De eerste kadasterkaart van Oosterend In een nummer, gewijd aan dit dorp, mag deze kaart niet ontbreken evenmin als de lijst van eigenaren, die destijds zeer vaak hun bezittin gen verhuurden. Hierbij komen nog enige aanvullende notities. De kerk 1bestond al in 1356 toen daar missen werden gelezen, ('t Land van Texsel, vander Vlis blz. 88). Rond 1400 werd toestemming verleend het altaar over te brengen naar een meer geschikte plaats. Over deze kapel werd verder niets meer ver meld. (Kerkgeschiedenis van Texel, J. C. Loos ca. 1930 blz. 180). Tbssen 1445 en 1551 waren opeenvolgend dertien pastoors aan deze kerk ver bonden. De laatste was genaamd Cornelius Ludolphi, ook genoemd Cornelis Luitjes. (Loos, idem blz. 174L). De klok in de toren was van 1503 en kreeg als randschrift: „Ma ria is mijn naam, Mijn geluijd sij God bekwaam. Gerardus de Vison me fecit 1503.". (Klokken in Neder land, Juriaan Spruyt/A. van Damme Blz. 5) Bij de reformatie ging de kerk over naar de gereformeerden, later naar de Nederlands Hervorm de Gemeente. De gereformeerden kerkten dan in de Schoolstraat in het pand (104), dat eerst als openba re school had dienst gedaan. De kerk voor de Doopsgezinde Ge meente (23) werd in 1775 gebouwd. (Sjaak Schraag) Dominé Steinfort (geboren circa 1795) was jarenlang aan deze kerk verbonden. Hij woon de in het huisje (24) met echtgenote, twee kinderen en een dienstbode (Telling Texel 1830, archief Histori sche Vereniging uitgeschreven Mary Zijm). De kerk van de R. K. Ge meente Oosterend (96) is omstreeks 1785 gebouwd door mildheid van Trijntje Jans Reij (1745-1822) ge huwd met Jan Otto Bultman (1735-1807) Als een bijkerk werd de ze jarenlang bediend door de geeste lijkheid van Den Burg (Loos blz. 174). Met uitzondering van de perio de 1828 tot 1835, toen werd het be heer gevoerd door de Parochie van Oudeschild. (D. Hin 1974 blz. 20) Het Postkantoor was eerst gevestigd in de Schoolstraat (87) in het pand dat de Posthoorn werd genoemd. De vader van Willem L. Bakker was de kantoorhouder. Vanaf 16-4-1885 was het gevestigd in de Weststraat (82) In onze eeuw werd een nieuwbouw door de familie Bakker gerealiseerd aan het einde van de Peperstraat, dat op de kaart nog als voetpad wordt vermeld. In de Schoolstraat bij het perceel 88 stond rond 1800 een houten bank, die „Het Houten Paard" werd genoemd. Deze naam werd later aan het pand gegeven. (Bron: Sjaak Schraag). De bakkerij hoek Koetebuurt/Verlorenkost (48) bestond al in 1811. Het bedrijf werd toen uitgeoefend door K. Goukes terzijde van het Burenpad. (Aanteke ning Sjaak Schraag). In 1832 is Jan Plaatsman, een zeeman, de eigenaar en bewoner. Toen zorgden voor het dagelijkse brood Jacob Brans (65 jaar), Nan Bremer (32 jaar) en Pieter Bremer, die ook ouder dan zestig jaar was. Arie Pietersz Dros, gebo ren 22-11-1804, was volgens de Tbl- ling van 1830 van beroep slagter, terwijl Dijt en Dijt deze (op blz. 58) vermelden met als beroep winkelier en koopman. Diens vader Pieter wordt bij de kaart schoenmaker ge noemd. Bij Dijt en Dijt wordt hij opgenomen als een herbergier. De Historische Vereniging Texel bezit een rijke verzameling, waaruit geïn teresseerde leden kunnen putten. Hieronder bevinden zich de Huydekoper-tellingen van 1742 en 1750, waaruit de eerdere bakkers zijn vast te stellen, in 1742 was dit b.v. Hendrik Cornelisz. Bakker (die zich in 1750 echter met als beroep boer liet opnemen) en toen dit werk overliet aan Teunis Dirksz. Knaap en Pieter Jansz. Waard. Uit die ge gevens staat ook vast dat de „Room se Kerk" van 1785 een nieuwbouw was ter vervanging van een eerdere kerk, die al bestond (op nr. 223 in 1742 en 1750). De kerk van de Doopsgezinde Gemeente van 1775 had ook al een voorganger. In 1742 als 't Preekhuis van de Waterlan ders en in 1750 als Menonite Kerk onder nummer 22- met als predi kant Wilhelmes van Buerren, wo nende in de Peperstraat bij de vier Links op de foto dhr. A. de Kort, bou wer van de R.K.-kerk te Oosterend. Armenkamers (220). Van Oosterend valt veel meer te melden dan in de ze aflevering kan worden opgeno men. Voor een latere uitgave over dit dorp worden nu al gegevens - liefst van meewerkende leden - ver zameld. Texel, 1 juni 1989 C. J. Reij 3

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Historische Vereniging Texel | 1989 | | pagina 5