WAARLANDER KERMIS
I
- K
Het ontstaan van de kermis
De weken voor de grote dagen
Slecht is ’t dorpje, waar en wis,
waar het niet eens kennis is;
kermis, kermis moet er wezen,
kermis moet ook zijn geprezen,
want de ware kermisvreugd
maakt den mensch eerst regt verheugd.
een lantaarntje zoeken: de man met één
oog, de buiten proporties dikke dame, de
dwergen en de reuzen. Altijd was er wel
één van deze merkwaardige attracties te
zien, welke de nieuwsgierigheid van de
kennisbezoeker opwekte en diens beurs
open deed gaan.
Op de kleinere dorpskermissen waren de
attracties minder spectaculair, maar de
ware kermisganger vermaakte zich er niet
minder door. Laten we de Waarlander ker
mis van vroeger eens bezien. Zo rond de
eeuwwisseling bepaalde het feest zich tot
één dag. In de krant van 21 juli 1904 lezen
we dat er twee dagen kermis werd gevierd
en het jaar daarop was het drie dagen
volop vermaak.
Inderdaad, kermis is de uiting bij uitstek
van het goede leven. De onbekende maker
van dit vers was vast en zeker een trouwe
kermisbezoeker. Voor het ontstaan van de
kermis gaan we terug naar de tijd van
onze middeleeuwse voorouders. De zoge
noemde kerkmis was toen de belangrijk
ste gebeurtenis van het jaar. Op de naam
dag van de patroonheilige van de
parochiekerk, de kerkelijke verjaardag,
werd er traditiegetrouw een groots feest
gevierd met processie, muzikanten en
wagens met bijbelse voorstellingen.
Aangezien zo’n feest veel publiek trok,
duurde het niet lang of de neringdoenden
en volksvermakers dienden zich aan. De
kerkmis groeide uit tot een waar volks
feest en iedereen deed mee. Uit kerkmis is
kermis ontstaan. Met het verdwijnen van
de letter k is ook de band met de kerk los
ser geworden. Het van origine roomse
feest leek veel op een jaarmarkt en ook in
niet katholieke streken van Nederland
werd deze alom gehouden. Ook zijn er
verschillende soorten van kermissen o.a.
de herdenkingskermis en de voor- en
najaarskermis. De kermis van vroeger en
nu verschillen nogal wat. Wie nu de ker
mis bezoekt, moet de curiositeiten met
De draaimolen van Sierk
Oudejans voor het café
van W. Jonker.
Dik Ranzijn en Sierk tui
gen de molen op.
Ruim op tijd begon de huisvrouw met het
schaken van de woning. Tijdens de ker
misdagen kreeg ze vast en zeker veel aan
loop en kwam de familie te gast. Dan
moest het huis er van binnen en buiten
natuurlijk piekfijn uitzien. De vrouwen
die behendig waren met naald en draad
naaiden speciaal voor de kermisdagen uit
een mooie lap stof een bloes of een jurk.
Mocht er nog wat geld over zijn dan
bracht men de kapper nog een bezoekje gortig:
om al met al met de kermis goed voor de njet in Sinterklaas gelo-
dag te komen. Voor de kermis legde men vend; wetend waar de kin
het hele jaar door wat stuivers opzij, deren vandaan komen;
Vakantie was er in die tijd niet bij: de ker- ”je hewwe ze niks meer
mis was de jaarlijkse driedaagse vakantie. wojs te make”
En was je als jeugdig Waarlander gortig 2) lingere:
1) dan lingerde 2) je ernaar een vrijertje ergens Op vlassen.
uit te nodigen om samen ”te kermissen”.
- Fr*
19
