-Jv-
£35?**
t t
Petten bi dei
Petteb dat Hontsbosc
•a Sn J faJrwzrhêj.
uu:
S^4rcA ftvrtfVr^
r?. O^r.
tfom Jfcyf/ffn
Qi&dom
mme
Hargerpolder te danken dat de
vloed uit het noorden, waaruit
de Leipolder ontstond niet het
hele gebied verwoestte.
Waar hoorde het
gebied bij?
Er zijn vier bronnen die min of
meer aan elkaar verwant zijn
waarin onze dorpen genoemd
worden. De stukken hebben
allen betrekking op vroegere
bezittingen van Echternach.4)
1) De verzameling afschriften
van bezitstitels, genaamd
Cartularium van Radboud
dat zich bevindt in het British
Museum te Londen. Het
Cartularium is in de 12de eeuw
in Egmond terecht gekomen.
Hierin worden Campthorpa,
Haragum, Pathem en Scoronlo
genoemd. De lijsten zijn ca. 870
samengesteld.
2) De kerkelijstjes van
Echternach, deel uitmakend
van het Sacramentum van
Echternach, die zich in de
Bibliothèque Nationale in
Paris bevinden. Deze betref
fen meerdere (elkaar deels
overlappende) naamlijsten. In
deze lijsten komt Harga (lx)
en Petheim (2x) voor. Eenmaal
staat "capclla" bij Petheim
vermeld.
3) Een acte uit 1063, opgesteld
door de abdij van Echternach
tegenover de Graaf van Hol
land en de abdij van Egmond,
waarin zij aanspraak maken op
24 kerken die 350 jaar daarvoor
aan Willibrord zouden hebben
toebehoord. Genoemd worden
Pethem en Harago.
4) In een acte, gedateerd 28
december 1063 erkent Bisschop
Willem I van Utrecht dat de
graven van Holland onrecht
matig kerken in bezit hebben
genomen die door Karei Martel
en anderen omstreeks 700 nC.
geschonken zouden zijn aan de
van de graven van Holland
probeerde te stoppen.
Het genoemde Pathem, Pethem,
Petheim betreft het dorp Petten,
dat later in de stukken voor zou
komen als "Petten dat Honds
bosch hiet". Nog later wordt
het ook "Petten in Nolmerban"
genoemd. De bovengenoemde
acten wijzen er op dat de kerk
van Petten gesticht is door
Willibrordus (±739), die stierf
als abt van Echternach. Op
de plaats waar dit dorp lag
(zie figuur 2) was in de 16de
kerk wordt aangeduid is onder
tekend door iedereen die iets
in het graafschap te vertellen
had. Ook is er geen reden om
ten onrechte de kerk van Petten
als moederkerk te classificeren.
6) De aanduiding capella op
de kerkelijstjes wordt derhalve
als een vergissing beschouwd,
misschien veroorzaakt door
de uiterlijke nietigheid van
het kerkje ten tijde van het
bezoek hieraan. De kerk moest
immers regelmatig opnieuw
landinwaarts herbouwd
abdij van Echternach. Op de
lijst, behorende bij de acte, staat
onder de hoofdkerken (mater)
Pethem en bij de kapellen
Harago.
De opgesomde archiefstukken
weerspiegelen een machtsstrijd
gevoerd door de Bisschop van
Utrecht, die met alle mogelijke
middelen de groeiende macht
eeuw nog altijd de Wilbertsdel
(Wilbert Willibrord) als
herkenningspunt bij dakwerk
zaamheden in gebruik.
Het dorp bezat dus een
moederkerk en oorspronkelijk
hoorde Schoorl, Bergen, Camp
en Hargen bij de Kerspel.De
acte waarin Petten als moeder-
Figuur 2: kustverlies sinds 1300
«v.
gm
*- rr-yj
Cultuur-historische Vereniging Scoronlo december 200s