Het vergaan van de TX 122
op 6 oktober 1904
„Er gebeurt wat
met Toon"
De geschiedenis heeft zich
herhaald
Van oktober 1904 gaan we terug
naar 27 maart 1896: .ongeveer 10
uur voor middag brak er geheel on
verwachts een zwaren storm los met
slagregens uit het noorden. Een ge
deelte van de uitgevaren visschers-
vloot van Den Helder, Texel en Wie-
ringen was al buiten de haaksgron-
den. Ieder voor zich trachte de kust
of een haven te bereiken. 28 maart
1896: „Naar het gerucht gaat zou
den tussen Den Helder en Callant-
soog 7 visschersvaartuigen zijn
gestrand. Van Terschelling wordt ge-
Piet Eelman vertelde in het eerste)
deel over de schooljaren en zijn
ouders die hem graag voor huls
schilder hadden willen laten le
ren. Maar de drang om visser te
worden was voor Piet niet te
weerstaan, hij werd „derdeman
netje" voor f1,50— vast geld per
week, aan boord van de TX 122,
bij Klaas Mossel en z'n broer Toon
Eelman. Piet: „dat was de ge
woonte toen, alles voer de
meesten kwajongens van 12/13
jaar gingen mee naar zee". Het
dagelijks leven aan boord was
keihard, werkdagen van 12 uur of
meer waren eerder regel als uit
zondering. Het beviel Piet prima
aan boord van de TX 122 maar
op aandrang van z'n vader, die
het te gevaarlijk daar vond werd
hij wadvisser op het blazertje van
z'n vader; Hein Eelman. In het ge
zellige huiskamertje in Jan Dirksz-
oord te Den Burg vervolgt de 93
jarige oud visser zijn
levensverhaal.
Van Noordzeevisser werd Piet wad
visser bij vader Hein Eelman. Piet:
„we visten dan op (alie) krukkels en
rog, en als de tijd er was op zee
wier. Bij slecht weer docht ik veul
aan Toon, zitten ze nog op zee of
zullen ze al in de haven wezen?.
„We schrijven 6 oktober 1904 als
vader Hein en Piet een veilig heen
komen in de haven zoeken. Piet:
Het was noodweer, ik zei tegen va
der toen we veilig in de haven la
gen: er gebeurt wat met Toon, het is
niet goed..." Helaas kwam zijn voor
gevoel uit.
Na een korte stilte vervolgt Piet,
duidelijk ontroerd zijn verhaal en
met vochtige ogen beleeft hij weer
iets dat zich 78 jaar geleden afspeel
de... Piet: Dat vergeet ik nooit meer
met Toon en Klaas, toen we thuis
kwamen was er bericht gekomen
dat ze vergaan waren op het Pette-
mer strand. Een dag erna ben ik
met m'n broer Jaap en ome Kees
Slik lopend naar Petten gegaan. De
schuit zat op het strand en was
zwaar beschadigd, hij is ook nooit
meer in de vaart gekomen. M'n
broer Toon zat dood in het vooron
der, hij had waarschijnlijk ergens
een klap van gehad, want hij had
een plek aan z'n hoofd. Dat herin
ner ik me nog as de dag van
guster".
11 oktober 1904: „Gisteren werd het
lijk van de visschersknecht T. Eel
man (oud 27 jaar) te Oosterend be
graven. Een groot aantal visschers
ging mede naar het kerkhof waar de
Wel-Eerw. heer Ds. M. Rooseboom
eene toespraak hield die diepen in
druk maakte". Het lijk van Klaas
Mossel is niet gevonden en de bla
zer TX 122 werd als verloren be
schouwd en voor ƒ40— te Petten
verkocht.
Sept. 1929. Overgrootvader Hein Eelman op de wierwagen.
2
