RICHTING NIEUWEPOLDER.
Arnold Lantman
Johan Duijck, Heere tot Outcarspel.
Vanaf het kruispunt Kerkstraat-Waarlandsweg-Karspelweg gaat een ‘doodlopende
weg’ naar de richting van de ‘Nieuwepolder’. Tot aan de ruilverkaveling, van het
gebied ‘Speketerspolder en omgeving’ in het begin van de zestiger jaren, was het een
klein poldertje van krap vijfentwintig bunder. De Nieuwepolder lag tussen ‘Het
Waartje’ aan de ene kant en Bleekmeer- en Schaapskuilmeerpolder aan de andere
kant. Binnen het ‘Rondje Waarland’ was het de kleinste van alle polders, gering van
betekenis maar met de aangrenzende Schaapskuil een belangrijk en interessant vogel
en weidegebied met veel visrijk water. De gemeenteraad van Harenkarspel verbond,
tijdens de vergadering van 23 februari 1961, de naam van dit poldertje aan deze
doodlopende weg.
Detail van de kaart
’Rietlanden in en langs
de Schaepskuijl’,
getekend door Dirck
Gerritsz Langedijck
(1631). Links de
omdijkte Nieuwepolder.
Het gebied van de Nieuwepolder bestond
uit zogenoemd ‘oud land’ en is nooit inge-
polderd, dit in tegenstelling tot de aan
grenzende Schaapskuilmeerpolder. Het
precieze jaartal van de omdijking van de
Nieuwepolder is niet bekend. In de twee
de helft van de zestiende eeuw werden
meer druiplanden omdijkt. In die tijd wer
den veel binnenmeren drooggelegd en
voor een goede afwatering en het verkrij
gen van boezemwateren was het noodza
kelijk dat er ringvaarten ontstonden. In de
omgeving van de Nieuwepolder lag meer
oud land, zoals de Koogpolders, de Smui-
gel-, de Speketers- en de Waarlandspol-
der. Op een oude kaart van juli 1631gete
kend door Dirck Gerritsz. Langedijck,
‘ten versoecke van de edele, zeer achtbare
Here Johan Duijck, Heere tot Outcar-
spel’, is de Nieuwepolder al omdijkt en is
er in het zuidoostelijke deel van de polder
een molen ingetekend. Het aangrenzende
gebied van de ‘Schaeps Kuijl’ is nog
water en deze polder is ontstaan na droog
making van genoemd meer. Op de kaart
van Langedijck, die in opdracht van de
Heer van Oudkarspel is getekend, is de
Nieuwepolder omgeven door talrijke riet-
eilandjes in de Schaeps Kuijl en de ring
vaart van Heerhugowaard ofwel De Grote
Waert. Johan Duijck had grootse plannen
met de Schaeps Kuijl. Hij wenste het meer
droog te leggen. Verschillende bewoners
rondom het gebied waren daar fel tegen
gekant. Zij verdienden immers hun brood
met het oogsten van het riet dat aan de
randen van de Nieuwepolder en op de
eilandjes in het genoemde meer groeide.
De rietbazen spanden de Heer van Oud
karspel een proces aan dat werd gevoerd
voor het Hof van Holland. Op 2 april 1632
deed het Hof uitspraak. Bepaald werd dat
de droogmaking van de Schaeps Kuijl
mocht doorgaan, maar dat de rietbazen in
het hele gebied schadeloos gesteld moes
ten worden.
Het nieuwe land, dat ontstond na droog
legging van het Schaapskuilmeer, werd
door een sloot en smalle kade gescheiden
van het oude land van de Nieuwepolder.
28
