Van Amersfoort.
Infanterist Jan Stoop.
Een abnormale toestand.
Hoe verliep de strijd aan de Grebbelinie?
Jan Stoop was gewoon bang. Het was oor
log. Een volstrekt abnormale toestand.
Overal in de nabije omgeving werd
gevochten, overal ronkten motoren van
vijandelijke vliegtuigen. Bommen gier-
toch waar zijn? Is Nederland nu toch in
oorlog?” Medeleven ging uit naar de
families, die één van hen aan het front
wisten: Jan Stoop, Arie Komen, Siemen
Hoek om er maar een paar te noemen. En
hoe zou de oorlog verlopen? Had Neder
land nog een kans tegen het zo machtige
Duitsland? De radio was op dat moment
de enige nieuwsbron. Koningin Wilhel
mina liet door de radio een vlammend
protest horen tegen de Duitse inval. De
legercommuniqués gaven de eerste dag
nog een optimistisch beeld van de strijd.
De waarheid bleek al spoedig heel anders
te zijn.
den omlaag en ontploften. Niemand, ook
een soldaat niet, zou dat zomaar kunnen
verwerken, elk beeld betekende gevaar,
voorspelde pijn, verminking, de dood.
Alle soldaten van het 21e regiment infan
terie waren bang. Zij moesten de zoge
naamde voorposten bezetten en zouden
daardoor de eerste klap van de vijand
moeten opvangen. Nieuws kregen ze nau
welijks. Wèl zagen ze van verschillende
kanten Nederlandse soldaten, die zich
terugtrokken van de IJssellinie. Wèl za
gen ze Duitse vliegtuigen doelen aanval
len in de buurt van Rhenen en Achterberg.
Wat waren ze bang. Luitenant Appel pro
beerde de manschappen nog een beetje
gerust te stellen. De vijand zou er hier niet
doorkomen, het gehele voorterrein was
immers geïnundeerd. Dit deel van de
Grebbelinie was perfect in orde en zou die
moffen wel kunnen tegenhouden. Tot hun
ontzetting bleek echter dat de vijand op
verschillende plaatsen de linie had door
broken. De Commandant van het veldle
ger generaal van Voorst tot Voorst wist,
dat wanneer de Grebbelinie op één punt
werd doorbroken, hij de hele linie moest
opgeven en ontruimen. Maandag 13 mei
1940 kreeg het 21e regiment Infanterie
opdracht de voorposten te verlaten,
’s Avonds om half elf trokken zij zich
terug langs de bosrand van de
Leusderheide, via Zeist en De Bilt naar
Utrecht. De Duitsers bombardeerden op
dinsdag 14 mei 1940 Rotterdam. Wanneer
De eerste dag bereikten de Duitsers de
Grebbelinie. Limburg en Noord-Brabant
werden in korte tijd onder de voet gelo
pen. De Moerdijkbruggen werden door
parachutisten veroverd. Het Regerings
centrum en het Algemeen Hoofdkwartier
van de legerleiding probeerden ze ook op
deze manier in handen te krijgen. De SS
Leibstandarte ’Der Führer’ wist met felle
aanvallen forse bressen te slaan in de
Grebbelinie. De stad Amersfoort, waar
van de omgeving onder water was gezet,
zou in de vuurlinie komen te liggen.
Besloten werd het gebied te evacueren.
De tweede oorlogsdag ging al snel de
mare door Waarland, dat er evacués uit
Amersfoort zouden komen. In de hele
gemeente Harenkarspel moesten 2.800
mensen worden ondergebracht, waarvan
ongeveer 780 in Waarland. In één dag zou
het inwonertal van Waarland zich bijna
verdubbelen, ’s Avonds om half zeven
kwam een lange stoet vluchtelingen
Waarland binnen. Zij kwamen lopende
vanaf het station Noord-Scharwoude.
Ontredderde mensen, van huis en haard
verdreven, die slechts het hoognodige
hadden kunnen meenemen. Als het maar
enigszins mogelijk was, werd een volle
dig gezin op één adres ondergebracht. Dat
lukte natuurlijk niet altijd. Waarland nam
echter iedereen liefdevol op.
39
