DRIE GENERATIES AGENANT,
MOLENAARS
IN DE SCHAAPSKUIL.
Naar de Schaapskuil.
Een gereformeerde gemeente te
Oude Niedorp.
Vóór 1811 werden de gegevens over
doop, huwelijk en begraven bijgehouden
in de kerkelijke registers.
In het trouwregister van de gereformeerde
gemeente te Oude Niedorp ten tijde van
dominee T. Slot staat:
1793 9 Junij
Aarjen Reinderts Agenant, jongem. alhier,
en Maartje Willems Goverts j.d.
van Haringkarspel.
Aarjen, ook wel Arie genoemd, verdiende
de kost als dagloner en ging met zijn
zwangere vrouw in Oude Niedorp wonen.
In veel gezinnen in ons land was het geen
vetpot. Tijdens de strenge winter van
1794-95 trok een Frans leger ons land bin
nen en stadhouder Willem V vluchtte met
zijn gezin naar Engeland. ’Revolutionaire
comités’ namen de macht over en onze
overzeese handel kwam stil te liggen. Ook
op het platteland waren de gevolgen van
deze omwenteling merkbaar en werd het
voor velen nog moeil ijker om de eindjes
aan elkaar te knopen. Zo ook voor Arie en
Maartje Agenant.
Ze kregen tien kinderen, waarvan er vier
heel jong stierven. Hun tweede kind,
Willem, werd op 8 februari 1795 inge
schreven in het doopregister van de gere
formeerde kerk te Oude Niedorp, in de tijd
dat A. Numan daar predikant was.
”Een polderland dat slechts boven
water gehouden wordt door al dat
zwoegen der oude windmolens, die wij
met hun lange armen zien zwaaien door
de lucht. Het is een land van weiden en
akkers, doorsneden door duizenden
slooten.” Dit schreef Dr. A.A. Beekman
in 1932 in zijn boek ’Nederland als pol
derland, een beschrijving van den
eigenaardige toestand der belangrijkste
helft van ons land’.
Laag gelegen stukken land, een mole
naar en een polderbestuur zijn altijd
onafscheidelijk met elkaar verbonden
geweest. De molenaar moest in de eer
ste plaats zorgen dat het water in zijn
polder op peil bleef en daarnaast had
hij rekening te houden met de wensen
van zijn meerderen.
In deze uitgave van Toendertoid willen
wij verhalen over de Schaapskuilmeer-
polder. In vorige nummers is aandacht
besteed aan het beeldmerk van onze
stichting ’de kotmolen’ en aan Jan Zutt,
de rietbaas van de polder. Nu komen
drie generaties Agenant aan bod, mole
naars in de Schaapskuil, in een verhaal
waarin Willem, Arie en Jacob Agenant
centraal staan en dat ruim tweehon
derd jaar geleden in Oude Niedorp
begon. Opmerkelijk is, dat Willem,
Arie en Jacob ieder een andere gods
dienst beleden.
Willem Agenant groeide op en kreeg ken
nis aan Neeltje Boogaardt. Zijn geliefde
was gereformeerd, kwam ook uit de
gemeente Oude Niedorp en was een jonge
boerendochter.
Op zondag 7 september 1817 trouwde te
Oude Niedorp: Willem Agenant, daglo
ner, tweeëntwintig jaar en dus nog min
derjarig, met Neeltje Boogaardt, zonder
beroep, bijna twintig jaar, ook minderja
rig-
Gedurende de eerste acht jaren van hun
huwelijk woonden zij met hun kinderen
Ariën, Neeltje en Geertje te Oude Nie
dorp. Daarna verhuisde het gezin naar de
gemeente Harenkarspel en bewoonde in
wijk F het huis nummer 507. Deze daglo-
nerswoning was van Piet Wonder Czn. en
stond aan de ringvaart van de Heerhugo-
waard in het buurtschap Oude Niedorper
Verlaat.
De Schaapskuilmeerpolder, bedijkt en
drooggelegd in 1632, lag in het zuidooste
lijke deel van Harenkarspel en was ruim
50 ha. groot. Aan de oostdijk van deze
polder stond een kotmolen met daarnaast
13
