^^M'URjSuW* Glas in loodtableau van de afslag, T. Bakker Havenzicht. De laatste visafslager, Ab Hemelrijk uit Oudeschild. Ab Hemelrijk: ,,ik ben in 1932 van af de HBS op 18 jarige leeftijd bij Kees de Wijn op de werf gekomen als noodhulp, om motortjes in die oude schuitjes te bouwen. Er was toen ook een quotum en met een motortje mochten ze het dubbel aan garnalen vissen. Er waren motortjes bij die nooit draaid hebben maar je mocht het dubbele vissen... (niet al leen minister Braks bakt ze bruin!) Toen de motortjes erin zaten had ik hier geen werk meer en toen ben ik 4'A jaar op Ameland geweest voor Rijkswaterstaat. Na de oorlog ben ik weer op Texel gekomen, in het huis je naast De Zeven Provinciën waar me vader in woonde, die ging naar een klein huissie in de Kerkesteeg. In de oorlog was Skil natuurlijk be schoten en vele schepen waren daardoor beschadigd, Kees de Wijn vroeg me weer om ze te helpen opknappen. Toen dat af was sprak ik er een op de visafslag die zei: ,,we mankeren eigenlijk nog een mannetje, is dat niks voor jou?". „Het was 28 mei 1946 toen hij als weger bij de afslag kwam. De handel en wandel. Ab Hemelrijk: ,,'t Was een heel be drijf in die dagen, zo ging er in 1947 voor 1'A miljoen gulden aan vis om en dat was in die dagen een kapitaal. Jan Vlassie, Kasse Hooger- heide en ik waren de vaste mensen, Kasse Hoogerheide was ook nog po litieman, schoolschoonmaker en wat al niet meer. En ja, wie zaten er zo al in de losploeg om de vis te sorte ren als er een kotter aankwam? Pieter Jan Eelman, Nan Blinder, Joop Terwind, Giel Koning, Jan van Leen Vlasj en Jan van Pieter Leytje. Dan had je Westdorp die later we ger en schoonmaker was, en Jan Zeeppie (Vlas) die de garnalen zeef de. De kotters kwamen toen twee keer in de week te lossen, op woensdag en zaterdag. As't dan za terdag was dan moest je licht op de haven spannen en lampen ophangen Ab Hemelrijk. en dan gebeurde het wel dat je s'morgens om zes uur begon en om elf uur thuiskwam. Als je nou de omzet van de afslag Den Helder leest met een 100 miljoen gulden, wat was dan onze omzet met 1 A miljoen gulden..maar 't was toen een berg geld!". ,,Was het beroep af slager moeilijk!": ,,0, dat was een dood kunsie, dat terugtellen en re kenen kon ik wel, want ik had nog wat extra school gehad, 't Was zo veel kisten en zoveel kilo, je kon op en gegeven moment een strot van die dingen uit je hoofd. Het was een tijd dat 't rammelde van het geld, er was 100% aanvoer. En dan had je de viskoper Piet Kaan en die dreeg 33%, Lucas Schagen 19% en Jan Blom en anderen om de 20%. Zo werd de vis verdeeld. Dan lagen er twee kotters te lossen met het beurtschip van Jan Bays ertussen, de vis werd gewogen en zo in het schip. Dan kreeg de verkoper 15 cent van een kilo tong en 10 cent van een kilo schol en de stad Am sterdam betaalde de vracht. Dus de kooplui hadden alleen maar op te schrijven, dat waren historische rechten, ze waren koopman voor de oorlog en ze kregen het recht na de oorlog, ze waren eigenlijk een soort commissionair en dat heeft geduurd tot 1949 want toen ging dat systeem eraf en werd het een vrije markt, toen kwam echt naar voren wie de beste kooplui waren, je kreeg ook de concurrentie van koelhuizen en het vervoer. Dat was het begin van het einde want je had hier geen koelcellen". Verse vis.... Hoe ging het hier dan met vis be waren? -: Verschrikkelijk, als je daar aan terugdenkt, dan was er b.v. wat tong over en de prijs viel in el kaar, dus bewaren.. Een scheppie ijs en dan omkeren en weer een schep pie ijs erop, op het laatst waren ze zowat half verrot en dan gingen ze nog eens naar de overkant toe... Er was geen enkele controle op toen; ik heb er nog nooit eentje van de warenwet of zo gezien. Ik weet er nog van dat de wijting een kwartje de kilo was, het was al een vrije markt. De wijting ging op de auto naar de De Ruyterkade in Amster dam, niet te verkopen daar. Wijting is een teer vissie dat weet jij ook wel, het was in de zomer, ze wer den weer opgeladen naar IJmuiden en het zelfde verhaal, onverkoop baar. Via Scheveningen werden ze op het laatst maar in de Waterweg geplompt want ze waren schoon verrot., 't Is verschrikkelijk wat de mensen soms opgevreten hebben". (Nu hebben we soms nog landelijk alarm als de salmonellabacterie in de garnalen gevonden is of als „de Dirk Slik mosselen" weer een algie te veel hebben). 7

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Historische Vereniging Texel | 1989 | | pagina 9