Waarland, januari 2010.
15
Vanuit de polder via de
sluis naar de veiling in
Noord-Scharwoude.
Op de foto Siemen
Groen jr. met een volle
schuit ‘poepewitte’.
‘Wat rest zijn de
60 centimeter dikke
sluismuren.’
De sluis is thans in
gebruik als berging.
en de binnen- en tussendeuren stonden
meestal open, zodat de schuit dadelijk naar
binnen kon varen. Bovenop elke deur zat
een metalen knop. Om de deuren te openen
en te sluiten gebruikten we een stok, die
aan het uiteinde twee haken had. Eén van
die haken werd om die knop gedaan en zo
konden de deuren een voor een worden
dichtgetrokken. Daarna werden de schuiven
in de buitendeuren geopend. Dit gebeurde
met een stang, die als een hefboom werkte.
Door de openingen stroomde het water
in de sluiskolk. Wanneer het water in de
kolk even hoog stond als het buitenwater,
dan werden de schuiven dicht gedaan
en de buitendeuren geopend. De schuit
kon daarna de sluis uit en de ringsloot
op. De tuinder zei: ‘Schrijf die 40 cent
maar op. Dat was toen de prijs voor een
retourtje met een motorschuit. Vervolgens
werden de buitendeuren dicht getrokken.
Later werden de schutgelden met ons
afgerekend.
Kort na verkaveling zette timmerbedrijf
Keet een schuur naast de sluis. Men
heeft nog geprobeerd de sluismuren te
slopen, maar het beton dat metselaar Siem
Jaspers voor de bouw had gebruikt, was
zó hard dat het niet kapot te krijgen was.
In de zestiger jaren heeft Siemen Groen
jr. de sluis overkapt. Zo kreeg hij meer
ruimte om zijn auto’s te stallen. In 2008
verhuisde hij naar Sabinahof.
De sluis dicht
Na de Tweede Wereldoorlog nam het
vervoer over water sterk af. Vrachtschipper
Siemen Groen kocht een vrachtwagen en
zijn zoons, Jaap en Siemen, haalden de pro
ducten op bij de tuinders en brachten deze
naar de veiling. Daardoor werd de sluis
door de week nauwelijks meer gebruikt.
Op mooie zomerse zondagen kon het nog
wel eens druk zijn. Verschillende gezinnen
gingen dan met motorschuit erop uit. Een
uitje naar het klimduin in Schoorl was in
die jaren een feest voor de hele familie.
Door de verkaveling rond 1950 veranderde
Waarland van een vaarpolder in een rij-
polder. Er kwam een definitief einde aan het
vrachtvervoer over water. Van het ministerie
kreeg het polderbestuur bericht dat de ver
leende concessie (vergunning) tot heffing
van schutgelden per 24 december 1951 zal
komen te vervallen. De kolk en de sloten
van en naar de sluis werden gedempt. Ook
de Waarlandsmolen kwam droog te staan en
verloor hiermee haar functie als polder-
molen.
De restanten van de sluis zijn nu slechts
een zichtbare herinnering aan het
agrarisch verleden van Waarland en de
ooit zo vertrouwde roep Skutte zal hier na
zestig jaar waarschijnlijk nooit meer te
horen zijn.
Geraadpleegde bronnen:
- Regio Archief Alkmaar.
- Diverse nummers van Toendertoid.
Met dank aan Siemen Groen jr.
