25 Gulden van de Koningin
32
Ruim een eeuw geleden
was A.K. de Jong, zoon
van de kastelein van
De Tortelduif,
correspondent van de
Schager Courant.
Een stevig gebouwde
bouvier voor een
hondenkar.
Uit: Bouvier,
Belge des Flandres.
Aan de Weelweg in Waarland werd op
3 februari 1878 Machiel Pankras als
tiende kind van Arie Pankras en Geertje
Smit geboren. Zijn roepnaam was Chiel
en hij trouwde op 29 september 1904
met Aafje Jonker. Zij had een voorkind,
dat bij dit huwelijk de achternaam Pankras
kreeg. Het gezin kwam te wonen in het
ouderlijk huis van Chiel (zie: Weg naar
De Weel, Toendertoid 37).
Door zijn zwakke gezondheid kon
Chiel het werk als tuinder nauwelijks
uitoefenen. Daarom begon hij een
winkeltje in grutterswaren en hij hoopte
hiermee wat meer financiële armslag
te krijgen. In het winkeltje zelf werd
niet veel verkocht, hij moest het hebben
van het uitventen van zijn koopwaar.
Daarvoor schafte hij een hond met een
Begin 1917 besloten ze het winkeltje te
verkopen aan Arnold Lantman. In mei
van dat jaar trokken Chiel, Aafje en
hun drie kinderen in bij Jan Spaansen
op Kerkbuurt en de familie Lantman
verruilde Oudkarspel voor Waarland.
Chiel Pankras overleed, slechts 39 jaar
oud, op 16 oktober 1917. Ruim een later
jaar later hertrouwde Aafje Jonker met
Jan Spaansen. Wie de brief heeft
geschreven en wat met de trekhond
en de hondenkar is gebeurd, vertelt de
geschiedenis niet.
hondenkar aan, waarmee hij de boer op
ging. Aanvankelijk deed Chiel dit zelf.
Maar toen hij ook dit lichamelijk niet
meer aankon, nam zijn vrouw dit werk
over. Zes dagen in de week ging zij met
de hondenkar eropuit.
Trekhondenwet 1910
Er waren tot die tijd geen regels voor het
gebruik van trekhonden. Deze kwamen
pas na 1 september 1911, toen de trek
hondenwet van 1910 van kracht was
geworden. Hierin stond o.a. dat de hond
minimaal één jaar oud moest zijn en een
schofthoogte van meer dan 60 cm. moest
hebben. Verder waren er regels gemaakt
voor de riemen, waarmee een trekhond
werd ingespannen. De hond en het
hondentuig van Giel Pankras voldeden
niet aan deze nieuwe voorschriften. Er
moest een andere hond en een nieuw stel
riemen komen. Het geld hiervoor was er
niet. Een brief aan koningin Wilhelmina
bracht uitkomst. De familie Pankras
ontving f 25,-. Chiel en zijn vrouw
Aafje hadden van dit bedrag niet kunnen
dromen. Zó konden ze hopelijk nog
enkele jaren vooruit. Inmiddels waren er
ook drie kinderen geboren, waarvan er
één op 4-jarige leeftijd was overleden.
Het bleef voor Aafje hard en veel werken
om de eindjes aan elkaar te knopen.
Vooral tijdens de Eerste Wereldoorlog,
toen bijna alle levensmiddelen op de bon
waren. Ook de zorg van Aafje voor haar
man Chiel werd steeds groter.
Waarland, oktober 2012.
Piet Kleverlaan.
Harenkarspel
ieuws van ruim 100 jaar geleden. In
de editie van de Schager Courant van
13 september 1911, staat een opvallend
bericht.
Door Hare Majesteit de Koningin is een som van
f 25,- geschonken aan M. Pankras te Waarland om
daarvoor een hond met tuig te koopen, daar de zijne
volgens de nieuwe Trekhondenwet niet meer aan de
eischen voldeed.
Pankras, die wegens ziekte, niet in het onderhoud
van zijn gezin kan voorzien en zijn vrouw door ven
ten met een hondenkar het brood moet verdienen,
is door deze gift mooi geholpen.