Alkmaarsche Courant van 16 sept. 1892 Binnenlands nieuws.
"Men schrijft ons: als aanvulling van het vroeger gemelde omtrent granaten, in
de duinen van Schoorl verschoten en nog niet teruggevonden, vernamen wij,
dat van de 36, die er verschoten zijn, slechts een 25tal zijn gevonden. Het
schijnt niet noodzakelijk te wezen, dat zij eerst alle gevonden worden voor het
vertrek der soldaten, want reeds in het laatst der volgende week gaan deze
weg. Het spoor in de duinen is bijna opgebroken, doch de ruïne der forten blijft
zeker verder ongemoeid."
het Schoorlsche kamp. Behalve
door de commissaris, was een
van hen ook door een onderoffi
cier tot kalmte gemaand. Een en
ander gaf mede aanleiding dat,
toen deze beschonken onruststo
ker zich opnieuw naar de
muziek wilde begeven, de com
missaris het beter oordeelde,
hem eenigen tijd onschadelijk te
maken. Zijn verzet was echter
van dien aard- en hij en een zij
ner makkers hadden den sabel
getrokken - dat, met het oog op
de weinig beschikbare politiea
genten, de commissaris last gaf,
van de inhechtenisneming af te
zien. Den daarop volgenden dag
heeft hij zich naar het kamp
begeven, waar hij de beide delin
quenten reeds achter slot en
grendel vond, waarop door hem
procesverbaal is opgemaakt, zoo
dat zij hunne straf wel niet zul
len ontgaan." In de Alkmaarsche
Courant van 7 augustus 1891
staat:
"Mijn schrijft ons uit Bergen: Den
2, 's avonds, verkoos een der sol
daten den winkel van een inge
zetene niet te verlaten. Toen men
hem met een zacht lijntje buiten
had gekregen, heeft hij een paar
ruiten der voordeur ingeslagen
en daarna, bij de pogingen, die
in het werk gesteld werden, om
hem in verzekerde bewaring te
brengen, een der te hulp toe
schietende omstanders met een
mes aan de hand verwond. De
krijgsraad onderzoekt het geval."
De Alkmaarsche Courant meldt
nog een incident dat in juli 1892
plaatsvond: "op het einde der
kermis te Schoorldam (gemeente
Warmenhuizen) bracht een te
Bergen gekampeerde soldaat een
jongmensch op den openbare
weg eene tamelijk diepe snede
met een zakmes in het gelaat toe.
De dader werd in arrest geno
men en naar het kamp overge
bracht."
Het einde van de schietproeven
De luitenant Ingenieur J.S. Bax
die in 1890 belast was met het
toezicht op de bouw der doelen
rondde in 1892 de schietproeven
af. Al in 1890 was afgesproken in
de overeenkomst tussen het Rijk,
de eigenares van de
Bergerduinen en het bestuur van
de Alkmaarsche Waterleiding
Maatschappij dat 31 december
1892 al het materiaal weg moest
zijn.
Het is niet te verwachten dat op
Berger grondgebied na 1892 nog
resten over bleven. In Schoorl
daarentegen was toen alleen de
spoorlijn grotendeels opgebroken
maar niet de schietdoelen. De
Alkmaarsche Courant van 16
september 1892 berichtte: "de
forten blijven ongemoeid". Toch
niet voor heel lang. Want uit een
mededeling van het Provinciaal
Bestuur aan de Burgemeester
van Schoorl lezen we dat er een
transport van 110 kg dynamiet
plaats gaat vinden op 1 augustus
1894. Deze munitie zal per boot
aangevoerd worden, vervolgens
gelost worden in Hargen en ver
volgens "per as" vervoerd wor
den naar Camperduin en dan
over het strand naar de schiet
doelen. De burgemeester heeft
op deze notitie gekrabbeld:
"opgeplakt 31 Juli 1894".
Hiermee waren de burgers ken
nelijk voldoende geinformeerd!
We moeten de conclusie trekken
dat de restanten van de schiet
doelen in augustus van dat jaar
in principe opgeblazen zullen
zijn. In de archieven heb ik overi
gens niet meer gevonden dan die
ene mededeling, al weten we nu
dat tot ver in de 20e eeuw nog
overblijfselen ter plekke
aanwezig bleven.
In een volgend nummer van ons blad
zullen we iets schrijven over de genielijn
die van Bergen naar het schietterrein
liep en waarop de locomotief "Schoorl"
reed.
Bronnen:
Terminologie Verdedigingswerken, uit
gave Stichting Menno van Coehoorn,
1999
NA: toegang 4. OMM. Ministerie van
Oorlog, contracten Vestingwerken 1814-
1921, inv. nr. 153.
NA: toegang 4. OMM. Oorlog Memories
van de Genie, (16e) i8e-2oe eeuw,
inv. nr. 172.
NA: toegang 4. OMM. Inv. nr. S61 t/m
S66
RA Alkmaar: Alkmaarsche Couranten,
1889 t/m 1894
RA Alkmaar: Ingekomen stukken secre
tarie Archief Schoorl 1889-1994.
Inv. nr. 28
RA Alkmaar
Notulenboek Bergen 1891
R. Boer
Foto's:
Collectie R. Boer
(originelen van de fotograven
Crispijn en van der Aa te Alkmaar (1892)
nu N.A. Den Haag
Cultuur-historische Vereniging Scoronlo april 2004
