De Stichting Duinbehoud
9.
k
S^ArcA
cfoih Jfa/frftn
t
Abd'je 4
Oisd-om
Iets over de historie
-v.
a
li Jr*"
rr/"4^«pi
In de serie over verenigingen en stichtingen die binnen de gemeente Schoorl actief bijdragen aan haar
cultuurhistorische waarde geven we ditmaal de pen aan de Stichting Duinbehoud. Onze gemeente is zon
der duin niet voor te stellen. Haar geschiedenis zit er aan vast en het begroeide en beboste duin beslaat
tezamen bovendien een kwart van het grondgebied van de oude gemeente Schoorl. Aan het einde van het
artikel staan de gegevens om met de stichting in contact te komen. In het bezoekerscentrum Het
Zandspoor kunt u aan de leestafel het blad "Duin" vinden.
De stichting Duinbehoud is een
landelijke natuurorganisatie die
zich inzet voor een beter beheer
van het Nederlandse duinge
bied. Hiertoe strijdt ze tegen
verdroging, vervuiling, bebou
wing en recreatieve overbe
lasting van het duingebied, vaak
door middel van juridische pro
cedures. Ze adviseert politici en
beheerders en geeft voorlich
ting aan bewoners.
Zoals vele andere natuurorgani
saties is de Stichting
Duinbehoud uit een actiegroep
ontstaan.
Het actievoeren heeft geleidelijk
plaats gemaakt voor een rol als
overlegpartner en adviseur bij
de uitvoering van het beleid,
maar als het nodig is schroomt
zij niet om weer in actie te
komen.
De stichting Duinbehoud dankt
haar ontstaan aan de gevolgen
van de waterwinning voor de
natuur. Naarmate de bevolking,
vooral in de steden, toenam ont
stond er een steeds grotere
behoefte aan goed drinkwater.
In historische geschriften wordt
melding gemaakt van het feit
dat de gemeente Amsterdam
voor het eerst op 12 december
1853 over goed duinwater kon
beschikken. Voor een cent per
emmer konden
Amsterdammers vers duinwater
laten tappen uit een pomp ach
ter de Haarlemmerpoort!
Geleidelijk vond de waterwin
ning efficiënter plaats, hetgeen
een steeds grotere aanslag op
de natuur betekende.
Dit openbaarde zich al tijdens
de eerste helft van de vorige
eeuw, in de vorm van een alge
hele verdroging van de duinen.
Na 1950 besloot men dit water
tekort aan te vullen met via
pijpleidingen aangevoerd rivier
water. In ongerepte stukken
duin vonden grote vergravingen
plaats voor de aanleg van infil
tratiebekkens en winputten. De
verwachting hierbij was dat de
verdroging gestopt zou worden
en dat aan vochtige milieu's
gebonden plant- en diersoorten
weer terug zouden keren. Voor
een deel was dit ook het geval
doch het sterk met meststoffen
verrijkte rivierwater leidde tot
een zeer sterke verruiging van
het duin met brandnetels en
distels.
Omdat door de toegenomen
vraag naar drinkwater steeds
meer duin aan de waterwinning
ten offer viel, ontstond er bij
een aantal biologen grote
bezorgdheid over deze aan
tasting van de duinen. In 1975
werd door de Universiteit van
Leiden een onderzoek naar de
gevolgen van waterwinning
voor de natuur in de duinen
gestart. In hetzelfde jaar vere
nigde zich een aantal "duinbe
schermers" en werden werk
groepen opgericht, eerst in
Leiden, maar later ook op ande
re plaatsen langs de kust.
Deze werkgroepen brachten de
problemen onder de aandacht
van overheden en politici en
ontwikkelden alternatieve plan
nen voor de waterwinning. Het
probleem hierbij was echter dat
de werkgroepen geen juridische
status bezaten. En toen bleek
dat in 1977 door de bedrijven
toch een begin gemaakt werd
met het uitvoeren van de plan
nen, was op 18 juli van hetzelfde
jaar "De Stichting Duinbehoud
en Waterwinning" een feit. Er
ontstond een samenwerkings
verband tussen de locale werk
groepen en daar er behoefte aan
informatie-uitwisseling tussen
Cultuur historische Vereniging Scoronlo maart 2005