33
Acht hospikken in
de tropen. Piet staat
tweede van links.
Het eten
Aan het eten heeft Piet geen goede
herinneringen: Je kon kiezen tussen
Indisch of Hollands eten. Het Hollandse
eten kwam in balen aan, daar maakten
ze puree van en dat was slecht, een kleffe
troep. Op een keer was het zo slecht dat
Door het vuur gegrepen, sprong hij ach
teruit maar stootte toen een ander blik
om waardoor het nog erger werd.
Een ander kwam om door vijandelijk ge
weld. Afkomstig van een ander onderdeel
was hij uitgeleend aan ons als chauffeur.
Op een dag wandelde hij met een inlands
meisje. Opeens komt er een plopper
(Indonesische vrijheidsstrijder, van het
maleise woord pelopor) tevoorschijn uit
de berm en schiet hem pardoes neer.
Deze vrijheidsstrijder had het daarna op
Piet gemunt. De kans daarop was groot
want Piet kwam vaak bij een familie in
de kampong over de vloer. Hij was dus
bekend bij de vijand. Piet herinnert zich:
Op een dag kwam ik bij deze familie en
zie ik vier vrouwen zenuwachtig bij el
kaar zitten, de sfeer was duidelijk anders
dan anders. Ik vroeg wat er aan de hand
was en toen zei een van de vrouwen dat
er iemand van de TNI (Tentara Nasional
Indonesia, het nationale Indonesische
leger) rondliep en ze dachten dat die mij
moest hebben.
Gelukkig was er een oudere vrouw in
deze familie en die zei: Piet, maak je
geen zorgen, ik praat wel met hem. Later
hoorde ik dat ze tegen deze plopper ge
zegd had, ik weet dat je Piet wilt hebben
maar dan zul je wel eerst mij moeten
hebben.
we actie ondernamen. Een staking kon
natuurlijk niet en daarom gingen we
maar zondagsdienst draaien. Toen de
dienstdoende dokter langs kwam, moest
hij maar eens proeven.
Piet over het resultaat: Binnen twee uur
kregen we ander eten. Daarna werd het
wel wat beter. Maar ja, wat wil je, de
twee koks waren eigenlijk bakker.
Hij koos daarom meestal voor Indisch
eten, dat was wel goed. Naast het eten
haalt Piet ook herinneringen op aan het
biergebruik: Elke maand had je recht op
twee liter bier en dat kreeg je in liter
flessen. Maar bij een actie van een maand
kreeg je dubbel geld en dubbel bier.
Dus als je terug kwam had je opeens veel
flessen bier en ook nog meer soldij.
Bier en geld bij elkaar en dan soldaten
die vele dagen op patrouille geweest zijn.
Dat is natuurlijk geen ideale combinatie,
zeker met de vele publieke vrouwtjes in
de buurt. Op het ziekenrapport zagen we
de resultaten. Toen Koningin Juliana op
de troon kwam kreeg iedereen een halve
liter rum. Dat was een buitenkansje.
Sommigen namen de rum mee naar de
mandiekamer om die daar tijdens het
wassen soldaat te maken. Een gezegde
na afloop was, lekker gemandiet en van
binnen goed gespoeld.
Soldij
Ze kregen 53 gulden per maand. Maar
de regering van Nederland was wel zo
wijs om in Indische valuta uit te betalen,
want in Indië was de gulden maar de
helft waard. Het verschil zag je bij het
opgestuurde Hollandse tientje van thuis.
Als je dat bij het postkantoor inwisselde
voor Indische guldens, dan kreeg je het
dubbele, dus twintig Indische guldens.
Nog een bijzonderheid: van die 53 gulden
werd door het leger tien gulden in
gehouden. Die kreeg je terug als je weer
in Nederland was en was bedoeld voor
nieuwe kleren. Voor Piet Stam kwam dat
neer op 300 gulden. Terugkijkend, veel
te weinig voor nieuwe kleren want niets
paste me meer na die drie jaar.
Ontmoeting met de TNI
Een keer is Piet bij de tegenstander, de
TNI, de naam van het leger van de
Indonesiërs, op visite geweest. Dat zal
wel na de wapenstilstand geweest zijn.
Het was een bezoek aan hun legerplaats,
het bleek een soort kamp te zijn.
