Naar Waarland.
De erfenis van Pieter Kraakman.
9
In de periode dat hij het schilderij van zijn
gezin liet maken, ging het financieel goed
met Pieter Kraakman. Naast winkelier
was hij ook boer en behoorde tot de meest
welgestelde mensen van Zuid-Scharwou-
de. Vanaf 1840 kreeg hij met enkele mis
oogsten te maken en zijn inkomsten wer
den een stuk minder. Hierdoor was de
‘rijke boer Kraakman’ genoodzaakt een
groot deel van zijn land te verkopen. Hij
stierf in 1849 en zijn vrouw overleed op
30 december 1850. Hun dochter Antje,
toen al weduwe, woonde met haar zoon in
het ouderlijk huis. Ze bleef daar wonen en
erfde de boerderij en de inboedel als ook
het schilderij.
Antje trouwde op 33-jarige leeftijd voor
de tweede maal en wel op 9 november
1851 met Jan Denker. Vier van hun vijf
kinderen overleden op jeugdige leeftijd;
de kindersterfte was groot in die tijd.
Lucia, later Sijtje geheten, bleef leven en
toen enkele jaren daarna haar moeder op 5
januari 1861 plotseling aan cholera over
leed, bleef ze alleen met haar vader achter.
Sijtje was eenentwintig toen ze op 9
februari 1877 te Harenkarspel met Dirk
Waij trouwde. Ze kwamen te wonen in
Oudkarspel. Het schilderij met daarop de
familie Kraakman kreeg bij hen een mooi
plaatsje aan de muur. Ze kregen vier kin
deren; Antje, Bets, Jaap en Trijntje. Acht
jaar heeft dit huwelijk geduurd, toen over
leed Dirk. Sijtje moest hier en daar te
werk, kreeg wat financiële steun van de
buren en was zo in staat voor haar kinde
ren te zorgen.
In het voorjaar van 1896 ontmoette Sijtje
Jaap Groen uit Zuid-Scharwoude. Hij was
weduwnaar en had uit zijn vorige twee
huwelijken drie kinderen. In die jaren
bood een tweede of derde huwelijk vaak
een oplossing om uit de nood te komen en
Jaap Groen en
Sijtje Denker.
1823. Aan het spinet zit de 15-jarige Kees,
zijn bijna twee jaar jongere broer Jan
houdt het muziekboek vast en in het mid
den zien we Piet, die elf jaar is. Het meis
je met de appel in haar hand is Antje. Een
van de meest opvallende dingen bij dit
werk van Rosenberg is dat dit meisje,
slechts vijf jaar, een kleine uitgave is van
de moeder en zelfs is getooid met kap en
voorhoofdsnaald.
Vorig jaar was er een expositie in het
Westfries Museum te Hoorn. Er waren
portretten van Comelis Roberts en Marij-
tje Bijl uit Andijk. Dit echtpaar heeft Pau
lus Joëls vastgelegd, waarschijnlijk ter
gelegenheid van hun zilveren bruiloft.
Opmerkelijk is dat hun kleding gelijkenis
vertoont met die van het echtpaar Kraak-
man-Schilder op het schilderij in de pasto
rie te Waarland. Ook de spiegels met de
ornamenten zijn bijna hetzelfde. Alle wer
ken zijn met een dekkende waterverf op
papier geschilderd.
Paulus Joëls had gehoord dat er in Hoorn
de behangselfabriek ‘Van de Vaderland-
sche Maatschappij van Reederij en Koop
handel’ was. Hier waren kunstenaars be
zig met het schilderen van behang. Dat
leek hem wel wat en hij verhuisde met
zijn gezin in het najaar van 1826 naar de
Coenstad en hoopte in dit atelier werk te
vinden. Het geluk was niet met hem. Door
de grote concurrentie in bedrukt behang
was de werkplaats gesloten. Er zat niets
anders op dat hij elke dag de huizen weer
langs ging om te vragen of er nog wat
schilderwerk voor hem was.
Paulus Joëls Rosenberg overleed op 8 juli
1837. Hij was geen groots schilder, maar
wel iemand die oog had voor detail. Zijn
werk wordt gerangschikt onder de catego
rie ‘naïëven’. Een portretschilder die, op
zijn manier, de voorloper was van een
rondtrekkende fotograaf.
i
