DE TELOORGANG VAN
EEN BOERDERIJ
V
Piet Kleverlaan
14
Een honderd meter voor de brug van de Ringvaartweg naar de
Zutweg stond rechts de boerderij van de familie Houtman. In
dit artikel leest u over deze familie en over de teloorgang van
deze stolp. Vanaf 1975 staat de boerderij leeg en vanaf toen is er
nauwelijks meer onderhoud gepleegd. De gevolgen waren triest.
De stolp aan het Rondje Waarland veranderde in een bouwval.
Deel van de kaart van
Dou uit 1745. Bij de pijl
ziet u geen bebouwing. In
1851 werd op deze plek de
boerderij van de familie
Houtman gebouwd.
Gesplitst in huis en weiland
Met de gegevens uit de kadastrale leggers
en notariële akten, familieverhalen en een
archeologische onderzoek zijn we meer
te weten gekomen over de ouderdom
van deze boerderij. De leggers van het
Kadaster geven informatie over de
eigenaren en de soort bebouwing van de
percelen. In de periode vóór 1860 lezen
we dat Cornelis Houtman en Guurtje
Limmen in bezit zijn van o.a. perceel
D 22 als weiland met de vermelding
stichting 1851. We mogen aannemen dat
daar toen een boerderij was gebouwd. Dit
wordt ook bevestigd in dezelfde legger.
Grootgrondbezitster
Meer zekerheid over de bebouwing in
deze polder geven de kaart en de bijbe
horende Oorspronkelijke Aanwijzende
Tabellen van het Kadaster uit 1832. Op
de sectiekaart D van Haringcarspel is
op de plek van boerderij van Houtman
geen huis ingetekend. Het perceel D 22,
waarop later de stolp is gebouwd, was
eigendom van Aagje Jans, de weduwe
van Klaas Limmen. Ze was een groot-
grondbezitster, want ze had toen in de
Speketer ruim 38 bunder land; meer dan
20% van de totale oppervlakte van deze
polder. Haar 40 percelen werden bijna
alleen gebruikt voor grasland. Bovendien
bezat Aagje Jans twee boerderijen, één
op D 203 en de ander op D 208. De eer
ste stond op de plek van Ringvaartweg 16
en de andere bij nummer 13.
Aagje Jans had een dochter Guurtje
Limmen. Deze trouwde in 1823 met
Cornelis Houtman en ze gingen wonen
in Hensbroek. Zeven jaar later verhuis
den Cornelis, Guurtje en hun kinderen
Hendrik, Aagje en Klaas naar de Spek-
eter. Hier werd op 10 juli 1831 hun zoon
Jan geboren en daarna nog twee dochters:
Elizabeth en Maartje. Een mogelijke
reden van hun verhuizing was, dat ze bij
Aagje Jans introkken. Deze was toen al
op leeftijd. In december 1842 overleed
Aagje Jans, 85 jaar oud.
ind 16e eeuw
was de Speck-
eeters Polder voor
een groot deel om
geven door meren;
zoals de Bleeck-,
Wout- en Witsmeer
en De Slootgert. In
het zuidoosten lag
de Waertpolder.
Deze meren wa
ren ontstaan in het
midden van de 13e
eeuw na o.a. een
doorbraak van de
Westfriese Omring-
dijk bij Sint Maar
ten. Op de eerste
uitgave van de kaart
van Beeldsnijder
uit 1575 is in de
Speketer een molen
getekend en op de
kaart van Dou uit
1745 zien we ook
enkele huizen. Deze stonden toen aan
de ringsloot.
Een andere informatiebron is de lijst
van ingezetenen uit 1825-1828, opge
steld door de gemeente. Men volgde
toen een bepaalde route. Elk huis kreeg
een nummer en er werd opgeschreven
wie de bewoners waren. Daarbij moet
worden opgemerkt, dat een bewoner
niet altijd eigenaar is. Uit de volgorde
in de lijst kan men enigszins opmaken
waar het huis stond, maar helaas is de
juiste plek in de meeste gevallen moei
lijk te achterhalen.
V, n
