Advertenties 1904
Landbouwers en landarbeiders
VERVOLG
(vaste) arbeider een stukje tuin
grond. Bovendien ontvangt hij een
deel (vaak éénvierde) van de scha
penmelk, mits zijn vrouw de scha
pen dan ook melkt. Van die melk
maakt zij boter en „potkaas" (een
soort groene smeerkaas). Volgens
Loman werken de vrouwen en kin
deren alleen in Eierland nog op het
veld. Vooral in de zomer is het
schoolverzuim daar dan ook groot
(50 a 60%). De kinderen verdienen
doorgaans één kwartje per dag.
Arbeidstijd
De arbeidstijd is 's zomers van 's
morgens zes tot 's avonds zes en 's
winters van zeven tot vijf, met één
a twee uur etens- en koffietijd. In
Eierland werkt men 's zomers van
vier uur 's ochtends tot zes uur 's
avonds, 's winters van 6 a 7 uur tot
4V4 a 5 uur. 's Zomers is er vaak
een tekort aan arbeiders (vooral bij
het maaien) en komen er seizoenar
beiders vooral uit Gelderland en
Duitsland, 's Winters daarentegen is
er werk te kort, vooral in Eierland
waar de dorsmachine nu het winter
werk van de arbeider (dorsen met
de dorsvlegel) heeft overgenomen.
„Toestand der (losse) arbeiders in Ei
erland laat veel te wensen over en
meermalen wordt werkelijk armoe
de geleden, als de verdiensten
stilstaan en het crediet is uitgeput.
Dan wordt dikwijls gedurende we
ken niets anders gegeten dan aar
dappelen met zeer weinig of geen
brood en slechts enkele malen afge
wisseld met erwten of bonen. Dan
ontbreekt ook dikwijls alle
brandstof en is men verplicht uren
langs het strand te lopen om iets
brandbaars te zoeken". Vandaar ook
dat de burgemeester wat aarzelend
opbiecht dat de „moraliteit in Eier
land misschien iets minder is dan
elders in de gemeente".
Zodoende zijn er vooral uit Eierland
een aantal mensen geëmigreerd,
vooral naar Amerika. Alleen in 1888
al 209 (111 man, 98 vrouw). Volgens
de beroepstelling van 31 december
1889 is het aantal inwoners dan ook
gedaald van 6110 (op 1 januari
1888) tot 5878. Zoals in de inleiding
al is opgemerkt zal de economische
toestand in de landbouw tot 1895
slecht blijven. Daarna treedt een
lichte verbetering in, maar pas door
de voedselschaarste in de eerste We
reldoorlog (1914-18) zal het beter
gaan met boer en arbeider, al zal de
„uitstoot van arbeidskrachten als ge
volg van voortschrijdende mechani
satie dan pas goed op gang komen.
J. T. Bremer.
Van een gewoon, vlijtig en oppassend gozin
de inkomsten en uitgaven als volgt
Inkomsten.
met 3 5 4 kinderen, zijn
Literatuur
1. Uitkomsten van het onderzoek
naar de toestand van de landbouw
in Nederland. Deel 1, 's Gravenha-
ge, 1890.; 2. Buisman, J. Bar en
boos; zeven eeuwen winterweer in
de lagelanden; Baarn, 1981; 3. Van
der Vlis, J. A. 't Lant van Texel; Den
Burg 1975; 4. Bremer J. T. Wiring-
herlant; deel 2, Schoorl 1980; 5. Al-
lan, F., Het eiland Texel en zijne
bewoners; Amsterdam, 1856.
Dagloon gemiddeld per woolc f 6f 312.00
Opbrengst van verkochte, eierenB 24.00
Humon 336.00
Uitga von.
Voor voedsel enz. per wook:
2 KG. rijst 5 18 centsf 0.36
2i meel „14 0.35
3 Liter gort „12 0.36
2 bruine boonen 5 15 cents0.30
3 groene en gele erwten 5 10 eonts0.30
7 KG. tarwebrood 5 14 cents0.98
2 roggebrood 5 11 cents0.22
Beschuit0.20
Aardappelen en groenten0.50
Koffüe, thee, suiker, zeep, zout enz0.50
Vet0.44
4 Liter melk k 6 cents0.24
7 afgeroomde melk k 3 cent0.21
Vuur en licht0.20
Garen en band0.10
Kippenvoer0.10
Bijdrage begrafenisfonds0.13
ondersteuningsfonds0.10
Maakt por wook 5.59
Of por jaar 290.68
Zoodat voor kleeren, tabak enz. overschiet 45.32
Puike naaimachines met kast 25,—
vanaf waschmachines met hefboom
f 10,— met vliegwiel 17,— IJzeren
fijne uitgelakte wiegen op standers
ƒ6,50. J. J. Kuiper.
Wie een boeiend verhaal wil lezen
koope voor slechts 10 cent Het Roo-
de Teeken (door een vrijwillige de-
tectief) 100 blz. druk voor den
ongelooflijken prijs van 10 cent.
Voorhanden in den Boekhandel W.
C. Rey.
Ter overname aangeboden Een Rijk
beklante Eierenzaak benevens een
dito Broodzaak waarmee tezamen
ƒ18,— per week verdiénd wordt.
Duidelijke overtuiging in deze en
verdere inlichtingen verstrekt J.
Witte Weverstraat.
Zoek uit maar voorhanden een on
geregelde partij potlooden vroeger
3Vz en 7 cent. Nu zoolang de voor
raad strekt 2 cent per stuk 6 a 10
cent. Boekhandel Rey.
Stoombootdienst Texel - Nieuwe-
diep. Goedkoop tarief op Zondag 27
nov. Uitsluitend van Texel naar
Nieuwediep en terug Retourbiljetten
1 dag geldig 1ste kajuit 50 cent 2de
kajuit 30 cent. De directie.
Gedurende de marktdagen gelegen
heid tot stallen van paarden a 25
cent. K. Lips Waalderstraat.
16
