en
13.
Hoe zag de smederij er van
buiten uit?
niet altijd voor dit pand gestaan maar zijn
zo medio de jaren zestig geplaatst, (na
afbraak van het huis zijn deze verplaatst
en hebben nog jaren dienst gedaan als
vrije pomp bij het nieuwe bedrijf)
Indertijd waren de ramen in de smederij-
deuren gevierendeeld d.m.v. roeden, het
grote kamerraam en het raam aan de zij
kant zijn van latere datum. Voor die tijd
zaten er, zoals bij de meeste huizen toen,
smalle hoge ramen in. Ook de voordeur
ontkwam niet aan een verandering, de
smeedijzeren deurversiering verdween en
maakte plaats voor een moderne deur met
glas. Links op de foto, met achter het raam
het bord butagas, was het winkeltje. De
deur daarboven verschafte toegang tot de
smederijzolder waar de winkel/werkvoor-
raad lag. Buiten op de grond, voor de sme
derij lag een grote platte ronde steen met
een gat in het midden. In vroeger dagen
werd deze steen gebruikt als hulpmiddel
bij het vernieuwen van ijzeren wielban
den. De as van het wiel werd in dit gat
geplaatst, met twee tangen werd het gloei
end hete ijzer vastgehouden en om het
wiel heen aangebracht totdat het goed
paste. Een flinke guts water erover heen
koelde de hete massa af en deed het ijzer
krimpen waardoor het strak om het wiel
kwam te zitten. Op de plek van de linker
schoorsteenpijp, stond voorheen een
gemetselde schoorsteen, deze stond in
directe verbinding met het smidsvuur in
de werkplaats. In 1966 is het smidsvuur
gesloopt en kwam op deze plek een olie
c.v. -ketel te staan. Aan de achterzijde van
het huis werd indertijd, vanwege ruimte
gebrek, een slaapkamer bijgebouwd, dat
Aan de hand van de hier boven afgedruk
te foto zal ik proberen een indruk te geven
hoe het huis er van buiten uitzag en wat er
zoal in de loop der tijd aan veranderd is.
Het meeste weet ik nog uit eigen herinne
ring en buurvrouw Masteling, die ik voor
dit artikeltje heb "geïnterviewd" vulde de
ontbrekende stukjes aan. De foto dateert
van 2 juli 1970, dus 5 maanden voor de
sloop. Eerst de voorkant van het huis. Wat
direct opvalt aan de foto zijn de benzine
pompen met toebehoren. Deze hebben
voor het loodgieterswerk. De opkomst
van de landbouwmachines, de aanleg van
gas- en waterleiding, het vernieuwen i.p.v.
het repareren van gebruiksvoorwerpen
deed het aloude smidswerk teloorgaan.
Het oude pand, met zijn smidsvuur en
blaasbalg was gedoemd te verdwijnen, het
voldeed niet meer aan de eisen des tijds.
Overwogen werd nog om het pand te ver
bouwen, maar bij grondige inspectie bleek
dat het pand er dermate bouwvallig aan
toe was dat een verbouwing geen haalbare
kaart bleek.
Bovendien zou een nieuw te bouwen pand
voordeliger uitvallen. Tot het laatste werd
dan ook besloten. Eind 1970 kwam het
huis onder de slopershamer en daarmee
verdween Waar lands, zowel letterlijk als
figuurlijk, enige smederij. De houten aan-
drijfwielen, wat smidsgereedschap
goede herinneringen restten slechts.
RS
