w
fl
v. 3
-1 S
2
2
Opmerkelijk is dat het afvalwater van de
papiermolen in Bregtdorp onbesproken blijft.
Dit water kwam na de molen weer terug in
de beek en daarna in de Geestwatering.20 In
de molen werden lompen gespoeld en onder
toevoer van veel water tot een pap van vezels
de bewoners werd opgedragen geen vuil,
modder, as of andere vuiligheid in het water
te gooien of binnen drie treden (stappen) van
de waterkant te leggen. In de rellen of moor
mochten ze geen vlas of hennep leggen om te
rotten. Dat rotten was nodig als eerste stap
bij de productie van touw, zeilen of linnen.
De bewoners mochten in de duinrellen geen
kleren wassen en spoelen of hun ‘lichaams
vocht uit darmen en pens legen’. Met dat
laatste wordt ontlasting en urine bedoeld. Op
overtreding hiervan stond een boete van twee
Kennemer ponden. De schout van Schoorl
was belast met de naleving en bestraffing.
fijngestampt. Vond men deze verontreiniging
onschuldig of was dit onbespreekbaar van
wege economisch of persoonlijk belang?
Lang waren de leden van het (oud)adellijke
Huis van Brederode heer van Schoorl. Daar
kwam een eind aan toen Wolfert van Brede-
rode op 30-jarige leeftijd in 1679 zonder na
komelingen stierf. Zijn bezittingen, waaron
der de heerlijkheid Schoorl, vervielen aan de
Staten van Holland. Toch kwamen er daarna
weer heren van Schoorl. Voor de verklaring
hiervoor moeten we een zijstap maken
naar stadhouder Willem III die in 1688 de
Engelse troon besteeg. Om de veroverings
zucht van de Franse koning Lodewijk XIV
te beteugelen maakte koning-stadhouder
Willem III (en het Engelse parlement) een
taakverdeling: de Engelsen zouden op zee de
Fransen bestrijden, de Hollanders op land
de Fransen in de Zuidelijke Nederlanden
tegenhouden. De barrière daar met forten en
soldaten kostten de Nederlanders schatten
aan geld, vooral tijdens de Spaanse Successie
Oorlog die van 1701 tot 1713 duurde. Dit
ging ten koste van de Nederlandse vloot (ten
KI
X"'
50
Q
d
pe.
m
Q
O
O
O
20 Dit blijkt uit de ‘Vertooninge van de beek’ die
de landmeter Teunis Vader in 1729 maakte ten
behoeve van een dispuut over water. Zie: Klaas
van Lienen, ‘De papiermolen te Schoorl’, in:
Scoronlo nr.16, januari 1997.
Brouwerij De Boom
aan de Mientgezien
vanaf de Voordam,
in gebruik van 1647
tot 1750. Tegen
woordig Biermu
seum (tekening
L.A. Crescent,
1808, Regionaal
Archief Alkmaar)
