STOIF VAN DE LUIZE
herinneringen uit de oorlog
John Volkers
12
Begin september 1944 hadden de geallieerde troepen de grote rivie
ren bereikt. Noord-Nederland hoopte op een spoedige bevrijding.
Het liep anders. Het verzet van de Duitsers werd zwaar onderschat
en de slag bij Arnhem werd verloren. Met de invallende winter voor
de deur werden de voedsel- en brandstoftekorten steeds nijpender.
Duizenden inwoners van Amsterdam en Haarlem gingen naar de
Kop van Noord-Holland om eten en brandstof te kopen of te ruilen.
Lieve mensen
Annie Bes-Jansen schreef in haar mail:
Je moeder was lief. Net als je tante Trees
en ome Jack. Schatten van mensen waren
het, die Paters. Het huis was klein. Annie
kreeg een plaatsje op zolder. Ik sliep
op de vliering. Het was er heel klein
en krap. Ik voelde me de eerste keren
angstig. Maar ze waren heel lief voor
mij. Ik moest met een laddertje naar
boven. Daar had ik mijn eigen plekje.
Moeder gaat verder: Annie, het lieve
kind, stond stoif van de luize, toen ze in
Waarland aankwam. Ze had een prachtig
hoofd met krullen. Ik heb haar met een
schapenmiddel behandeld. Er was niks
anders in die jaren. Haar haar moest
eraf, maar later was ze blij. Want ze
hoefde niet meer te krabben.
Het leven in Waarland voor een Haarlems
kind was er een van naar school gaan en
van kerkbezoek. School vond ik heerlijk.
En wandelend naar de kerk, dat was
helemaal nieuw voor me. Ik vond het
allemaal geweldig. Soms ging ze zelf
aan de wandel, het kleine ding. Dan
belandde ze achter in de Oostkade, bij
mijn grootouders Jaap en Anna Pater.
Mijn moeder herinnert zich: Dan kwam
mijn vader met haar teruggelopen. Ze
ging ook graag even naar opa Volkers
toe, die naast ons woonde. Iedereen was
dol op Annie.
Siemen Dekker, die toen tegenover
café De Tortelduif woonde en Piet
Noordstrand, die bij de andere bocht in
de Kerkweg woonde, liepen met Annie
op de nek door het dorp. Het zijn de
herinneringen van m’n moeder uit een
bijzondere tijd. Het werd volgens Annie
Bes-Jansen nog leuker toen vader Jan
uit Duitsland wist te ontsnappen en weer
in Waarland terugkwam. Het was feest
dat vader thuiskwam. Iedereen was zo
blij. Ze genoot van het gezinsleven in
Waarland. Zelf kwam ze uit een gezin
van acht. Het was een hard bestaan.
Annie: Mijn vader en zijn broer kwamen
regelmatig naar Waarland, om eten te
vinden voor ons gezin thuis in Haarlem.
Dat was gebruikelijk in die jaren. Ik
was dol op kaas.Wij hadden dat thuis
Vanuit Haarlem
In die omstandigheden
kwam Annie Jansen,
geboren in 1937, in de
winter van 1944-1945
uit Haarlem met een bus
vol leeftijdgenootjes naar
Waarland. Ze verklaart het
zelf zo in een e-mail uit
Australië: Er was bij ons
thuis in Haarlem niets te
eten. Dus werden we door
de katholieke kerk naar
het noorden gezonden.
Dat ging per bus.
Annie Jansen kwam bij
het gezin van mijn ouders,
Jan Volkers en Sjaan
Pater, terecht. Mijn vader
was die zomer opgepakt
op de pont van Velsen en
op transport gesteld naar
Duitsland. Mijn moeder, net getrouwd,
had een leeg huis, een verbouwde schuur
aan de Kerkweg (nu staat hier de woning
Kerkstraat 24). Ze was erbij op het
kerkplein, toen de bus met kinderen uit
Haarlem arriveerde. In december 2014,
een maand voor haar dood, vertelde
moeder me: Er werden een heleboel
kinderen opgehaald. Daar waren zeker
afspraken over. Maar Annie bleef over
op het plein. Ik zei: Kom jij maar bij mij,
kind. Ik heb ruimte genoeg.
I Sjaan Volkers-Pater
I en Annie Jansen.