HERINNERINGEN AAN
WATENSTEDT 1943 EN 1944
Siem Bakker Nzn.
11
Vanaf mei 1943 kregen duizenden Nederlandse mannen van
de Duitse Arbeitseinsatz bericht dat ze zich moesten melden om
in Duitsland te gaan werken. Zo ging het ook bij Piet Zuijdam.
In februari 2011 heb ik hem opgezocht en hij vertelde mij zijn
herinneringen aan die tijd in Watenstedt. Eigenlijk had ik hem
nog meer willen vragen. Helaas overleed Piet Zuijdam op
24 februari 2012. Hij is 87 jaar geworden.
De barakken van
Lager 8 in Hallendorf
met voortuinen.
Foto uit 1939.
Stadsarchief Salzgitter.
Vertrek en aankomst
Op zaterdag 19 juni 1943 vertrok er
om drie uur een trein uit Alkmaar met
ongeveer vierhonderd jongens van
achttien jaar naar Duitsland. Daarbij
waren onder anderen: Jan Bruin Jz.,
Jaap Beemsterboer, Wim Bleeker, Jaap
Kramer, Jan Rohof en Piet Zuijdam uit
Waarland. Deze laatste heeft overwogen
of hij zou onderduiken. Maar bij de
vraag: Waar moet je heen?, volgde hij
het voorbeeld van de meeste anderen
uit zijn omgeving. Hier kwam bij dat de
schrik er goed in zat bij de Waarlandse
bevolking als gevolg van het geweld
dadige optreden van de Duitsers op 3 mei
1943, waarbij de jonge Piet Pater was
doodgeschoten. Piet Zuijdam kende hem
goed, hij was een achterneef van hem.
Op de lagere school zat Piet Pater een
klas hoger dan ik, maar doordat de vijfde
en zesde klas waren gecombineerd, zaten
we toch bij elkaar. Bij meester Van Baar,
een hele goeie!
Zondag 20 juni vertrokken ze met de
trein van Hannover via Braunschweig
naar Hallendorf. In Lager 8 werden
we keurig opgevangen door jongens
uit Groningen en Drenthe, die daar
al eerder waren aangekomen. Wel
was het Waarlandse groepje intussen
uiteengevallen, want Jan Bruin,
Jaap Beemsterboer en Wim Bleeker
werden naar het wat verder gelegen
Fallersleben getransporteerd. In
Fallersleben werd al vanaf 1939 aan
grootse nazi-plannen voor oorlogs-
voertuigen gewerkt maar ook aan de
ontwikkeling van een Volkswagen.
Het staal moest worden geproduceerd
in de nabije Hermann Göring Werke
te Watenstedt en Salzgitter.
De reis ging via Amsterdam, Amersfoort,
Hengelo en Oldenzaal. Om zeven uur
’s avonds kwamen ze net over de grens
in Bentheim aan, waar even werd gerust.
Tegen middernacht arriveerde de trein
in Hannover. Daar belandden ze in een
gebouw waar veel te weinig bedden
waren. Maar degenen die een bed wisten
te bemachtigen, kwamen van een koude
kermis thuis, want het wemelde er van
de vlooien.
ecennia lang hebben mensen die
de Tweede Wereldoorlog hebben
meegemaakt of als militair in Nederlands
Indië zijn geweest, niet over die tijd
gesproken. Vaak op latere leeftijd
wilden ze dat wel. In Toendertoid zijn
verschillende Indiëgangers aan het
woord geweest en verder ook Gerard
Dekker, als tewerkgestelde in Duitsland,
en Jan Keet die ondergedoken was in
Limburg. In deze aflevering vertelt
Piet Zuijdam wat hij destijds in Nazi-
Duitsland heeft meegemaakt.
1 "***-■-—
