l
t ft air,
SUreA
M&pigm
Over de molen
De geschiedenis
Al voor 1575 stond op de
huidige plek een molen. Wanneer
deze werd gebouwd is echter
niet bekend. Wel weten we dat
deze molen op 27 mei 1575 door
de terugtrekkende Spanjaarden
werd verbrand.
In 1595 werd ter plekke een stan
daardmolen gebouwd. In 1771
werd de molen afgebroken en in
1772 vervangen door een ronde
stenen molen. Aanvankelijk werd
deze korenmolen verhuurd en
was hij voor 5/6 deel eigendom
van Schoorl en voor 1/6 deel
voor Groet. In die tijd aparte
gemeentes.
Vanwege de slechte financiële
toestand van de gemeente
Schoorl moest in 1868 verkoop
plaatsvinden, waardoor de
molen voor f 3619,- eigendom
werd van molenaar Dirk Duin.
Zijn zoon Jan was molenaar van
1868 tot 1878. Daarna nam de
andere zoon van Dirk Duin, Dirk
Pieter Duin, het molenaarschap
over. Deze bemaalde de molen
tot 1935, tot zijn tachtigste jaar.
De gemeente kocht de molen
toen weer terug en is tot op
heden eigenaar gebleven.
Van malen is daarna lange tijd
niets meer gekomen. Alleen
heeft de molen in de Tweede
Wereldoorlog nog even graan
gemalen maar geraakte toen bui
ten bedrijf en was daardoor toen
alleen nog maar een monument.
In 1973 kwam daar verandering
in. Vrijwillige molenaars lieten
toen de molen in ieder geval
draaien al was nog geen sprake
van graan malen. Molenaar was
toen Jan Vis.
De gemeente gebruikte de molen
toen als opslag van fietsen en
vuilnisbakken en de brandweer
kon er zijn slangen te drogen
hangen.
Op 29 januari 1977 droeg Vis het
molenaarschap over aan Tom
Bos.
In 1983 is het interieur en het
gaande werk grondig gerestau
reerd, zodat er nu weer graan
kon worden gemalen met de
windmolen. De molenaars verko
pen sindsdien het gemalen graan
in een winkeltje in de molen en
leveren het meel ook aan de bak
ker in het dorp.
Als vrijwillige molenaars zijn
sindsdien Jan Kleverlaan, Fred
Prins en Hans Veenstra de gele
deren gaan versterken. In oplei
ding is momenteel John Bruin.
De technische constructies
De ronde stenen romp heeft een
kelder en een begane grondvloer
met een z.g. verhoogde maal-
vloer en verder de z.g. lui- en
kapzolder. De romp staat op een
zandheuvel.
In de molen zijn op de
verhoogde vloer twee koppels
maalstenen opgesteld en op
de eerste zolder bevinden zich
onderstaande onderdelen:
- een bloembuil om
bloem te maken.
- een koekenbreker om olie
koeken uit een oliemolen te
breken en de brokjes daarna
te malen op de molenstenen
tot lijnmeel.
- een hijsconstructie om
zakken graan naar de eerste
zolder te takelen; dit heet in
de molenwereld "luien".
Het dak op de molenromp, de
z.g. kap, kan draaien. Dit om het
wiekenkruis op de windrichting
te krijgen. Dit gebeurt op circa
veertig rollen (hier is de rollager
uitgevonden). Verder zijn er in
de molen diverse houten assen
en tandwielen met verschillende
diameters om de maalsnelheid
te regelen.
De landschappelijke waarde van de
molen
In de omgeving van de molen
zijn zo'n honderd jaar geleden
bomen geplant. De groei hier
van heeft gaandeweg het zicht
op de molen verminderd maar
belangrijker is dat hierdoor ook
de zo nodige windkracht ver
minderde.
Om daarin verbetering aan
te brengen is door een des
kundig bureau een plan van
aanpak gemaakt. Dit is door de
Gemeente goedgekeurd maar
nooit uitgevoerd.
Over deze molen is nog heel
veel meer te vertellen Mocht
u nog vragen hebben kom
dan eens kijken in de molen
Kijkduin. U komt dan nog veel
meer te weten.
Ook namens de molenaars van
de Kijkduin,
TOM BOS
De tekening (van Piet Wiegman)
is afkomstig uit de
collectie van Tom Bos.
De molenaar is Dirk Duin
Cultuur-historische Vereniging Scoronlo maart 2006
