R-4
24
Hagevelder
De samenwerking met en inspiratie door
jonge, enthousiaste kapelaans in de
jeugd beweging zoals Van der Heijden
en Vriesekoop zullen in 1940 de keuze
voor Hageveld zeker hebben beïnvloed.
Herman was vijftien toen hij het werk op
de tuinderij van zijn vader verwisselde
voor zijn priesterstudie. Het eerste leerjaar
van het seminarie Hageveld in Heemstede
telde 91 leerlingen, alfabetisch verdeeld
over drie klassen. Herman Stam kreeg een
plaats in klas 1c met 31 jongens. De om
standigheden voor leerlingen van Hage-
veld waren in deze jaren niet gemakkelijk.
nog eerder daar was dan thuis. Joop
werd in 1943 verplicht bij het Duitse
leger ingedeeld voor de aanvoer van ma
terieel. Hij heeft een tijdje in Minsk (Wit-
Rusland) gezeten. In april 1945 kwam hij
weer thuis. Later is hij met Annie Ruiter
getrouwd en naar Canada vertrokken.
Op 10 Mei 1941 vierden
Hein Stam en Trien Jonker
hun 25-jarig huwelijksfeest.
Vlnr: achter: Siemen
(1917), Gré (1919), Riek
(1927), Coba (1928),
Herman (1925). Midden:
moeder Trien Jonker (1893),
Nel (1918), Marie (1923),
vader Hein Stam (1891).
Voor: Aldert (1931), Annie
(1933). Archief familie
Stam-Klaver.
aan over kunnen houden. We heb
ben toen ook niet veel gedaan. Maar
Klaas Zutt ergerde zich dood toen
hij ons in de verte meer zag stilstaan
dan steken. We werkten toen met een
vork. Hij kwam naar ons toe, kon
niet verder dan de molensloot en
riep ons om te komen. Wij blij, we
dachten beter werk te krijgen. Lie
pen, ieder met ’n vork in ons hand,
naar hem toe en kregen een standje,
omdat we zo weinig deden, en kon
den weer terug naar die rotgrond.
Later hebben Herman en ik er nog
plezier om gehad. Als we elkaar
tegenkwamen, riepen we:’Moeten
we de vorken meenemen?’
We hebben heel ons leven wel contact ge
houden. Herman bleef mij ook opzoeken.
Toen ik in Alphen aan de Rijn woonde,
zocht hij me op vanuit Uithoorn, waar
hij kapelaan was. Ook ben ik bij hem
geweest toen hij weer in Waarland was
gaan wonen. Uit de tijd van de jeugdbe
weging herinner ik me nog goed hoe hij
iemand was die altijd graag vooropliep.
Als we ons weer eens met zijn allen had
den verkleed voor een toneeloptreden
ergens, liep Herman in zijn eentje alvast
al het kerkvolk tegemoet. Toneelspelen
kon hij goed. Toen wij in de oorlog geen
uniformen mochten dragen, werd er een
t indianendag georganiseerd. De best ge
klede indiaan kreeg een prijs, Herman
was één! Het meest is hij opgetrokken met
Joop Zutt, zoon van Jan Zutt en Geertje
Borst. Hij kwam daar zo graag over de
vloer, dat hij soms met vakanties eerst
Eind oktober 1940 eisten de Duitsers voor
de eerste keer de gebouwen op. Iedereen
moest al zijn spullen inpakken en naar
huis opsturen. Een maand later verlieten
de bezetters Hageveld en konden de
studenten terugkeren. Maar in 1942 vor
derden de Duitsers de gebouwen opnieuw
voor leger en marine om daar vervolgens
tot het einde van de oorlog te blijven. De
buitenkant werd voorzien van camoufla-
gekleuren. Witte cirkels met rood kruis op
het dak en op de binnenplaats wekten de
suggestie van een hospitaal. Overal ston
den legervrachtwagens.
Tijdens zijn opleidingstijd als Hage-
velder, heeft Herman dus net als zijn
plaatsgenoot Jan Zutt de onrust van
de Duitse bezetters meegemaakt.
Door toedoen van de Duitsers weken
de derde en vierde klassen in de loop
van 1942 uit naar enkele paviljoens
van de psychiatrische inrichting St.
Bavo in Noordwijkerhout. Het derde
leerjaar werd afgemaakt in Warmond.
Daar was Herman ook bij. Het vierde
leerjaar maakte hij weer mee in
Noordwijkerhout. De lagere klassen
waren vanaf september 1942 elders
ondergebracht in het bisdom, waarvan
ook één eerste klas in Westwoud. Tot
die klas behoorde de Waarlander Jan
Zutt, net veertien geworden. Omdat
veel van de inrichting op Hageveld
was achtergelaten, werd in een brief
I Herman als verkenner.
I Archief familie Stam.
