aan het Roomsch Katholieke
Kerkbestuur aldaar afgestaan’
Waarland, maart 2009.
44
De rol van de parochie
Pastoor Vollering nam het stokje van
Smeets over en vervolgens, na de nodige
strubbelingen met de gemeente Haren
karspel over de financiële afwikkeling
van de overdracht, werd op 1 juli 1924
het schoolgebouw te Waarland aan het
Roomsch Katholiek kerkbestuur aldaar
afgestaan. Het heeft maar weinig gescheeld
of er zou een openbare school worden
gebouwd op een perceel land, voor dat
doel al aangekocht door de gemeente,
aan de Kerkstraat (nu nrs. 35-39).
Uiteindelijk vond men een bruikbaar alter
natief door een schoolbus te laten rijden
naar de openbare school in Heerhugo-
waard-De Noord, waar de betrokken kin
deren het onderwijs konden volgen. De
invloed en betrokkenheid van de parochie
was in die jaren groot. Leerkrachten wer
den benoemd door het Kerkbestuur en
alle financiële zaken gingen door hun
handen. Kinderen bezochten vanaf die
tijd vrijwel dagelijks de schoolmis. De
catechismus moest worden ingestudeerd,
een keer in de maand te biechten, de voor
bereiding van 1e H. Communie, Her
nieuwing der Doopbeloften en H. Vormsel
gebeurden allemaal in klassenverband.
De rol van de Kerk en parochie is in de
afgelopen jaren duidelijk minder gewor
den. De opvoeding op godsdienstig vlak
bijzondere school op katholieke grondslag.
Hij koos voor het laatste. In Andries Dekker
en Piet Nieuwboer vond hij actieve en
betrokken medestanders. Nevenresultaat
van hun actie was de stichting van de
zelfstandige parochie Waarland.
vanaf zes of zeven jaar oud zes jaar
achtereen naar school. Het kabinet
Goeman Borgesius-Pierson loodst
verder de Woningwet en de Kinder
wetten door het parlement. Op grond
van de Kinderwetten kunnen kinderen
bij grove verwaarlozing aan de ouder
lijke macht worden onttrokken.
Onderwijzeressen
Vermeldenswaard is de rol van de vrouw
in het onderwijs. De verplichte invoering
van het vak Nuttig Handwerken was een
grote stimulans voor het aannemen van
onderwijzeressen, omdat hun mannelijke
collega’s dit vak niet konden geven. Tot
ver in de 20e eeuw waren de juffrouwen
veroordeeld tot alleen lesgeven aan de
jongste kinderen. Voor de hogere klassen
werden vrouwen ongeschikt geacht, vooral
natuurlijk vanwege de jongens! Die hadden
namelijk veel discipline en leiding nodig,
eigenschappen die vrouwen kennelijk ont
beerden. Tot 1985 was de man-vrouwver-
houding onder de leerkrachten nog vrijwel
gelijk aan die van zestig jaar eerder. Nu,
met meer dan tachtig procent vrouwen
voor de klas, klinken steeds vaker bezwa
ren tegen de toenemende vervrouwelijking
van het onderwijs. Getuige veel recente
krantenberichten richten die zich vooral
op de nadelige gevolgen van al die onder
wijzeressen voor de ontwikkeling van
jongens. Het zal nog wel enige tijd duren
voor dit vooroordeel verleden tijd zal
zijn, maar dat zal de tijd LEREN.
is verschoven naar de ouders, waarbij de
nadruk veel meer wordt gelegd op het
kind voorleven en begeleiden in het ge
heel van gezin, parochie en gemeenschap.
Geraadpleegde bronnen:
- Regionaal Archief te Alkmaar.
- Archief gemeente Harenkarspel.
- Archief parochie H. Wulfram.
- Archief Verenigde Noordhollandse
Dagbladen te Alkmaar.
- Waarland van toen, deel 2, Arie Groen.
- Spiegel Historiael, jaargang 40 nr 12.
gelijkgesteld. Tegelijk wordt het
algemeen mannenkiesrecht ingevoerd
en wordt ook de weg vrijgemaakt voor
vrouwenkiesrecht.
1889
De regering Mackay gaat voor het eerst
het bijzonder onderwijs subsidiëren.
Financiële gelijkstelling van openbaar
en bijzonder onderwijs is nog onhaal
baar. De eerste Arbeidswet beperkt de
arbeidsdag voor vrouwen en jongeren
tot 16 jaar en verbiedt nachtarbeid voor
deze groepen.
1901
De leerplicht wordt na een jarenlange
strijd ingevoerd. Kinderen moeten
1917
Met de onderwijspacificatie komt een
eind aan de schoolstrijd: openbaar en
bijzonder onderwijs worden financieel
