HERMAN STAM, EEN GEDREVEN
GEZELSCHAPSMENS (I)
1^1
Siem Bakker Nzn.
22
In 1968, een jaar waarin het in Europa gonsde van onrust en pro
testen, nam het leven voor Herman Stam een beslissende wending.
Hij verliet het priesterambt, trouwde nog in hetzelfde jaar met on
derwijzeres Toos Klooster uit Haarlem en koos voor een werkkring
in Suriname. Wel zou hij ook daar nauw verbonden blijven met de
kerk, als leraar godsdienst en als pastoraal werker. In 1974 keer
den Herman en Toos, inmiddels ouders van drie kinderen, terug in
Nederland.
Weelweg 18, voorheen
de ouderlijke woning
van Herman Stam,
thans bewoond door
To Stam-Klaver
T") ijna een eeuw geleden, op 10 mei
1916, trouwde Hein Stam, 25 jaar
oud en geboortig van Oude Niedorp, met
Trien Jonker, 23 jaar oud en uit Alkmaar
afkomstig, een herkomst waarop ze altijd
trots is gebleven. Ze kwamen te wonen
aan de Weelweg (nu: nummer 18). Of
Hein Stam tijdens de Eerste Wereldoorlog
gemobiliseerd is geweest, is in de familie
niet bekend. Wel weet schoondochter
To Stam-Klaver te vertellen: In dit huis
woonden eerst kapper Piet Gelder en
z’n vrouw. Z’n knip- en scheersalon had
hij in het zijkamertje. Daarnaast was
hij ook tuinder. Piet Gelder liet in 1916
een nieuwe woning zetten, waarin nu
kapper Houtenbos woont, en toen kwam
de tuinderswoning te koop. M’n schoon
vader kocht het huis. Voor hoeveel
weet ik niet.
Priesterzoon uit tuindersgezin
Een groot gezin was niet vreemd bij ka
tholieken. Kinderen die neem je niet, die
krijg je gewoon. Zo ook bij de familie
Stam. In het huis aan de Weelweg D 136
werden tien kinderen geboren. Zes meis
jes en vier jongens, waarvan de jongste
op heel jonge leeftijd overleed. Hun vijfde
kind zag op 14 juli 1925 het levenslicht
en kreeg bij de burgerlijke stand de na
men Hermanus Aldert. Zijn roepnaam
werd Herman.
To vertelt verder: Vader Stam kon zoals
zoveel tuinders toen maar met moeite
in het levensonderhoud voorzien. In de
crisisjaren ging hij te werk in de Wierin-
germeer. Moeder was heel gelovig en ging
vaak naar de kerk. Ze beschouwde het als
een uitverkiezing dat Herman op studie
was. De kosten daarvan drukten nog eens
extra op het toch al zo arme gezin. Toen
m’n schoonouders in het najaar van 1964
naar een bejaardenwoning tegenover de
kerk gingen, verhuisde ons gezin naar de
Weelweg, het geboortehuis van m’n man
Aldert. Aan de toenmalige tuinderswoning
werd veel veranderd. Er is een modern
huis van gemaakt, met o. m. een bijkeuken
en grote ramen. Hun laatste levensjaren
hebben m’n schoonouders in Sabinahof
gewoond. Kort na elkaar zijn ze overle
den. Catharina Jonker op 17 mei en
Hendrik Stam op 29 mei 1974.
Herman zou het zijn eigen kinderen nog
vaak vertellen: een arm, maar ook een
heel gezellig gezin, met vele zussen en
broers. In de W4 stond bij het overlijden
van vader Hein: Wie mocht hem niet
graag, die blijde en vriendelijke man?
Menigeen in het dorp, aldus zijn doch
ter Riek, heeft levensschetsen of andere
feestelijke teksten voorgedragen die door
hem geschreven waren voor een 12lA-,
40- of 60-jarig huwelijk of voor een
priesterfeest. Ze kwamen met de gegevens
over personen bij hem en hij maakte er
een berijmde tekst van. De vaardigheid
met woord en muziek had Herman dus
niet van een vreemde.
Rjk,