g
5
m
S
En ook de gevolgen van de zeeslag zijn vernie
tigend, want de ondervinding heeft geleerd dat
er kort na de zeeslag een zware storm opsteekt
en in haar woede op de ontredderde schepen
losbeukt. Hetgeen nog van het tuig is blijven
staan wordt door de storm gesloopt, het water
stroomt door de lekken naar binnen. En zo ver
drinken de gewonden in het ruim van het schip
en de weinigen die niet gewond waren zien zo
uiteindelijk alsnog een onvermijdeljke dood in
de schuimende golven tegemoed.
De slag
Omstreeks zeven uur ‘s morgens waren de beide
vloten elkaar tot op kanonschotafstand gena
derd en kwam de vijand zonder waarschuwings-
sein naar ons toe. Opeens scheidde hun vice-
admiraal zich met acht schepen van de vloot af
en viel de achterhoede aan. Voor de Jupiter
langs verbrak hij zo de door ons geformeerde
linie. En ondertussen nam de Engelse admiraal
met zijn vloot de wind in de zeilen en stevende
op ons af. Gelijk raakten wij met Lord Duncan
in gevecht en dat wel zo dichtbij dat de nokken
van de ra’s over elkaar slierden.
de vreselijkste verwoestingen aanrichten en
iedereen in de afgrond van de zee dreigen
te verzwelgen. Uit de geopende kruitkamer
grijnst een gigantische vernieling door vuur en
zwavel ons aan; alles brengt dood en daar aan
te ontsnappen is onmogelijk.
De functie die ik, bij deze voor mij eerste zee
slag, als adjudant van het eskader bekleedde, is
eigenlijk de meest geschikte om een algemeen
overzicht te geven van de voornaamste voor
vallen. De bevelhebber heeft alleen oog op het
sturen van de manoeuvres die meestal beslis
send zijn. De officieren zijn bij hun divisies
voortdurend bezig om de orde te bewaren, de
manschappen aan te moedigen, gewonden te
laten afvoeren en de doden overboord te laten
gooien en te laten vervangen door de reserves.
Maar de adjudant van de staf moet overal zijn
waar geregeld moet worden en waar hulp ver
eist is. En terwijl hij dan onderweg is, veran
deren de omstandigheden en moet hij rustig
blijven om zo op de moeilijkste momenten de
manschappen aan te sturen.
En waar vind je een 17-jarige staf-adjudant die
een goede verslagschrijving kan maken van de
moed, de woede, de wanhoop, het gehuil van
de vreselijke gewonden, het beeld van in stuk
ken gescheurde ledenmaten, het gekraak van
vallende touwen, blokken ijzer, het ontploffen
van granaten en dat alles onder het vreselijke
gedonder van het geschut. En zelfs ik, die een
prozaïsch mens was en ben gebleven kan met
mijn scherpe geheugen uiteindelijk niet meer
dan een simpel prulwerk voortbrengen. Een
zeeslag is het het meest afgrijselijke bloedbad
dat je je kunt voorstellen. Het zijn de kogels,
het schroot, de houtsplinters, het vallen van
afgeschoten blokken, ra’s en strengen die
68
gravure door
Reinier Vinkeles,
eigendom AFJ.L
Q
u
O
