KOTMOLEN IN DE SCHAAPSKUILMEER
KOTMOLEN
23.
De kotmolen in zijn
oude glorie.
Het is voor ons nu nog niet zeker dat deze
kotmolen gebouwd is ten tijde van de
drooglegging van het meer de Schaaps-
kuil. Zowel het Schaapskuilmeer als het
In de overeenkomst van 1 juli 1809 tussen
de eigenaren van de Schaapskuilmeer-
polder en de Nieuwepolder werd bepaald
dat de ingelanden van de Nieuwepolder in
verhouding met die van de Schaapskuil
meer in de kosten van het onderhoud zou
den meebetalen en dat de kaden van deze
twee polders onder gemeenschappelijk
toezicht zouden staan.
Bleekmeer zijn in 1607 uit de boedel van
Graaf Lamoraal van Egmond, een broer
van Sabina, verkocht. Beide meren zijn
bedijkt en drooggemaakt krachtens een
octrooi van 20 januari 1632, verleend
door de Staten van Holland en
Westfriesland.
De polder was met de aan de westzijde
gelegen Nieuwepolder geheel door een
omringdijk omgeven. In de Schaapskuil-
meerpolder lag vroeger een stuk oud land
dat onder de naam "Hossebosch" bekend
was.
De polder Schaapskuilmeer is in 1919 op
verzoek van de toenmalige ingelanden
gereglementeerd, (er kwam een polderre-
glement of -keur). De kotmolen in de
Schaapskuilmeer bemaalde in die tijd drie
polders, te weten de Schaapskuilmeer,
Hossebosch en de Nieuwepolder. De pol
der was zelf 70 hectare groot, het gebied
van "Hossebosch" bijna 25 hectare groot
en de Nieuwepolder 24 hectare. De molen
kreeg van de twee laatstgenoemde pol
ders middels duikers met schuiven het
water en sloeg dit vervolgens uit op de
Raaksmaatboezem. (Het stelsel van met
het elkaar verbonden ringsloten in het
gebied in en rond de Waarlandse polders,
de polders Heerhugowaard en Berkmeer).
Op de omslag van onze perodiek
"Toendertoid" prijkt de molen die eens
zorgde dat de bewoners van de polder
de Schaapskuilmeer bij overvloedige
regenval toch droge voeten konden
houden. Ook op het briefpapier van de
stichting komt een afbeelding van deze
bijzondere molen voor. Deze molen is
daarmee het "beeldmerk" van onze
stichting geworden. In dit eerste num
mer zouden wij graag iets vertellen
over dit type molen en de plek waar hij
stond. Het archief van deze kleine pol
der is zeer bescheiden en de stukken
dateren bijna allemaal uit deze eeuw.
Misschien dat onderzoek in andere
archieven meer feiten aan het licht kan
brengen over deze bijzondere molen.
In Waarland werd altijd gesproken over
de "kotmolen" in de Rietkuil, een andere
naam voor de polder Schaapskuilmeer.
Hoe men aan deze molennaam is geko
men is onduidelijk. De officiële naam
voor de molen is "wipmolen". De enige
molen van dit type in onze omgeving staat
nabij de Braken in Obdam. Die molen is
in 1632 of kort daarna gebouwd. Als we
het jaar van drooglegging van het
i
