met hart en ziel toegelegd
op den vooruitgang’
Schutsluis
Een schutsluis of verlaat dient om schepen van het ene naar het
andere waterpeil te brengen. Een schutsluis bestaat uit een
schut- of sluiskolk met aan beide zijden één of twee sluisdeuren.
Spuisluis
Een spuisluis, soms ook keersluis, is bedoeld om
binnenwater te spuien en buitenwater te keren. Een spuisluis
heeft doorgaans één paar deuren en deze zijn vaak niet
hoger dan noodzakelijk is om het water te spuien.
Overtoom
Een overtoom of overhaal is een mechanisme om een schip
over een dam of dijk te verplaatsen.
’t Waartje
Omstreeks 1625 begon men met het droogleggen van het
binnenmeer de Groote Waert. Het noordwestelijke deel bleef
water en kreeg de naam: ’t Waertje. Het kon er bij harde wind
behoorlijk spoken. Tegenwoordig behoort ’t Waartje tot de
gemeente Langedijk.
In die periode ontstonden er plannen voor
een nieuwe veiling aan de Wuijversloot te
Noord-Scharwoude. Om dit te bereiken
moesten de neuzen van de leden van beide
tuinbouwverenigingen dezelfde richting op.
De stemming in Waarland was ongeveer
fifty-fifty: of vóór het Waarlandse plan:
kanaal door de Smuigel en blijven veilen
bij het station of vóór een nieuwe veiling in
Noord-Scharwoude. Wie zou tenslotte aan
het langste eind trekken? Brugman van
de tuinbouwvereniging Heerhugowaard
was duidelijk: Nieuw Leven en Waarland
en Omstreken zullen zich moeten aan
sluiten bij de tuinbouwverenigingen
te Noord-Scharwoude en Oudkarspel
en zich verenigen in een Noorderbond
met als doel: een marktterrein aan de
Wuijversloot. Er kan dan een spoorlijn van
deze veiling naar het station Noord-Schar-
woude worden aangelegd en het Waardje
zal ten allen tijde voor geladen koolschuiten
bevaarbaar worden moeten gemaakt.
Het bleef bij een voorstel en het plan van
Plaatsman ging voorlopig de ijskast in.
Enkele jaren later kwam deze kwestie
opnieuw aan de orde. De bereikbaarheid
over water was er niet en daarom
verminderde de aanvoer naar de veiling.
Een overtoom of een vaarweg door de
Smuigel naar het station met daarbij het
vergroten van de bestaande sluis in die
polder zou een oplossing kunnen bieden.
(Deze sluis lag tussen de ringvaart en de
Smuigel ter hoogte van nu: Waarddijk 8).
Dit was een optie, maar.
Voorzitter Plaatsnam nam een sleutelpo
sitie in. Hij werd op 16 november 1907
secretaris van een commissie, die als taak
had statuten te maken voor de oprichting
van de veiling de Noordermarktbond.
Tijdens de vergaderingen van Waarland
en Omstreken kwam zijn plan: een kanaal
door de Smuigel naar het station Noord-
Scharwoude niet meer op de agenda.
Niet overhaast, maar langzamerhand liet
hij aan de Waarlandse tuinders merken
wat voor hen de beste oplossing zou zijn.
Ongeveer twee jaar heeft Plaatsman het
secretariaatswerk voor de Noordermarkt-
bond gedaan. Op 1 oktober 1909 stopte
hij, want na dertig jaar werkzaam te zijn
geweest als Hoofd der School in Waar
land, ging hij met pensioen en verhuisde
naar Apeldoorn. Enkele dagen daarvoor
had hij van de school afscheid genomen;
overladen met mooie cadeaus en harte
lijke woorden: Hij heeft zich met hart
en ziel toegelegd op den vooruitgang
van het Waarland en zijne opofferingen
zijn met succes bekroond: het Waarland,
voorheen een vergeten landstreek, is
thans een bloeiende polder.
Plaatsman vertrok
Ook de handel, bij monde van woord
voerder Cees Trompetter, wilde de
veiling aan de Papemersloot te Noord-
Scharwoude en die van Nieuw Leven
opheffen en één grote afzetmarkt laten
bouwen, die kon concurreren met de
vaarveiling in Broek op Langedijk.
Als de meerderheid van de ingelanden
van de Waarlandspolder vóór een veiling
bij de Wuijversloot zou stemmen, dan
was een sluis in de polder een vereiste.
De veehouders hadden geen belang bij
een sluis en waren teugen. Ze waren qua
aantal in de minderheid, maar hadden
wel het meest in de melk te brokkelen.
De veehouders bezaten doorgaans het
meeste land, waardoor hun stem ook
zwaarder woog. Het was namelijk in het
reglement van de polder opgenomen,
dat eigenaren van 1 tot 3 ha. één stem
hadden, bezat men 3 tot 5 ha. land
dan had men twee stemmen en bij 5
ha. en meer drie stemmen. Tuinders
die een bedrijf huurden, waren niet
stemgerechtigd.
