DE BRUINEN OPGEBRACHT DOOR
DE GRÜNEN.
hoek Kerk weg
Staken of niet staken?
Het dorpsplein bij Cor Bruin, de
Spar.
Dat was de allesoverheersende vraag in
het dorp. Gert Veldman, die aan de
Kerkweg woonde (het huis wordt nu
bewoond door de familie D. Pater), vond
dat de mensen in Waarland solidair moes
ten zijn en dat zij ook moesten staken.
Met nog enkele voormannen ging hij op
pad en de huizen langs. Hij probeerde de
mensen van het nut van deze stakingsaktie
te overtuigen. Meerdere keren kon hij de
mensen overhalen om het werk neer te
leggen. De tuinders mochten het land niet
op, er werd niet gezaaid. Het aardappel-
pootgoed bleef in de bewaarplaats. De
melkboer mocht niet meer met melk langs
de weg, de bakker mocht het brood niet
verkopen en de molenaar van de Waar-
lands molen mocht niet meer malen.
Maandagmorgen vroeg kwam Jan Buis
man ’de gistkoning’ van het Niedorper-
Verlaat in zijn oude Fordje naar Waarland
om bij de plaatselijke bakkers gist voor de
nieuwe week af te leveren. Opgeschoten
jongens vonden dat ook Buisman zich bij
deze staking moest neerleggen en pro
beerden zijn autootje van de weg af te
duwen
Een bus vol Grüne Polizei naar
Waarland.
Willem Bruines, die sympathie had voor
de NSB-ers, liet het er niet bij zitten. Wat
vele Waarlanders. Willem Bruines maakte
rechtsomkeert en reed Waarland uit. Hij
voelde zich belaagd en beledigd
Het dorpspleintje bij
Cor Bruin: een plek voor
nieuws en kattekwaad.
Cor Bruin, getrouwd met Ant Nieuwboer,
was een van de vier dorpskruideniers in
Waarland. Op de hoek van de Kerkweg-
Veluweweg had hij zijn nering. Op het
pleintje voor zijn winkel vond de jeugd
van Waarland vertier of werd er katte
kwaad uitgehaald. In de oorlogsjaren zag
je daar ook wel ouderen uit het dorp. Ze
hoorden er de nieuwtjes en ook de aange-
kondigde stakingen waren onderwerp van
gesprek. Zondag 2 mei was het onrustig in
Waarland. Veel jonge mannen konden
zich niet vinden in een staking. Willem
Bruines, die in Nieuwe Niedorp woonde,
was opperwachtmeester bij de Mare
chaussee en rekende ook Waarland tot
zijn werkgebied. In Dirkshom woonde
Marinus de Weijze; hij was ook mare
chaussee. Zijn plaatsgenoot Theo Kem-
pers was gemeentelijk veldwachter. Als
Bruines op zijn motor met zijspan door
Waarland reed, dan zette dat kwaad bloed
bij de mensen, maar verder stoorden zij
zich niet aan deze man. Op deze avond
was dat anders. Nu werkte zijn aanwezig
heid als de bekende rooie lap op de even
zo bekende stier. De vlam sloeg in de pan
en Bruines werd uitgejouwd en gesard.
Bij een plotselinge draaimanoeuvre met
z’n motor verloor hij z’n evenwicht en
daar lag hij. Dit tot grote hilariteit van de
Eind april 1943 liet Christiansen,
’Wehrmachtbefehlshaber’ in Neder
land, een proclamatie uitgaan waarin
werd bepaald dat de leden van het
voormalige Nederlandse leger opnieuw
in krijgsgevangenschap zouden worden
weggevoerd. Het liet zich aanzien dat
de bezetter met dat bevel ons land in
één klap wilde beroven van honderd
duizenden mannen. Deze maatregel
leidde tot veel protesten en veel mensen
gingen spontaan in staking. Ook in
West-Friesland was er sprake van
aktiebereidheid. In Waarland deed niet
iedereen aan deze staking mee. Som
mige mensen zagen het nut er niet van
in, anderen staakten niet uit principe.
Dit verschil van opvatting leidde soms
tot enig ongenoegen of kleine ongere
geldheden.
33
i
