I I
ES
1)
fiiokl
I aa p
j t
v u u r
I ui F
w ei
I
I
|s cha - pe n
t&r
i ou n
I k ee s
I a nil
Vacantietij den der schoolkinderen
Het nieuwjaar wenschen.
m ie s
n co
Z II s
w i m
De leesplank van
Hoogeveen, waardoor
de jeugd vertrouwd
moest worden gemaakt
niet liet alfabet.
In 1877 vertrok meester Blad naar Bever
wijk. Tot groot genoegen van Appelboom
was zijn dochter Maria bereid de openge
vallen plaats in te nemen. Niet voor lang
echter. Een jaar later trouwde zij en moest
daardoor ontslag nemen. Pieter Appel
boom was ook in de voetsporen van zijn
vader en grootvader getreden. Na een
periode als kwekeling in (Den) Helder te
hebben gewerkt, zou hij in 1878 kunnen
slagen als hulponderwijzer. Zijn vader
schreef aan de gemeente dat zijn zoon
mogelijk Maria zou kunnen opvolgen,
zodra hij was geslaagd. En de gemeente
zou daardoor advertentiekosten kunnen
besparen. De opzet van de onderwijzers
familie Appelboom slaagde. Pieter werd
benoemd en zou vanaf dat moment samen
met zijn vader de Waarlandse jeugd
onderwijzen.
De winter van 1878-’79 was bijzonder
streng. De onderwijzers hadden de groot
ste moeite de klassen enigszins warm te
stoken. Ook de inwoners van Waarland en
de Slootgaard slaagden er nauwelijks in
hun huizen te verwarmen. Vooral de arbei
dersgezinnen hadden het moeilijk. Er
heerste armoede in de gemeente. Kin
deren konden door het barre winterweer
slechts met grote moeite elke dag naar
school komen. Meester Appelboom ver-
bruik van hen werd gemaakt en besloten
te protesteren. Het eind van het liedje was
dat ze met 30 per jaar genoegen namen.
De Vereeniging Volksonderwijs Schagen
kwam in die tijd met een voorstel ‘de
gewone vacantietijden der schoolkinderen
in deze gemeente enigszins te wijzigen en
die, in plaats van twee halve dagen in de
week, te bepalen op Donderdags den
geheele dag als zijnde zulks bevorderlijk
geacht voor het schoolbezoek. De achter
liggende gedachte daarbij was dat de man
nen op donderdag de markt bezochten en
vooral oudere kinderen die dag thuis ble
ven om op de boerderij te helpen. Alleen
meester Appelboom kon zich in dit ver
zoek vinden, zijn collega’s uit Dirkshorn
en Kerkbuurt niet. De gemeenteraad be
sloot, ondanks hun verzet, het verzoek van
de Vereeniging Volksonderwijs in te willi
gen.
Meester Blad kreeg waar hij recht op had
en tot grote verrassing van de hoofdonder
wijzers werd ook hun salaris, ongevraagd,
‘De toestand derfinantiën laat verhoging
toe j verhoogd tot 800. Er bleek echter
nog een klein addertje onder het gras te
zitten, want in de volgende raadsvergade
ring, waarin onder de ingekomen stukken
de hoofdonderwijzers schriftelijk hun
dank betuigden voor de verhoging, werd
door de burgemeester voorgesteld het
schoonhouden van de scholen op te dra
gen aan de hoofdonderwijzers en daar
voor aan eenieder een vast bedrag aan te
bieden van 20 per jaar. Een ragfijne en
lepe zet van de burrie. Na de ongevraagde
verhoging viel het nu moeilijk te weige
ren, nietwaar? Meijer Drees van Dirks
horn en Appelboom vonden dat er mis-
In juni 1 876 slaagde meester Blad voor
zijn examen als hulponderwijzer. De
Waarlandse school had vanaf dat moment
twee volwaardige leerkrachten. De ge
meente moest echter weer in de buidel tas
ten. Zijn toelage werd van 250 verhoogd
naar 500 plus 50 bij één jaar dienst.
Dat zou wel voldoende zijn, zo werd gere
deneerd. Niet dus. De hulponderwijzer
van Dirkshorn ontving 600. Blad en
Appelboom schreven op het nieuwe brief
papier een fraaie brief aan de gemeente.
‘De evenredigheid is zoek’, zo betoogden
zij, ‘het wordt als onbillijk ervaren de ver
hoging van de jaarwedde tot gelijk niveau
te onthouden. De gemeenteraad zag de
redelijkheid in.
-1
26
I
A
i
Ak. I
