Schoorl krijgt
moderne voorzieningen
(1908-1930)
4-&rf
Hiernaast een relaas hoe in
het begin van de vorige eeuw
Schoorl voorzien werd van
nieuwigheden als openbaar
vervoer, electriciteit, gas en
waterleiding.
Bij de aanleg daarvan
speelde het gemeentebestuur
natuurlijk een rol en het
functioneren van dat bestuur
komt dan ook wat ter
sprake.
Het initiatief voor de nieuwe
voorzieningen kwam veelal
meer van buiten dan van het
gemeentebestuur.
<p
Tintr/
PArcAtrrtdo. t
■V 'i^riia\
*-<*» jl
In het jaar 1909 was de predi
kantsplaats bij de Nederlands
Hervormde gemeente te Schoorl
vacant. De zojuist in Leiden
afgestudeerde student J.C.A.
Fetter had belangstelling voor
het vervullen van de vacature
en zou op een zondagmiddag
te Schoorl preken. Hij reisde
daartoe per trein naar Alkmaar,
ging verder per stoomtram naar
Bergen en kwam uiteindelijk te
voet naar Schoorl. De wandeling
nam hem onmiddellijk in voor
Schoorl evenals de ontmoeting
met de kerkelijke gemeente.
De ontmoeting viel wederzijds
positief uit en aldus volgde zijn
benoeming.
Het vorenstaande wordt hier
vermeld om te schetsen hoe
moeilijk je in 1909 het dorp bin
nenkwam en uiteraard ook hoe
moeilijk het was om eruit te
komen. Regelmatig vervoer was
er niet. Ook nutsvoorzieningen
als gas, electriciteit en waterlei
ding ontbraken. Kort na 1909 is
dit alles in ongeveer twintig jaar
tot stand gekomen, waarmee
Schoorl een ander dorp werd.
De eerste vaste verbinding
met de buitenwereld kwam
al kort voor 1909 tot stand en
ging door de dunne draad van
de telegraaf en de telefoon. Er
was al geruime tijd een hulp
postkantoor in Schoorldam. We
mogen aannemen dat dat kan
toor daar gevestigd was omdat
de belangrijkste weg boven
Alkmaar langs het Noord-
Hollandsch-kanaal liep en de
postkoets Schoorldam aandeed.
Toen de brievengaarder aldaar
zijn functie beëindigde, trachtte
het gemeentebestuur het kan
toor verplaatst te krijgen naar
het dorp. Vanuit Alkmaar, waar
het hulpkantoor onder be
hoorde, werd te kennen gegeven
dat er mogelijkheden waren om
in het dorp een tweede hulp
kantoor te krijgen en dat er ook
mogelijkheden waren voor een
telegraaf- en telefoonverbinding.
Het gemeentebestuur zond een
verzoekschrift naar de minister
van Waterstaat, die erover ging.
Twee jaar ging heen met bureau
cratische procedures, maar in
1908 werd in Schoorl een hulp
postkantoor met telegraaf- en
telefoonverbinding geopend.
Voor het publiek was er een
spreekcel. De kosten daarvan
waren voor rekening van de
gemeente evenals het (deel)-
salaris van de telegrafist-
brievengaarder. In 1919 nam het
rijk de hele zaak over.
Een meer belangrijke verbin
ding met de buitenwereld liep
langs spoorstaven. Na 1880
breekt in Nederland een periode
aan waarin veel stoomtramlijnen
werden aangelegd. Schagen was
een waar centrum met lijnen
naar Hoorn, Alkmaar en Van
Ewijcksluis (Wieringen), allen
door verschillende maatschap
pijen. Voor de lijn naar Alkmaar
was in 1896 een vereniging
opgericht die bij het rijk een
concessie aanvroeg met verzoek
om subsidie. Dit leidde in 1904
tot de oprichting van de Noorder
Stoomtramweg Maatschappij.
Het gemeentebestuur van
Schoorl zag het belang van de
lijn in en nam aandeel in het
kapitaal, aanvankelijk voor
Cultuur-historische Vereniging Scoronlo november 2006
