WAARLAND EN SLOOTGAARD
OP DE SCHOP.
Arnold Lantman en Joop Zutt
Een sprong in het diepe.
Geschiedenis.
Waarland was oorspronkelijk een klein
eiland in dit eens zo waterrijke gebied.
Het hoorde in vroeger tijden tot het
Waddenlandschap. De Slootgaard was
een kleine wadgeul ten noorden van
Waarland. Het zeewater, dat door de ope
ningen in de duinenreeks het gebied
regelmatig onder water zette, zorgde voor
aanvoer van fijn zand en slib. Op het
hoger gelegen eiland werd fijner materi
aal af gezet dan in de wadgeul. In de der
tiende eeuw werd de Westfriese Omring-
Het is vandaag de dag nauwelijks nog
voor te stellen hoe Waarland en de
Slootgaard eruit zagen vóór de verkave
ling. Waarland was een echte vaarpolder.
De meeste tuinders hadden verschillende
akkers in gebruik, welke her en der ver
spreid lagen in de polder. Veel tijd en
werk werd besteed aan onderhoud van de
slootkanten, uitbaggeren en bevaarbaar
houden van de sloten. De Slootgaardpol-
der had minder sloten, maar had weer in
elk perceel de nodige greppels in het land
om de afwatering te regelen. De huizen
hadden bijna allemaal een sloot voor de
deur, achter het huis een ‘huisie boven
sloot’een boenstoep en een stelt (aanleg
plaats voor de schuiten) completeerden
het beeld. De verkaveling zou dit beeld
radicaal veranderen. Iedere landeigenaar
zou zijn land via de openbare weg kunnen
bereiken. Mechanisatie zou haar intrede
kunnen doen. Op het moment dat de
beslissing werd genomen, had men echter
nauwelijks een idee wat zo’n verkaveling
allemaal teweeg zou brengen. Ook de
voormannen wisten niet wat hen allemaal
boven het hoofd hing. Wèl waren ze ervan
overtuigd dat er wat gebeuren moest. Het
was een bijzondere rail verkaveling omdat
men geen ervaring had met dergelijke
grote werken. Deze ruilverkaveling zou
de eerste worden in West-Friesland na de
Tweede Wereldoorlog en zou grotendeels
uitgevoerd worden met de schop, goede
machines ontbraken. Wèl werd deze ver
kaveling een proeftuin voor de Neder-
15 Oktober van dit jaar was het vijftig jaar geleden dat de tuinders uit Waarland en
Slootgaard besloten de beide polders te gaan verkavelen. Na verhitte debatten tussen
voor- en tegenstanders werd op die dag de knoop doorgehakt. Door een herverkave
ling zou een einde komen aan de treurige waterhuishouding van de Waarlandspolder.
Beide polders zouden profiteren van de verbeterde kavelindeling en vooral van de
hogere opbrengsten per hectare.
landse Heidemaatschappij. Uitgebreid
werden proeven genomen met draineer-
en ontgrondingsmachines. De polders
werden verdeeld in ‘blokken’. Alleen in
de herfst en winter werd er aan de verka
veling gewerkt. Op deze manier konden
de tuinders in het voorjaar en zomer hun
land blijven gebruiken. Land, dat opgele
verd werd, kon direct weer in gebruik
worden genomen. Deze manier van wer
ken droeg ertoe bij dat de verkaveling van
beide polders met een gezamenlijke
oppervlakte van 575 ha pas na vier jaar
kon worden voltooid. De zakelijke afwik
keling heeft nog veel meer tijd gevergd.
Vast staat dat deze ruilverkaveling van
grote invloed is geweest op de ontwikke
lingen in Waarland en dat zij in grote
mate heeft bijgedragen aan de groei en
bloei van veel tuinbouwbedrijven. Jaren
lang had de verkaveling van Waarland en
Slootgaard een voorbeeldfunctie voor
omliggende polders.
14
