EEN ALLER
GRUWELIJKSTE
GEBEURTENIS
Piet Kleverlaan
Dirk Busker
Jacob Stoop runde het café.
13
In de Enkhuizer Courant heeft in 1881 twee keer
een bericht gestaan over een vermeende moord
in Waarland. De rechtbank heeft destijds geen
dader kunnen vaststellen, maar wel de schijn
van een gewelddadige dood geconstateerd. Van
verschillende verhalen en verklaringen die in het
verleden in Waarland de ronde deden, is in dit
artikel nagegaan wat er wel en niet van klopt. Er
is heel wat opgehelderd, maar de uiteindelijke
waarheid is nog altijd niet bekend.
late uurtjes aan de tap wel eens iets gezegd over een
moord. Een moord die in het huis van Jaap Bruin aan de
Kerkstraat had plaatsgevonden. Maar de café-bezoeker
van toen zal zich waarschijnlijk de volgende morgen
afgevraagd hebben: was het waar wat Jacob vertelde of
verzon hij het ter plekke?
Ook anderen hoorden erover vertellen. Binnen de
familie Piet Bruin-Jong bijvoorbeeld was het verhaal
ook bekend. Piet Bruin was vrachtschipper en had
samen met Jan en Jacob Stoop drie bunder land in de
Bleekmeer. Wanneer ze daar werkten, zaten ze onder
koppiestoid in de Muizeboet. Toen het op een keer een
poosje stil was, zei Jan tegen zijn broer: Jacob, zeg jij
maar eens, is het waar van die moord?
Een moeizame zoektocht
Met de teruggevonden aantekening begon in 2003 een
moeizame zoektocht. Digitale toegang tot historische
kranten was er toen nog nauwelijks. De eerste vraag
was: in welk jaar is dit meisje overleden? Het moest
vóór 1921 zijn, want in januari van dat jaar stierf
A.K. de Jong, een zoon van Teunis de Jong, de
kastelein van De Tortelduif en een belangrijke bron
van het beruchte verhaal. De naam en datum van
het overlijden van dit meisje moesten te vinden zijn
bij de overlijdensaktes van Harenkarspel. Er is toen
gezocht naar: een meisje van ongeveer twaalf jaar oud
e weduwe Stoop had vanaf 1924 een café annex
kruidenierswinkel tegenover de r.k.-kerk in
Waarland. In 1950 namen haar zoons Jacob en Gerrit
de zaak over. De laatste bestierde de winkel. Jacob
werd de kastelein en had daarnaast samen met zijn
broer Jan een tuindersbedrijf. Jacob kon luisteren,
maar ook heel goed vertellen. Zo heeft hij in de
Tijdens een H. Mis
Pater Jongkind, geboren in 1907 aan de Oostkade en tot
priester gewijd in 1934, werd in 1992 lid van Waarland
van Toen en woonde toen in België. Wanneer hij onze
Toendertoid had ontvangen, belde hij daarna regelmatig
naar ons toenmalig bestuurslid Jeanet Stroet. Hij sprak
dan uitgebreid over zijn
jeugdherinneringen. Ook
herinnerde Jeanet zich dat
pater Jongkind over die
nare gebeurtenis aan de
Kerkstraat heeft verteld.
Achteraf is het jammer dat
Pater Jongkind, overleden
in 2000, zijn herinneringen
niet op papier heeft gezet.
Jacob Stoop, de familie
Piet Bruin-Jong en Pater
Jongkind waren niet
de enigen die van deze
gebeurtenis afwisten.
Begin jaren zestig heeft
ook Dirk Busker met zijn kleinzoon Joop Zutt hierover
gesproken. Joop, op jonge leeftijd al geïnteresseerd
in de geschiedenis van Waarland, maakte toen al
aantekeningen. Hij vond ze in 2003 terug: Tijdens
een kerkdienst is een twaalfjarig meisje vermoord in
de woning, waar nu de familie Bruin-Koning aan de
Kerkstraat woont. A.K. de Jong heeft dit ooit op zijn
sterfbed verteld.
