman en la
ter weer een Jan Plaatsman inmid
dels ook met kruidenenierswaren,
doch ook dit bedrijf werd gesloten
en wel in 1974. Beide bakkers had
den tevens nog een boerenbedrijf,
omdat de omzet natuurlijk gering
was. Alhoewel zij ook de wijde om
geving bedienden, zelfs bij door
sneeuw en ijs onbegaanbare wegen
met de „ben" (tenen mand) op de
rug.
Dan was er nog het winkeltje in ko
loniale waren en aanverwanten van
Jannetje Bruin, toen nog in een
pand met houten voorschot, doch
later (1926) vervangen door een
nieuw woon-winkeltje naast nu het
De Waal 1900 tot 1930
Allan schreef in 1856 nauwelijks
over De Waal. Hij vermeldt, dat er
131 bewoners waren, wonend in 32
huizen, twee kerken, alsmede een
school met 40 leerlingen. P. Deu-
zeman liet in zijn boekje over Texel
(1898) weinig meer weten dan dat
De Waal gelegen was aan drie we
gen t.w. naar Den Burg, naar Ooste
rend en naar de polder en voorts
een niet verharde weg naar Oude
schild. Omstreeks 1890-1900 was
dat nauwelijks anders. Buiten de
Polderweg en het Schilderweggetje
bestond het dorp eigenlijk slechts
uit één straat met nog lang, ronde
keien. Een dorp zonder centrum. Ja,
toch wel een kern en die was dan
gelegen, zoals meestal, bij de kerk.
Het bleef echter geen dorp van boe
ren en landarbeiders alleen. Wat
was er meer?
Café's
Bij de N.H. Kerk bevonden zich
twee café's en wel „De Bellevue"
vin W. Duinker en later C. Bruin
alsmede „De Rijzende Maan" van
Aris Eelman. Het eerste werd ver
woest tijdens de Russen-oorlog op 7
april 1945 en het tweede is plm.
1923 gesloopt. De dorpsgemeen
schap beschikte dus over twee loka
liteiten voor avonden van ,,'t NUT",
voor toneel en zang en voorts voor
viering van Sinterklaas en kermis.
Maar hadden ze niet nog een func
tie? Jawel, ze moesten de passanten
laven. Neen geen dorstige toerist,
doch wel de onderweg zijnde
ambachts- en kooplieden, venters
2. Begin Dorpsstraat voor de N.H. Kerk met links nog het caf3 „De Rijzende
Maan" 1923 gesloopt en vervangen door een woonhuis. Kaart van om
streeks 1915.
15