DE VELUWE IN WAARLAND (II)
Piet Kleverlaan
15
In het eerste artikel over de Veluweweg in dit nummer wordt
een mogelijke verklaring van de naam Veluwen Akker gegeven,
namelijk woeste, verwilderde grond. In de tweede helft van de
18e eeuw werden ook in de Waarlandspolder door economische
omstandigheden verschillende percelen land door hun eigenaren
verlaten. Ten teken hiervan werd een spa in de grond gestoken
en vervolgens verwilderde de akker. Op 22 april 1929 besloot
de gemeenteraad van Harenkarspel aan verschillende wegen
in Waarland een naam te geven. Eén van die wegen werd de
Veluweweg, gelegen aan de Veluwen Akker.
Schager Courant
5 januari 1890.
De katholieke gezinnen waren kinderrijk
en door de omschakeling van weiland
naar bouwland konden jonge tuinders
gemakkelijker een eigen bedrijf begin
nen. Ze konden leven van de opbrengst
van 1L a 3 bunder land, terwijl vee
houders het vijfvoudige of meer aan
oppervlakte nodig hadden. Het aantal
huizen en inwoners nam daardoor
toe en daarmee kwamen er ook meer
middenstanders, zoals een tweede café
annex kruidenierszaak, een bakker, een
smid, een kaasfabriek, een metselaffaire
en een timmerbedrijf. Een kerk ontbrak
nog. Maar toen in 1919 de parochie werd
gesticht, was Waarland een dorpsge
meenschap met een eigen gezicht.
Nieuwe wegen
Een dorp met een eigen gezicht, maar
bestuurlijk onder de vleugels van de ge
meente Harenkarspel. In 1882 opende de
burgemeester met veel vlagvertoon de
Communicatieweg vanaf de Oosterdijk
in Dirkshorn naar de Weelbrug. Dit bleef
niet de enige weg. Tien jaar later werd de
weg met peerdepad van kaasfabriek De
Hoop op Zegen (nu: Kerkstraat 2) naar
de houten Hogebrug aan de ringvaart
met de Heerhugowaard aangelegd. Deze
had als voorlopige naam: Waarlandsweg
2e gedeelte. Verder kwam in 1924 een
verbindingsweg tot stand tussen de
Slootgaard en Waarland en deze liep over
het land van Nieuwboer. De aanleg van
deze Nieuwe verbindingsweg stagneerde
nogal. Dit kwam door gesteggel tussen
de eigenaren van de grond, de gemeente
en de banne van Harenkarspel over de
kosten van aanleg en onderhoud. Aan
passende of nieuwe namen dacht men
voorlopig nog niet.
Noodzakelijker voor een duidelijker
adressering kwam 5 jaar later, op 22 april
1929, een voorstel in de gemeenteraad
om de wegen in de Waarlandspolder een
geschikte naam te geven.
Gekozen werd voor Waarlandsweg, Kerk-
weg, Nieuwboerweg, Weelweg, Veluwe-
weg, Hogebrugweg, Oostkade en West-
kade. In de notulen van die gemeente
raadsvergadering staat alleen het geno
men besluit en wordt niet verwezen naar
een verklaring van die namen.
Voor de hand liggen: Waarlandsweg,
Oost- en Westkade. Verder verwees de
Weelweg naar De Weel en de Hogebrug-
weg naar de Hogebrug. De Kerkweg had
zijn naam te danken aan de katholieke
kerk. De Nieuwboerweg liep over het
land van Piet Nieuwboer en de Veluwe
weg ging over de Veluwen Akker.
Om een beeld te krijgen hoe de Veluwe-
weg er 80 jaar geleden uitzag, maken
we een virtuele wandeling. We beginnen
an het eind van de 19e eeuw werd
in de Waarlandspolder regelmatig
grasland gescheurd. Weiland maakte
plaats voor vruchtbare tuinbouwgrond,
geschikt voor de teelt van aardappelen,
groenten en bewaarkool. Economisch
was dit een gunstige ontwikkeling.
- o- De nienwe weg in polder Waarland binnen de gemeente
Harenkanpel, nadert syne voltooiing. Het slootwerk ie reeds
afgeloopen en als de vont het verden werk niet belet, aal ook
het egaliseeren van den we^ spoedig verricht syn, waarna de
beharding niet laag op rich sal laten wachten. Ook dit werk
geeft velen behoeftigen in die gemeente gelegenheid iu het barre
getyde nog wat te vprdienen.
