‘Het stofvrij maken’
32
Waal, weel of wiel
Op de kaart van Dou uit
1745 ligt aan de Boomer-
wael het gehucht De Wael.
De betekenis van waal of
weel is volgens Jan Panne-
keet: binnenmeertje ofplas
ontstaan na een overstroming
of dijkdoorbraak Zo duidt
de Weelpolder bij Aartswoud
op een doorbraak van de
Westfriese Omringdijk. Ook
is het woord wiel verwant
met waal of weel. Evenals de
wielen achter de Westfriese
Zeedijk tussen Krabbendam
en Schagen.
Het voetpad liep vlak
langs de winkel van Van
Ophem en de winkel van
Lantman op 20 meter
afstand van de ‘nieuwe
Weelweg.
Nog steeds werd in die jaren ge
sproken over de Waarlandsweg.
Dat veranderde in 1929. In de
steden hadden bijna alle straten,
wegen en stegen een naam. In de
dorpen was dat nog niet zo. Een
raadsbesluit van de gemeente
Harenkarspel van 22 april 1929 bracht
daar verandering in. Elke bestaande weg
kreeg een toepasselijke naam, maar de
wijknummering bleef intact. Aan het laatste
deel van Waarlandsweg 1e gedeelte, vanaf
Zo laat de huisnummerlijst van
1902 zien dat er naast het huis
van Pankras drie nieuwe wo
ningen waren gebouwd: nl. D 59a,
D 59b en D 59c. De laatstgenoem
de had als bewoner Willem van
Schagen. Maar het bleef niet bij
deze drie huizen aan dit deel van
de Communicatieweg. Enkele
jaren daarna begon Hein van
der Eng een schildersbedrijf en
bouwde Piet Mooij een huis en
timmermanswerkplaats, die later
aan Jo Keet zijn verkocht.
J.A.M. Keet tot De Weel, werd de naam
Weelweg gegeven. De verklaring spreekt
voor zich. (Zie ook Toendertoid 35.)
Het duurde enkele jaren voordat de naam
Weelweg bij de bewoners was ingebur-
gerd. Dat gold niet alleen voor de inwo
ners van Waarland, maar ook voor de
Banne Harenkarspel. In de notulen schreef
men tot 1935 nog steeds over Waarlands-
weg 1e gedeelte. Daarna gebruikte men
wel de juiste naam.
Verbetering van deze weg was noodzaak.
Het stofvrij maken (asfalteren) kon
worden uitgevoerd in de werkverschaffing.
Men begon in de zomer van 1940.
Het is nauwelijks voor stellen dat de ver
woestingen door de bombardementen op
Den Helder een rol hebben gespeeld bij
de verbetering van deze weg. Het bestrate
paardenpad verdween en de grindbehar-
ding werd los geploegd. Daarop kwam een
laag puin van gebombardeerde huizen uit
de marinestad. Vervolgens werd de weg
geëgaliseerd, vast gewalst en afgedekt met
een slijtlaag van asfalt. Vanaf toen kon men
via de Weelweg stofvrij Waarland in en uit.
Een kleine woning
In 1902 werden aan de Weelweg drie
huizen gebouwd. Eén daarvan was van
Willem van Schagen. Op deze plek
staat nu de woning van de fam. Dekker,
Weelweg 26.
Willem werd in 1850 in de Waarlandspol-
der geboren. Hij trouwde met Geertje
Ploeger en ze gingen wonen in Oude
Niedorp. Tijdens een bezoek aan zijn zus
Trijntje, de vrouw van Piet Nieuwboer,
hoorde hij dat er een stuk grond in Waar-
van 16 maart 1902 lezen we: HARING-
CARSPEL. Werd ten vorigen jare melding
gemaakt van den bouwlust in een ander
deel dezer gemeente, ook ten opzichte van
de polder Waarland geldt deze in niet min
dere mate. Verrezen in Waarland het
vorige jaar nl. reeds eenige nieuwe ge
bouwen en werden andere vergroot of van
koolschuren voorzien, ook dit jaar zullen
minstens weer een zestal nieuwe woningen
worden gebouwd Inderdaad is dit deel der
gemeente, bij vroeger vergeleken, dan ook
niet meer te herkennen. Ook hier is, evenals
elders, het welslagen van den groentenbouw
oorzaak van den vooruitgaanden toestand.