-27 in If mmk,
j£y*ufnd)rif
Oisdsm
buitenwereld vermeldt de staat
van de gemeente dat er op vrij
dag en zaterdag voor passagiers
en goederen een marktschuit
naar Alkmaar voer indien de
weersomstandigheden dat toelie
ten. Verdere vaste verbindingen
worden niet vermeld. Schoorl
bleef daarmee achter op Bergen
dat sedert de negentiger jaren
een vaste rijtuigverbinding met
Alkmaar had. Het wegennet stel
de niet veel voor. De weg naar
Bergen was een zandweg. Langs
het Noord-Hollands Kanaal liep
een betere weg en wel het rijks
jaagpad. In verband met de ver
bindingen moest een sollicitant
voor de functie van hoofdonder
wijzer te Groet dan ook met een
speciaal gehuurd rijtuig uit
Alkmaar worden opgehaald.
Schoorl deed ernstige pogingen
om uit zijn isolement verlost te
raken en nam daartoe voor een
bedrag van fl. 8000.= deel in het
kapitaal van de Noorder
Stoomtramvereniging te
Schagen. Deze was voornemens
een stoomtramlijn van Alkmaar
naar Schagen aan te leggen. Dat
bedrag was niet gering voor de
gemeente die in 1904 een totale
uitgavenstaat had van
fl. 13.890,92 plus een halve cent.
Er is dan ook veel discussie
geweest voordat akkoord werd
gegaan met het door de stoom
tramvereniging nodig geachte
bedrag. Een uitdrukkelijke voor
waarde voor de deelneming was
dat de tramlijn in tegenstelling
met het oorspronkelijke plan aan
de westzijde van het Noord-
Hollands kanaal zou komen te
lopen. Ook een schrijven van
Gedeputeerde Staten aan de
gemeente geeft een kijk op de
mobiliteit in 1904. Volgens het
schrijven dienden de stemdistric-
ten zo ingericht te worden dat
men er in het algemeen niet meer
dan twee uur over deed om aan
zijn stemplicht te voldoen.
Leveren de notulen van de
gemeenteraad nog bijzonderhe
den op? De notulen zelf zijn niet
meer dan een besluitenlijst.
Nimmer blijkt van enige discus
sie of van een opmerking van
een deelnemer aan de vergade
ring. De notulen van de vergade
ring van B W die in 1904
gehouden werden zijn nog
beknopter. De raad kwam zeven
maal op onregelmatige tijd bijeen
en lang niet altijd voltallig. Van
de rondvraag werd nimmer
gebruik gemaakt.
Een bedrag dat vrijkwam door
verkoop van een stuk grond
werd bestemd voor bebossing
van de nollen. Dit om het aan
zien van het dorp te verbeteren.
Ook werd besloten tot aanleg
van een boomkwekerij om de
bebossing te kunnen voortzetten.
Deze werd aangelegd aan de
Molenweg. We kunnen aanne
men dat het gemeentebestuur in
deze niet louter esthetische oog
merken had. In Bergen begon het
daar aanwezige groen toeristen
aan te trekken. Wellicht voorzag
men ook voor Schoorl toeristi
sche mogelijkheden.
Er werd een regeling vastge
steld voor het verlenen van ont
heffing van de in 1900 ingestelde
leerplicht. In het begin van de
zomer kon gedurende zes weken
vrijstelling verkregen worden
voor het verrichten van veldar
beid. De voor Schoorl en Groet
vastgestelde periodes liepen niet
geheel gelijk.
Een belangrijk ingezetene,
mejuffrouw G.C. Jelgersma had
voor enige tijd de gemeente ver
laten en maakte in dit verband
bezwaar tegen haar aanslag in de
gemeentelijke belasting (hoofde
lijke omslag). De gemeenteraad
ging daar niet al te zeer op in. Zij
verkreeg voor drie maanden vrij
stelling indien zij nog afwezig
zou blijven.
Van de Nederlandschen Bond
van Horlogemakers kwam een
verzoekschrift in om maatregelen
te nemen om te komen tot een
uniforme tijdsbepaling voor
geheel Nederland. Het stuk werd
voor kennisgeving aangenomen.
Wat zijn de belangrijkste gevolg
trekkingen die zich uit de verza
melde feiten laten trekken?
In de eerste plaats is dat de con
clusie dat kaasmakerij de econo
mische kurk was waar Schoorl
op dreef. De vele koeien produ
ceerden een flinke melkplas.
Gelet op de slechte verbindingen
diende die melk ter plaatse
omgezet te worden in een meer
duurzaam product. Men maakte
daar of op de boerderij zelf kaas
van of leverde de melk aan een
van de kaasfabrieken. De
omstreeks de eeuwwisseling
gebouwde boerderijen laten zien
dat de veeteelt niet ongunstig
was. Ook het gemeenteverslag
maakt daar melding van. Dit in
tegenstelling met de tuinbouw
die het volgens het verslag slecht
deed. De genoemde slechte ver
bindingen brachten mee dat
werkzoekenden vrijwel geheel
waren aangewezen op werkgele
genheid ter plaatse en dat was
vrijwel uitsluitend veld- en stal-
arbeid. Nijverheid was er prak
tisch niet. Het gemeenteverslag
vermeldt naast de drie kaasfa
brieken slechts het molenaarsbe
drijf van D. Duin. In de winter
was er werkeloosheid. Het
gemeenteverslag vermeldt dat er
dan werk verschaft werd op
gemeente-eigendommen. We
mogen aannemen dat de fiets
nog geen rol speelde in de mobi
liteit. Dit voertuig was omstreeks
1895 op de markt gekomen, maar
was aanvankelijk voor minder
welgestelden niet betaalbaar.
Zoals al opgemerkt oogt het
gemeentebestuur actief. Het keek
vooruit en kwam tot daden. In
1901 was met zeer beperkte
middelen een nieuw gemeente
huis gebouwd. De actualiteit
leert dat het niet eenvoudig is
een keuze te maken tussen de
altijd schaarse middelen en de
mogelijkheden. Aan het jaar 1601
hebben we een monument over
gehouden. In 1901 verrees een
degelijk gemeentehuis, waarin
de beperkte overheidstaken roy
aal verricht konden worden. Er
werd begrepen dat betere ver
keersverbindingen voor Schoorl
van levensbelang waren en daar
in werd flink geïnvesteerd. Een
en ander zal vooral op het conto
van burgemeester Peeck geschre
ven mogen worden, de enige
fulltime bestuurder.
N.J. Out
Cultuur-historische Vereniging Scoronlo april 2004
