DE MOEL: MOLENAARS VAN DE WAARLANDS MOLEN r I W Piet Kleverlaan 8 Over de eerste honderdtachtig jaar van de geschiedenis van de Waarlands molen is tot nu toe nauwelijks iets bekend. Op oude kaarten staat in de Waarlandspolder een molen getekend. Dit staat vast, maar verder ontbreken voor ons aktes en andere schriftelijke bronnen van vóór 1750. Het zij zo, we zullen het met de beschikbare gegevens uit de periode na 1750 moeten doen. De Waarlands molen in volle glorie. Jarenlang het domein van molenaarsfamilie De Moel. Detail van een kadasterkaart uit 1819. Ten zuid-oosten van de molen is het oorspronkelijke molenhuijs ingetekend. et vroegere Waarland, toen t Waert- land genoemd, bestond uit oud land en lag als een eiland tussen verschillende meren, zoals de Slootgert, Schaepskuijl- en Bleeckmeer. Door vervening klonk de bodem in, waardoor de aanleg van een omringdijk noodzakelijk werd. Deze moest de bewoners van de polder beschermen tegen het water van buitenaf. Door deze dijk werd de natuurlijke af watering op het buitenwater moeilijker. Om het overtollige water te kunnen lozen werd de Waarlands molen gebouwd. Met zekerheid kunnen we vaststellen dat deze molen gebouwd is vóór 1575. Op een kaart van Beeldsnijder uit 1575 is in ’t Waertland een molen getekend. Een tweede bewijs dat de molen zo oud is, staat in een onderzoek van Mr. G. de Vries over de Bedijking van de Slootgaard in 1590. De bedijkers van toen wilden weten hoe groot het oppervlak van het droog te malen meer was en besloten het gebied af te palen. In het boekwerk van De Vries staat: een 8en paal is geslagen omtrent in ’t royen van Scager Kerck en den Waertmolen. De Waarlands molen was voorzien van een scheprad. Dit scheprad nam veel ruimte in beslag en wanneer de molen maalde, kon men elkaar nauwelijks ver staan. Hierdoor was de molen niet geschikt voor bewoning. De molenaar woonde met zijn gezin daarom niet in de molen, maar in de directe nabijheid ervan. De molenaar kon niet naar eigen inzicht handelen. Hij had te maken met een water schapsbestuur. Er waren toentertijd al wetten over het be heer en de waterhuis houding van de pol ders. Tussen de inge landen van de polder werden harde afspra ken gemaakt o.a. over de bemaling, het onderhoud van de molen en over het traktement van de molenaar. Omdat geschreven bronnen van de Waar- landspolder uit die ƒ- I i I

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Toendertoid: Stichting Waarland van toen | 2009 | | pagina 8