TIEN WEKEN WETERINGSCHANS.
Onderdak voor een onderduiker.
Het verraad.
Jan Verkerk.
In januari 1944 werd Jan en Corrie Bruin
gevraagd of zij een onderduiker wilden
opnemen. Ondanks het feit dat zij een
gezin hadden met vier jonge kinderen,
Gaath, Cees, Ad en Theo en dat Corrie
van een vijfde in verwachting was, lieten
zij Jan Nieuwboer weten dat er voor een
onderduiker nog wel een plaatsje vrij was.
Zij woonden in een stolpboerderij die
achter in het land dichtbij de spoordijk
stond. Slechts per schuit of via een padak-
ker was hun woning te bereiken. De orga
nisatie van het verzet en de ondergrondse
was niet in Waarland gehuisvest. Jan
Nieuwboer was een van de tussenperso
nen in ons dorp. Als zodanig was hij
nadrukkelijk betrokken bij het werk van
het verzet. Vanuit de ondergrondse in
Langedijk was er een verzoek gekomen
om Jan Verkerk onder te brengen. Volgens
de broers Cees en Arnold Henselmans,
van het gelijknamige aannemersbedrijf uit
Noord-Scharwoude, was er in Waarland
nog wel ruimte om een of meerdere
onderduikers te plaatsen. Naast Jan
Nieuwboer was o.a. ook Willem Dekker,
getrouwd met Sien Kuijs, aktief betrok
ken bij het werk van de ondergrondse in
Waarland.
Van Jan Verkerk was bekend dat hij als
vrijwilliger bij de Waffen-SS in Rusland
was geweest. Daar wilde hij weg en toen
hij in Nederland aankwam, liet hij weten
dat hij zich volledig van de bezetter had
afgekeerd. Hij wilde onderduiken en met
het verzet samenwerken. Vanuit Zaandam
kwam hij naar Waarland en hij had bij Jan
en Corrie Bruin zijn twaalfde onderduik
adres. Verkerk kwam oorspronkelijk uit
de bollenstreek in de Zuid. Hij werd door
Jan en Corrie Bruin gastvrij opgevangen
en vond bij hen een thuis. Zijn bed stond
in het vierkant van de boerderij en in deze
ruimte kon hij zich vrij bewegen. Met Piet
Kuijs en Jan Nieuwboer had hij regelma
tig kontakt. Zij zorgden er voor dat
Verkerk bij Jaap Bakker, drogist en foto
graaf in Noord-Scharwoude, enkele pas
foto’s kon laten maken en dat hij een vals
persoonsbewijs toegeschoven kreeg. En
kele maanden later bleek dat Verkerk met
een geheel andere bedoeling naar Waar
land was gekomen. Hij pleegde verraad,
waardoor aan zijn verblijf aan de Veluwe-
weg abrupt een einde kwam.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog wer
den veel mannen door de Duitsers
opgepakt en naar het Huis van
Bewaring aan de Weteringschans te
Amsterdam overgebracht. In het voor
jaar van 1944 werden drie mannen uit
Waarland naar deze gevangenis ge
bracht en ze maakten daar angstige tij
den door. In het hartje van de hoofd
stad werden zij ruim twee maanden
gevangen gehouden. Zij, het ging om
Jan Bruin de bouwer, Piet Kuijs en Jan
Nieuwboer, waren het slachtoffer van
’onderduiker’ Jan Verkerk, die als
infiltrant de ondergrondse in Waarland
en omgeving probeerde op te rollen.
Bijna eenenvijftig jaar later vertellen
Jan Bruin en Piet Kuijs over hun
gevangenneming en hun verblijf in de
S.S.-Polizeigefangnis.
Piet Kuijs, die in de melkzaak van zijn
ouders aan de Kerk weg werkte, ventte in
Waarland en omgeving met melk en ande
re zuivelprodukten. Vrijdag 31 maart
1944 kwam hij op de Laanderweg ene
Robertsen tegen. Deze man vroeg hem
met een sterk Duits accent naar het
’Gemeentehaus’ van Langedijk. Piet ver
telde hem hoe hij moest rijden om er te
komen. Diezelfde dag kwam de vrouw
van Jan Verkerk naar Waarland en in het
huis van de familie Bruin sprak zij lange
tijd met haar man. Er werd slaapruimte nu verdwenen stolp
vrijgemaakt, zodat zij wat langer bij haar van Jan en Corrie Bruin,
man kon blijven. Jan Bruin ging bij zijn via een padakker te berei-
kinderen slapen en zo kon de vrouw van ken.
27
