+Ser$
77 in I
Kv. jyiitit
Jfey/ifSH
Qiadorn
geconstateerd dat er drie meter
zuidelijk van de zuidmuur een
sloot aanwezig was gevuld met
zeer slappe ongerijpte klei. De
nazakking van deze sloot is een
meter hoger in het maaiveld
te zien als een laagte. Hr werd
een tiental stenen meegenomen
voor verdere determinatie. In
het weekeinde werd nog contact
opgenomen met Drs. Rob van
Eerden, die zijn verbazing
uitsprak over de vondst en hij
zegde toe maandag 12 april
met Hollandia Archeologen in
contact te treden om per direct
een ervaren archeoloog naar de
plek te laten kijken.
Op dinsdag 13 april werd door
Frans Diederik samen met
Arthur Griffioen van Hollandia
Archeologen een hernieuwd
veldbezoek uitgevoerd. Diederik
vindt op internet een artikel uit
de bundel Oud West-Friesland
uit 1959: "Heerlijkheden in
Westfriesland" van de hand
van Piet Noordeloos. Bij het
beschrijven van hem bekende
kastelen, noemt hij: "Tenslotte
werd nog op de westzijde van de
Rekcre, maar ten oosten van de
Evcndijk nabij Schoorldam, op
de Hoge Werf de Nyendoorn als
bewaker van de noordelijke top
van Kennemerland geplaatst".
De plaatsaanduiding klopt
100 percent met het op 10 april
2010 gevonden materiaal, maar
de naam Nyendoorn is fout.
Hoe komt deze auteur aan deze
plaatsaanduiding?
De Nuwendoren was al wel
gevonden maar nog niet
opgegraven; het kan dus zijn dat
Noordeloos daar onwetend van
was. Toch moet er ergens in de
literatuur een beschrijving van
dit terrein bestaan. Noordcloos
geeft geen enkele referentie over
zijn opmerkingen.
Dit is dezelfde bron welke Sam
Schipper ook al aanhaalde.
Op 15 april zijn de maten van
de stenen door Frans Diederik
gemeten. In totaal zijn elf
stenen (hele) en vele kleine
stukjes leisteen (dakbedek
king) meegenomen. Onder het
aardewerk bevond zich Badorf
met radstempel (los op afstand),
1 Andenne (wit), 3 protosteen-
goed en 2 grijze kogelpotten.
Inmiddels lijkt het er volgens
Diederik sterk op dat we te
maken hebben met restanten
van het oudste Tolhuis van de
Graaf van Holland en met name
de tol van Vronen. Tot zover
Frans Diederik.
Achteraf hoorde ik dat Diederik
al in april door Scoronlo's
nieuwe bestuurslid Monique
Zwetsloot, erop gewezen werd
om voor de media-aandacht over
een kasteel te Schoorldam, met
mij contact op te nemen daar ik
waarschijnlijk wel wist wat er
op deze plek ooit had gestaan.
Met de tol van Vronen wordt
waarschijnlijk de tol van Koedijk
bedoeld welke wordt beschreven
in het boek van de heer Geus
over Koedijk. In dit artikel geeft
hij ook een beschrijving van
de tol met de tolbehecrdcrs
van Schoorldam. Tini en Joop
Muelink gaan in hun boek ook
uitvoerig in op het Tolhuis te
Schoorldam. Waarschijnlijk
vindt eerdaags hernieuwd
archeologisch onderzoek plaats
op deze plek.
Toelichting van enkele, bij
archeologen bekende, begrippen
die in de tekst werden genoemd:
Eergetouw
Eenvoudige ploeg. De houten-
punt van de ploeg zorgde
ervoor dat de grond werd
opengescheurd. Vandaar ook
wel scheur ploeg genoemd.
Kogelpot
Dit handgevormd grijs aarde
werk werd in de middeleeuwen
in ieder huishouden voor het
koken gebruikt. Vooral vervaar
digd in de steden.
Andenne
Wordt vervaardigd op een
draaischijf uit hoogwaardige
kleisoorten wat een gele of witte
kleur oplevert. Het productie
centrum lag bij Andenne nabij
het Belgische Luik.
Badorf met radstempel-
indrukken, Pingsdorf en
Protosteengoed
Een groot deel van het vroeg
middeleeuws aardewerk werd
door goede handelsbetrek
kingen geïmporteerd uit het
Duitse Rijnland. Het Rijnlands
aardewerk bestaat o.a. uit (kook)
potten, kannen en drinkbekers
en zijn geproduceerd in profes
sionele aardcwerkatclicrs in o.a.
Badorf en Pingsdorf. De vormen
zijn voor een deel versierd met
radstempcl en verfversiering.
rrnj
Bronnen:
E-mail van Sam Schipper aan het
bestuur van Scoronlo over het
Kasteel.
Nieuwsbulletin november 2010 van
de Poldergeest over het Tolhuis
(Stichting Regionale Archeologie
"Gheestmanambocht" en
Archeologische werkgroep Kop van
Noord-Holland).
P.P.Goettsch - Een mooi en rustig
dorp met een rijk verleden (Gesto
Alkmaar 1969).
Uit de Historie van Koedijk en
Huiswaard door J.P. Geus o.a. over
de Tolbazen en Pachters van de
Tollen bij de Koedijkerbrug en te
Schoorldam (Pirola 1990).
Oude woonsteden in Schoorl door
loop en Tini Muelink (Pirola 2007)
o.a. over het Tolhuis te Schoorldam.
Samenstelling Wil Janssen
Cultuur historische Vereniging Scoronlo april 2011
