EEN SPEL VAN VROEGER Adrie van Ophem 18 Als ik welders om me heen koike op ’t skoölploin of langs de weg, den denk ik: Speule kenne ze gien meer. Ze breke hun nek over ’t speulgoed. Je zel ’t ze lere moete, want ze hange liever op de bank voor de tv of zitte achter de pc. Dut was boi oös vroeger wel aars. Speulgoed hadde wai niet zo veul, woi ware altoid in buiten te voetballe, te cowboytje speule, spore zoeke in de winter deur de sneeuw en Het spel werd vaak speuld met twei joos. Loek Valk en Adrie van Ophem. Allerlai waardes Elke speuler betaalde een inleg in de pot, dat hiette het lot. Je sprake van tevoren of wat de inleg was. Er werd speuld met sters (stuiters), lodders en prutknikkers. De sters hadde allerlai kleurtjes, een koffiester was bruin, Dat gooie was een vak ampart. Het was een handighoidje. Je moste deur je kniesies buige en je stien van achter draaiiend over ’t grint skuive met persies genog gang. As je je lot eruit gooide met je stien, den mocht je nag een keer gooie nei ’n plekkie weer of je wou. Den kwam de taktiek om de bocht koike. Je konne effies verder in het speulveld legge gaan of je stien over de mait gooie. Den kon je bai de volgende beurt gooie vanaf de plaats waar die stien lag. Wie twaid was, perbeerde ok zoin lot uit de pot te gooie. Lukte dut, den was ’t geloikspel en begon ’t spel opnieuw. Maar miste de twaide speuler, den werd ’t interessant. De eerste most nou perbere met zoin stien die are stien raak te gooien. Was die raak, den was de twaide speler dood en most die in de pot legge, wat eerste speuler ’r uit maar de meiste hadde de kleur blauw of zwart. Lodders ware wat groter en die ware voif sters waard. Het minst waard ware de prutknikkers: kloine kalkknikkers met ien mat kleurtje. Deervan most je ’r voif betale teugen ien ster. Je dede al die sters, lodders en knikkers in een jodekoekebus of los in je diesek of in een zakkie met een koordje erom. Je weunde tenslotte in ’t Bontezakkiesland. Ik zel ’t spel uitlegge as ’r twei speulers meedede. Ze ginge den an weerskante van de pot staan met hun stien. Ze perbeerde den omstebeurt de stien zo dicht mogelijk op de oindloin te gooie. Die streep hiette mait. Nag beter was ’t om de stien op die streep te koile. Lag de stien op de loin, den kon de aare speuler met zoin stien die van z’n plaas ofgooie. Soms werd ’r met de skoene mete, wie ’t dichtste bai lag. Wie dat was, mocht den as eerste prebere vanachter de maitloin zoin lot uit de pot te gooie. En was ’t geloik, den gooide ze naggeres. Doöldere. Dooldere dat was een pracht van een spel. As eerste ginge woi nei de spoordoik, weer woi hils niet komme mochte. Woi zochte deer nei doolders: ronde stiene, die goed in de hand lage, niet te groot, te kloin of te zweer. Vond je een geluksstien, den won je deer veul mee. Wai speulde veul op ’t parkeerterroin van De Posthoorn, want deer was een pracht van een zwarte gravelbaan. Een urf was ok goed, met prut en wat kiezels d’r deur. Eerst maakte je met je stien of je hiel strepe, zodat je een vierkant kreeg ommendebai tien bai tien meter. In de middend maakte je een vierkant flook potje, zo groot as een skroifskriffie. Je speulde het spel met twei, drie of hooguit vier joos, want aars raakte je ’t overzicht kwoit met al die stiene in de arena.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Toendertoid: Stichting Waarland van toen | 2012 | | pagina 18